Hemşirelerin ilaç hatalarına yönelik bilgi ve tutumları

Abstract

İlaç hataları, en yaygın tıbbi hatalardan biridir. Hemşireler, ilaç hataların hastaya ulaştığı en kritik noktada yer almaktadırlar. Araştırmamızda; hemşirelerin ilaç uygulama ve ilaç hatalarını raporlama süreçlerine yönelik bilgi ve tutumları, ilaç uygulama sürecine ilişkin doğru cevap verme yüzdeleri ile doğru cevap verme yüzdelerinde etkili değişkenlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma İzmir Güney Bölgesi Kamu Hastaneleri Birliği Genel Sekreterliği'ne bağlı 13 hastaneden 956 hemşirenin katılımıyla, 01.07.2016-31.07.2016 tarihleri arasında gerçekleştirilmiştir. Veriler; Sosyo-Demografik Bilgi Formu, İlaç Hatalarına Yönelik Hemşire Bilgi ve Tutum Ölçeği ile yüz yüze görüşülerek toplanmıştır. Hemşirelerin ilaç güvenliği ortalama doğru cevap verme yüzdesi 45,3'tür. Doğru cevap verme ve kurumda çalışma süreleri arasında negatif (r= -0,064, p=0,049) anlamlı ilişki saptanmıştır. Hemşirelerin %79,7'si hata raporlarını performans ölçütü olarak görmektedir. Hemşirelerin %21,1'si yaptığı bir ilaç hatasını bildirmemekte, %21,2'si diğer bir hemşire, %19,5'i hekim ve %19,3'ü eczacının hatasını raporlamamakta, %60,1'i çalıştığı kurumun hataların paylaşılmasına yönelik politikasını bilmemektedir. İlaç uygulama sürecine ilişkin; hemşirelerin %45,7'si kısaltmaları kullanmakta, %40,6'sı ilaçları paketinden hasta odasına girmeden önce çıkarmakta, %33,9'u bazen ve %7,4'ü hiçbir zaman yüksek riskli ilaçları uygularken çift kontrol yapmamakta, %86,7'si ilaç uygulamalarını uygulamadan sonra kaydetmektedir. Ayrıca %83'1'i sözel order prosedürüne uygun davranmakta, %91,3'ü fazlası uygulama öncesi hasta alerji bilgilerini ve %93,1'i kimlik bilgilerini kontrol etmektedir. Araştırmamızda, hemşirelerin ilaç uygulama ve ilaç hatalarını raporlama süreçlerine yönelik olumlu ve olumsuz bilgi ve tutumları tespit edilmiştir. Hastanelerde etkin ve güvenli bir ilaç yönetim sisteminin yanı sıra ilaç hata raporlama sisteminin, cezalandırıcı olmayan kurum kültürünün, ilaçların güvenli uygulanmasına yönelik hizmetiçi eğitimlerin, ilaç uygulama süreçlerinin ve hatalarının kurumlar tarafından periyodik olarak değerlendirilmesinin ilaç güvenliğinin geliştirilmesine katkı sağlayacağı sonucuna varılmıştır.

Medication errors are one of the most common medical errors and nurses work at the most critical point where medication errors reach the patient. Our aim in this study was to explore nurses' knowledge and attitudes towards medication administration process and the reporting of medication errors, as well as the calculation of medication management process achievement scores and to assess whether those scores are associated with socidemographic characteristics.The research was carried out between 13.07.2016 and 31.07.2016 with the participation of 956 nurses among 13 hospitals affiliated to the General Secretariat of the Union of Public Hospitals of Southern Region of İzmir. Data were collected by using the Socio-demographic Information Form and Nurse Knowledge and Attitude Toward Medication Errors Survey.The average achievement scores was 45.3%. A significant negative correlation was found (r = -0,064, p = 0,049) between the scores and the duration of employment in the relevant institution. Error reports were considered as a performance criterion by the 79.7% of nurses. Own medication errors are not reported by 21.2% of the nurses and 21.5% do not report the other nurses' errors. Doctors' and pharmacists' errors are not reported by 19.5% and 19.3% of the nurses, respectively. The institution's error sharing policy was not known to 60.1% of the nurses. Regarding the drug administration process; 45.7% of the nurses uses abbreviations, 40.6% remove the medicines from the package before entering the patient room, 33.9% sometimes and 7.4% never apply double-checking when administering high-risk drugs and 86.7% fill out the medication administration record after the administration. In addition, 83.1% of the nurses implement the verbal order standart operation procedure, 91.3% checks the patient's allergy information and 93.1% checks the identity information before the medication administration. In this study, nurses' knowledge gaps, positive and negative attitudes regarding the medication administration process and reporting of medication errors were determined. Hospitals should establish a policy, a non-punitive corporate culture and an in-service training about the safe medication administration. In addition, the periodical evaluation of the medication administration process and medication errors is necessary in order to maintain a safe and effective medication management system.