Çocuk- ergen alay edilme ölçeği`nin Türkçeye uyarlanması, geçerlik ve güvenirliğinin incelenmesi

Abstract

Dünyada hemen hemen bütün okullarda görülen problemlerin başında yer alan şiddet ve saldırganlık içeren davranışlardan biri olarak kabul edilen alaya alma durumu ile ilgili Türkiye'de herhangi bir ölçek kullanılmadığı için, Çocuk-Ergen Alay Edilme Ölçeği'nin (Child- Adolescent Teasing Scale - CATS) Türk dilinde geçerlik ve güvenirliğini yapmak amacıyla yürütülen bu araştırma metodolojik tiptedir. Çalışma kapsamında toplam 400 ilköğretim 5-6-7-8. Sınıf öğrencileri ile çalışılmıştır. Araştırmada 32 maddelik CATS ve 23 maddelik Öğrenci Tanıtım Formu kullanılmıştır. Ölçeğin değerlendirilmesinde kapsam geçerliği, yapı geçerliği, iç tutarlık, zamana karşı değişmezlik yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma verileri ortalama 3 ayda toplanmıştır.Araştırma kapsamına alınan öğrencilerin % 52,5'i kız, % 47,5'i erkektir. Yaş ortalamaları X=12,54±1,11 (min-max=11,00-15,00) olarak belirlenmiştir.Ölçeğin Kapsam Geçerlik İndeksi=0,87, Çocuk-ergenlerde alay edilme sıklığı madde puan ortalamaları ve korelasyon katsayılarının 0.34 ile 0.70 arasında değiştiği, çocuk-ergenlerde alay edilme davranışının ne kadar rahatsız ettiğine yönelik yöneltilen soruların madde puan ortalamaları ve korelasyon katsayılarının 0.38 ile 0.64 arasında değiştiği, Cronbach alfa katsayısı ise 0,925 olarak bulunduğu saptanmıştır. Dört haftalık test-tekrar test korelasyonu yüksektir (r=0,877). Doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizleri ölçeğin 4 faktörlü yapıda olduğunu göstermiştir. Dört faktör tarafından açıklanan toplam varyans % 55,51'dir. Buna göre Faktör 1: toplam varyansın % 38,4'ünü, Faktör 2: % 4,95'ini, Faktör 3: % 5,78'ini, Faktör 4: % 6,36'sını açıklamaktadır. Ölçeğin her bir alt boyut ile toplam ölçek puanı arasındaki ilişki ilişkide güvenirlik katsayıları 0,569 ile 0,936 arasında değişmektedir. Toplam ölçek puanı 1,53±0,54 olup, alt ölçeklerin madde puan ortalamaları sırasıyla Faktör 1 İçin 1,56±0,60; Faktör 2 İçin 1,68±0,86; Faktör 3 İçin 1,37±0,61; Faktör 4 İçin 1,57±0,62 bulunmuştur. Ölçeğin Türkçe'ye uyarlamasında yapılan doğrulayıcı faktör analizi sonucu 9 madde (5,12, 13, 15, 20, 22, 25, 26,27) ölçekten çıkarılmış, ölçek toplam 23 maddeli olarak uyarlanmıştır.

In virtually, all countries in the world teasing amongst school-age children which is considered one of the violent and aggressive behaviors is increasing. It is found that The behavior of teasing measurement devices have not taken part in Turkish literature. The purpose of this methodological research is to adapt Child- Adolescent Teasing Scale – CATS to Turkish and examine its validity and reliability.A diverse sample of participants; N=507 students in grades 5th, 6th, 7th and 8th at Selim Diniz Middle School in Cigli district of Izmir province in the 2015-2016 academic year. A psychometric sample of 400 students from this middle school (Grades 5-6-7-8 ) was formed. Home Survey and Child- Adolescent Teasing Scale – CATS are utilized as the data collection tool. Content validity, design validity, internal consistency, stability methods against time were used in evaluation of the CATS.The scope of the sample is consist of % 52.5 female, % 47.5 male and the mean of their ages is 12.54±1.11. Scope Validity Index is 0.87 after the researcher's notion. The correlation coefficient is found 0.34 to 0.70 for the frequency of teasing adolescent- children. The correlation coefficients of the behavior of teasing that how much bother are ranged from 0.38 to 0.64. In addition, the standardized Cronbach's alpha is 0.925. The test-retest correlation values of r = 0.877. The scale confirmatory factor analysis showed that the scale is in 4 -factor structure. 55,51 % of the total variance is explained by the four factors. Accordingly, the total variances illustrated by Factors 1through 7 are; % 38,4; % 4,95; % 5,78; % 6,36 respectively. The reliability coefficient of the relationship between each subscale in relation to the total scores of the scale ranged from 0,569 to 0,936. The total scale score; the averages of subscale scores are, 1,53±0,54; Factor 1: 1,56±0,60; Factor 2: 1,68±0,86; Factor 3: 1,37±0,61; Factor 4: 1,57±0,62.