Disiplinlerarası yaklaşım temelli geliştirilen öğretim programı tasarımının fen eğitiminde eleştirel düşünme becerilerine, sorgulayıcı öğrenme becerileri algısına, derse yönelik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın genel amacı, disiplinlerarası yaklaşım temelli geliştirilen öğretim programı tasarımının fen eğitiminde öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerine, sorgulayıcı öğrenme becerileri algılarına, derse yönelik tutumlarına ve akademik başarılarına etkisini incelemektir. Bu amaç doğrultusunda araştırma karma araştırma desenlerinden iç içe desenle gerçekleştirilmiştir.Araştırma Adana ili Kozan ilçesindeki bir devlet okulunda 2017-2018 öğretim yılı Mart ve Nisan aylarında gerçekleştirilmiştir. Şubat ayının iki haftasında pilot çalışma yapılmış, asıl uygulama Mart ayında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu, amaçlı örnekleme yöntemlerinden ölçüt örnekleme yöntemine göre belirlenen 40'ı Deney, 40'ı Kontrol grubu olmak üzere 80 ortaokul 6. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Araştırmada fen eğitime dayalı olarak geliştirilen disiplinlerarası öğretim programı, seçmeli bilim uygulamaları dersinde `Ses` ünitesi kapsamında sekiz hafta ve 16 ders saati süresince deney grubuna uygulanmıştır. Kontrol grubuna ise mevcut fen bilimleri dersi öğretim programı uygulanmıştır.Araştırmada verilerin toplanmasında nicel ve nitel veri toplama yöntemleri kullanılmıştır. Nicel veriler; `Eleştirel Düşünme Ölçekleri (EDÖ)`, `Sorgulayıcı Öğrenme Becerileri Algısı Ölçeği (SÖBAÖ)`, `Fen Bilimleri Tutum Ölçeği (FBTÖ)` ve `Ses Başarı Testi (SBT)` deneysel işlem öncesinde öntest ve deneysel işlem sonrasında sontest olarak uygulanmasıyla toplanmıştır. Nitel veriler ise, yapılandırılmamış gözlem, yarı yapılandırılmış görüşme, doküman incelemesi, araştırmacı ve öğrenci günlükleri aracılığıyla toplanmıştır. Nicel verilerin analizi t-testi, Mann Whitney U, ANOVA ve ANCOVA testleri ile yapılmıştır. Nitel verilerin analizinde ise betimsel ve içerik analizi kullanılmıştır.Araştırmanın nicel sonuçları, disiplinlerarası yaklaşım temelli geliştirilen öğretim programı uygulamalarının mevcut öğretim programı uygulamalarına göre öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerini, sorgulayıcı öğrenme becerileri algısını, derse yönelik tutumlarını ve akademik başarılarını artırmada daha etkili olduğunu göstermiştir. Nitel bulgulardan elde edilen sonuçlara göre, deney grubu öğrencilerinin en çok kullandığı eleştirel düşünme becerilerinin, analiz, çıkarım yapma ve açıklama becerileri olduğu görülmüştür. Öğrencilerin sorgulayıcı öğrenme becerilerine algısına yönelik görüşme sonucunda, etkinliklerin öğrenci merkezli olması, hoşuna gitmesi, eğlenceli, ilgi çekici ve grup çalışması olması dikkatlerini çekmiştir. Etkinlikler yapılırken işlenilen konu, disiplinlerarası ilişki, etkinliklerle, etkileşimli, yaparak - yaşayarak öğrenme teorik ve uygulamalı olarak öğrenilmiştir. Ders içerisinde, veriler elde edilirken tartışma, gözlem yapma, deneme - yanılma kullanılırken, verileri değerlendirmede tartışma, grup değerlendirmesi, doğruluğunu kontrol etme ve yaparak sonuca ulaşma yöntemleri kullanılmıştır. Görüşme yapılan öğrencilerin tamamı uygulamaların devam etmesini istemişlerdir. Bunun nedeni olarak, dersin eğlenceli olması, daha iyi anlama ve öğrenilenlerin kalıcı olması gibi görüşleri ifade etmişlerdir. Uygulama sonucunda öğrenciler, dersi etkinliklerle-deneylerle, tartışarak ve yaparak-yaşayarak öğrendiklerini ifade etmişlerdir. Öğrencilerin derse yönelik tutumlarına ilişkin yapılan görüşme sonucunda, fen bilimleri dersini deney, bilim, günlük hayat ve canlılar kavramlarıyla açıklarken, duygularını eğlenceli, güzel ve merak olarak açıklamışlardır. Uygulamadan sonra görüşme yapılan öğrencilerin tamamı dersin ilgilerini çektiğini, bunun nedeninin ise ilgi çekici konuların olması, dersin merakını gidermesi, eğlenceli olması, deneylerle-etkinliklerle ders işlenmesi ve günlük