Kanser hastalarındaki bakım gereksinimlerinin karşılanmasında hemşirelik uygulamalarının etkinliğinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma; kanser hastalarındaki bakım gereksinimlerinin karşılanmasında hemşirelik uygulamalarının etkinliğini incelemek amacıyla planlanmış bir çalışmadır. Araştırma örneklemine 1 Şubat- 29 Haziran 2015 tarihleri arasında Dahiliye, Gastroenteroloji ve Tıbbi onkoloji-palyatif bakım kliniklerinde yatan 320 hasta ve bu kliniklerde çalışan 31 hemşire alınmıştır. Araştırmadaki veriler araştırmacı tarafından ilgili literatür doğrultusunda hazırlanan hasta, hemşire tanılama formu ve bakım gereksinimleri anketi (Hasta Formu ve Hemşire Formu) kullanılarak toplanmıştır. Hastaların yaş ortalaması 60,24±9,95 (27-80)'dır. Hastaların % 66,6'sı da erkektir. Hastaların % 53,1'i lise ve dengi mezunudur. Örneklemin % 17,9'unun kolon kanseri olduğu belirlendi. Hastaların % 73,4'ünde ise metastaz bulunmamaktadır. Hastaların % 53,4'ünün hastalığa uyum sağladığı; % 86,3'ünün hastalığını uzun süre tedavi gerektiren bir hastalık olarak algıladıkları belirlendi. Hastaların % 66,9'unun semptomatik yakınmalar nedeniyle hastanede yattıkları belirlendi. Hastaların hastalığa bağlı yaşadıkları beslenme sorunları, ağrı, nefes darlığı, bulantı-kusma, barsak şikayetleri, idrar yolu şikayeti, ağız içi problemler ve uykusuzluk şikayetinin giderilmesinde hemşirelik uygulamalarının yardımcı olduğu; şikayetlerin giderilmesinde farmakolojik yöntemlerin daha etkili olduğu belirlendi. Hastaların yaşadıkları yorgunluk şikayetinin giderilmesinde ilaç dışı hemşirelik uygularının daha etkili olduğu belirlendi. Hastaların hastalığa bağlı yaşadıkları ekonomik zorlukların giderilmesinde veya hafifletilmesinde hemşirelerin yardımcı olduğu (yönlendirme, danışmanlık) belirlendi. Hastaların hastalıklarını algılama durumlarına göre hastalığa uyum sağlama, evreleri, metastaz durumları ve teşhis yılları oranları dağılımı incelendiğinde gruplar arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulundu (p<0,05). Hemşirelerin yaş ortalaması 30,23±5,14'dür. Hemşirelerin % 96,8'inin üniversite/yüksekokul mezunu olduğu belirlendi. Hemşirelerin meslekte çalışma yılı ortalamaları 8,52±6,02 min-max (1-25); dahili birimde çalışma yılı ortalamaları 4,06±3 min-max (1-15); aylık ortalama nöbet sayıları 5,96±1,14 (5-10); gün içinde baktıkları ortalama kanserli hasta sayısı 3,32±1,94 (1-8)'dür. Hemşirelerin % 64,5'nin onkoloji hastalarına bakım vermekten memnun olmadığı saptandı. Hemşirelere sorulan sorularda; verdikleri hemşirelik bakımına güvendikleri, verilen bakımın hastaların hastalığa bağlı yaşadığı yan etkileri azalttığı ve hastaların ilaç tedavisi almalarını kolaylaştırdığı belirlendi. Hemşirelerin hastalara tedavi, tetkik ve incelemelerle ilgili bilgi verdikleri, hastaların görüş, değer ve inançlarına saygı gösterdikleri, mahremiyetlerini korudukları, hastaların kendilerini içe kapanık, kaygılı hissettiklerinde yardım ettikleri, samimi ve ilgili davrandıkları, ekonomik sorun yaşayan hastalara yardım ettikleri, tedaviye aile katılımını sağladıkları belirlendi. Onkoloji hastalarına bakım hizmeti vermekten memnun olan hemşirelerin aylık nöbet sayıları memnun olmayanların aylık nöbet sayılarından yüksektir ve bu sonuç istatistiksel olarak anlamlıdır (p<0,05). Araştırmadan elde edilen veriler sonucunda hastaların birçok semptomunun farmakolojik uygulamalar ile geçtiği, ancak yorgunluk semptomunun non-farmakolojik girişimlerle hafifletildiği saptanmıştır.Anahtar Kelimeler: Kanser, bakım gereksinimleri, hemşirelik girişimleri

This research; It is a study designed to examine the effectiveness of cancer in nursing practice to meet the care needs of patients. Between 1 February and 29 June 2015 Internal Medicine, Gastroenterology and Clinical Medical oncology-palliative care in 320 patients hospitalized and 32 nurses working in these clinics has been researching. The data in research were collected using patient and nurse identification form and care needs survey (Form Patient and Nurse Form) prepared in accordance with the relevant literature by researchers. The mean age of the patients was 60.24 ± 9.95 min-max(27-80). 66.6% of the patients were male. 53.1% of patients were high school graduates or equivalent. The sample was determined to be 17.9% of colon cancer. 73.4% of patients haven't got a metastasis. 53.4% of the patients adapt to sickness and 86.3% of the patients perceived as a disease that requires long-term treatment of the disease was determined. 66,9 % of patients were determined to stay in the hospital because of symptomatic complaints. After the questions were asked to patients it was determined nursing care practices had helped patients about diet problems related to disease, pain, breathlessness, nausea- vomiting, complaints of intestine, complaints of urinary tract, oral problems and complaints of insomnia and pharmacological methods were more effective about eliminated the complaints. Non-pharmacological nursing practices were determined to be more effective about elimination of fatigue experienced by patients. Nursing care practices (guidance, counseling etc.) had helped patients to removal and mitigation of economic difficulties they age-related illness were determined. According to the disease status of the patient perception considering adaptation to illness, stages, metastasis status year rates of diagnosis statistically significant difference was found between groups (p<0,05). The mean age of nurses was 30.23 ± 5.14. 96.8% of nurses university/college graduates to be determined. Years working in the profession of nurses mean was 8.52 ± 6.02 min-max (1-25); mean of years working in internal units was 4.06 ± 3 min-max (1-15) ; the mean monthly number of seizures was 5.96 ± 1.14 (5-10); the mean number of cancer patients they see during the day 3.32 ± 1.94 (1-8). 64.5% of oncology nurses were found to be satisfied with giving care to their patients. It was determined the nurses had informed to patients about investigations and examinations, respected opinions, values and believes of the patients, preserved their privacy, helped them when they feel self-encored and anxious, been warm and concerned them, helped the patients who had financial problems and provided attendancy of their families to the treatment. The counts of monthly guard duty of nurses who are pleased to provide oncologic patients are higher than the counts of monthly guard duty of nurses who are not pleased and this result is significant as istatistical (p<0,05). After the questions were asked to nurses, it was determined nursing care practices had helped patients about diet problems related to disease, pain, breathlessness, nausea-vomiting, complaints of intestine, oral problems, complaints of tiredness and insomnia and pharmaceutic procedures were more effective about eliminated the complaints. As a result of data obtained from research many of symptoms of patients was eliminated with pharmacological application but fatigue eliminated fatigue with non-pharmacological interventions was determined.Keywords: Cancer, care needs, nursing practices