hayatla ilişkili olması gibi etkenlerden kaynaklandığını belirtmişlerdir. Dersteki araştırma isteği, dersin günlük hayatla ve disiplinlerarası ilişkisi öğrencilerin merakını artırmıştır. Uygulamadan sonra görüşme yapılan öğrencilerin tamamı dersi sevdiklerini ifade etmişlerdir. Bunu derste deney-etkinlik olması ve dersin eğlenceli olması gibi etkenlere bağlamaktadırlar. Fen bilimleri dersi, günlük hayatla ilişki kurmada, grupla çalışmada, farklı görüşlere saygı duymada, bilgiye kendilerinin ulaşmasında, daha fazla bilgi edinmede, farklı düşünmede ve düşüncelerini özgürce ifade etmede katkı sağlamıştır. Uygulamaya ilişkin öğrenci görüşleri sonucunda, etkinliklerin eğlenceli ve güzel olduğu için kendilerini motive ettiğini, öğrenmeye yardımcı, etkileşimli, faydalı, öğrenci merkezli olduğunu ve farklı bakış açısı kazandırdığını belirtmişlerdir. Öğrenciler, uygulamaların kendilerine bilgi, farklı öğrenme yöntemi, ilerleme, kalıcılık, başarı, disiplinlerarası ilişkilendirme, farklı görüşlere saygı duyma ile tartışma ve iletişim becerisi kazandırdıklarını ifade etmişlerdir. Yapılan etkinliklerin düşünmelerinde etkili olduğunu düşünen öğrenciler, bakış açısı kazandırma, düşünmeyi geliştirme, çözüme ulaşma, anlamlı öğrenme, tartışma ve özdüzenleme becerisi kazanma konusunda etkili olduğunu bildirmişlerdir. Öğrencilerin ders öncesinde heyecanlı, meraklı, kaygılı, sinirli-kızgın, sıkıcı gibi karışık duygular içinde oldukları ders sonunda ise mutlu, güzel, meraklı, iyi ve istekli gibi olumlu duygular içinde oldukları tespit edilmiştir. Öğrenciler yaptıkları etkinlikler sırasında bilimsel gerçekleri, fenin günlük hayattaki kullanım alanlarını ve dersin etkinliklerle de öğrenilebileceğini ifade etmişlerdir. Dersin sonunda öğrenciler, daha fazla bilgi edindiklerini, dersin etkinliklerle kolaylaştığını ve dersi sevdiklerini bildirmişlerdir. Öğrencilerin tamamı uygulanan öğretim ile ders işlemeye devam etmeyi istemişlerdir.Anahtar kelimeler: Fen eğitimi, disiplinlerarası öğretim yaklaşımı, eleştirel düşünme, sorgulayıcı öğrenme becerileri algısı, derse yönelik tutum

The general purpose of the study is to examine the effect of interdisciplinary approach based developed curriculum design on students' critical thinking skills, inquiry learning skills perceptions, attitudes toward the course and academic achievements in science education. This aim of the research was to conduct with embedded design which is one of the mixed methods design.The study was conducted in March and April during 2017-2018 academic year at a public school in district of Kozan in city of Adana. A pilot study was conducted in two weeks in February and the main study was carried out in March. The study group consisted of 80 secondary school students who study at 6th grade. 40 of them were in the control group and 40 of them were in the experimental group who were determined with Criterion Sampling which is among purposive sampling methods. In the research, interdisciplinary curriculum based on science education was applied to the experimental group during the eight weeks and 16 course hours within the scope of the unit of 'Voice' in the elective science applications course. In the control group, the current science curriculum was applied.During the quantitative data collection, `Critical Thinking Scales (CTS)`, `Inquiry Learning Skills Perception Scale (ILSPS)`, `Attitude toward Science Scale (ASS)` and `Audio Achievement Test (AAT)` were applied as pretest before the experimental procedure and posttest after applications. Qualitative data were collected through unstructured observation, semi-structured interview, document review, researcher and student diaries. Analysis of quantitative research methods were conducted with t-test, Mann Whitney U test, ANOVA and ANCOVA. Analysis of qualitative research methods were conducted with descriptive analysis and content analysis.The quantitative results of the study showed that curriculum applications developed based on interdisciplinary approach are more effective than current curriculum in terms of increasing students' critical thinking skills, inquiry learning skills perception, attitudes towards the course and academic achievements. According to the results obtained from the qualitative findings, the most frequently used critical thinking skills of the experimental group students; analysis, inference and explanation skills. As a result of the interview with the students about inquiry learning skills perception, students' attentions were attracted that activities are student-centered, pleasant, fun, engaging and group work. During the activities, the subject, the interdisciplinary relationship, learning with activities, interactive learning, learning by practicing and experience were learnt theoretically and practically. During the data collection, discussion, observation, trial and error were used, while during data analysis, discussion, group evaluation, correctness of it and completing by practicing were used. All of the students interviewed asked for the continuation of the practices. The reason for this was that the course was fun, better comprehension and persistent. As a result of the application, the students reported that they learned the lesson through activities-experiments, discussing and by practicing and experience. As a result of the interviews about the attitudes of the students towards the course, they explained the science lesson as some concepts like experiment, science, daily life and living things and explained their feelings as fun, beautiful and curiosity. All of the students interviewed after the application stated that courses attracted the their attention and that this was due to factors such as having interesting topics, satisfy their curiosity, being amusingness, teaching lessons with experimenting and activities, and being related to daily life. The desire of research in the course and the relationship of course with daily life arouse students' curiosity. All students interviewed after the application reported that they liked the lesson. In this lesson, they explain this situation with factors such as being experiment-activity and having fun. The science course contributed to establishing relationships with daily life, working with the group, respecting different opinions, reaching information by themselves, getting more information, thinking differently and expressing their thoughts freely. As a result of the students' opinions about the practice, they stated that the activities motivated themselves because activities were fun and beautiful, they helped to learn, were interactive, helpful, student-centered and gain a different point of view. They stated that the applications provided them with information, different learning method, improvement, permanence, success, interdisciplinary association, respect for different opinions and discussion and communication skills. The students who think that the activities are effective in thinking stated that activities are effective in terms of to give point of view, to develop thinking, to reach a solution, meaningful learning, discussion and to become skillful at and self-regulation. It was determined that the students were in the emotions of being excited, curious, anxious-angry and boring before the lesson, but, at the end of the lesson they were in positive feelings like happy, beautiful, curious, good and eager. During the activities, students stated that scientific facts, the use of science in daily life and the course can also be learned through activities. At the end of the course, the students reported that they obtain more information; activities facilitated the lesson and liked the lesson. All of the students want to continue learning with instruction applied.Key Words: Science education, interdisciplinary teaching approach, critical thinking, inquiry learning skills perception, attitudes toward the course