Çocukluk çağı obezitesine yönelik yaşam stili davranışları kontrol listesinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirliği

Abstract

Giriş-Amaç: Fazla kiloluluk ve obezite, çocukluk çağında, sağlık ve iyilik halini etkileyen, gelecekte farklı birçok sağlık sorunlarına, morbidite ve mortalitenin artmasına neden olabilen kronik hastalıklara zemin hazırlayan ve sürekli artış gösteren bir halk sağlığı sorunudur. Araştırmanın amacı, fazla kilolu ve obez çocukların yaşam stili davranışlarını saptamak için `Yaşam Stili Davranışları Kontrol Listesi`nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenilirliğini test etmektir.Materyal-Metot: Metodolojik araştırmanın örneklemini, klinik ve sahadaki 342 gönüllü normal, fazla kilolu ve obez çocuklar ve ebeveynleri oluşturdu. West ve Sanders (2005) tarafından geliştirilen 25 maddelik özgün form, dört faktörlü yapıdadır (aşırı yeme, fiziksel aktivite, duygusal çatışmalar, yemeye karşı isteksizlik). Özgün çalışmada problem ölçeği (α=0.92) ve güven ölçeği (α=0.92) yüksek iç tutarlığa sahipti. Problem ölçeği 7'li likert tipte yanıtlanmaktadır, güven ölçeği ise 1 ile 10 arasında puan almaktadır. Verilerin değerlendirilmesinde açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, test-tekrar test, kapsam geçerlik indeksi, madde toplam puan korelasyonu, Cronbach alfa kullanıldı.Bulgular: Problem ölçeği toplam puan ortalaması 62.98±22.16 (dağılım, 25-167 puan), güven ölçeği puan ortalaması 188.28±47.70 (dağılım, 25-280 puan) olarak saptandı. Araştırmaya katılan tüm çocukların yaş ortalaması 10.2±2.6 (dağılım, 6-15 yıl) idi. Araştırmaya katılan çocukların %54.7'si kız ve BKİ ortalaması 21.26±4.21 (dağılım, 13-38) idi. Ebeveynlerin yaş ortalaması 39.46±5.68 (dağılım, 21-72 yaş) ve BKİ ortalaması 26.18±4.47 (dağılım, 16.33-41.14) idi. Kontrol listesinin kapsam geçerlik indeksi 0.96, problem ölçeğine ait Cronbach alfa katsayısı 0.86, güven ölçeği için 0.92 olarak saptandı. Toplam puan korelasyonları problem ölçeği için 0.11 ile 0.82 (p<0.001) ve güven ölçeği için 0.36 ile 0.85 (p<0.001) arasında belirlendi. Test-tekrar test korelasyonu problem (r=0.97 p<0.001) ve güven ölçeği için (r=0.92 p<0.001) oldukça yüksekti. Faktör analizleri kontrol listesinin altı faktörlü yapıda (yiyeceğe karşı isteksizlik/şikayet, duygusal çatışmalar, aşırı yeme ve Tv izleme, gizleme/saklama, fiziksel aktivite, fazla yeme) olduğu ve doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, problem (RMSEA=0.082, χ2/sd=3.89, p=0.000) ve güven ölçeği (RMSEA=0.102, χ2/sd=3.50, p=0.000) için kabul edilebilir düzeyde bir uyum saptandı.Sonuç: Kontrol listesinin Türkçe formunun boyutlarının (problem ve güven ölçeği) iç tutarlılığının güvenilir, içerik ve yapı geçerliliği açısından geçerli olduğu saptanmıştır. Fazla kilolu ve obez çocukların yaşam stili davranışlarını saptamak için sağlık çalışanları tarafından kullanabilecek bir araçtır.Anahtar Kelimeler: Obezite, geçerlilik ve güvenilirlik, çocuk davranışı, ebeveynler

Introduction-Aim: Overweight and obesity is a public health problem that affects of the health status and well-being in childhood, and is constantly increasing and preparing for chronic diseases that can lead to many different health problems, morbidity and mortality in the future. This research aims to evaluate the validity and reliability of the Turkish version of `lifestyle behaviours checklist` which was determined life style behaviours of overweight and obese children.Materials and Methods: The sample of the methodological study consisted of 342 volunteer in the clinic and on the field, normal, overweight and obese children and their parents. The original 25-item form, was developed by West and Sanders (2005), is a four-factor structure (overeating, physsical activity, misbehavior in relation to food, emotional correlates related to being overweight). In the original study problem scale (α=0.92) and confidence scale (α=0.92) had high internal consistency. The problem scale responds to the likert type with 7, and the confidence scale scores between 1 and 10. Principal and confirmatory factor analysis, test-retest reliability, content validity index, item total correlation, Cronbach alpha, were used in the evaluation of the data.Results: Problem scale mean score was 62.98±22.16 (range, 25-167 points), confidence scale mean score was 188.28±47.70 (range, 25-280 points). The average age of all children participating in the research was 10.2±2.6 (range, 6-15 years). 54.7% of the children participated in the research and the average of the BMI was 21.26±4.21 (range, 13-38). The average age of parents was 39.46±5.68 (range, 21-72 years) and the mean age of BMI was 26.18±4.47 (range, 16.33-41.14). The coverage validity index of the control list was 0.96, the Cronbach alpha coefficient fort he problem scale was 0.86, and the confidence scale was 0.92. Total score correlations were between 0.11 and 0.82 (p<0.001) fort he problem scale and between 0.36 and 0.85 (p<0.001) for the confidence scale. Test-retest correlation was significantly higher for the problem (r=0.97 p<0.001) and confidence scale (r=0.92 p<0.001). Factor analysis showed that the control list was in a six-factor structure (overeating, physsical activity, emotional correlates related to being overweight, misbehavior in relation to food, hiding), and confirmatory factor analysis revealed an acceptable fit for problem (RMSEA=0.082, χ2/sd=3.89, p=0.000) and confidence scale (RMSEA=0.102, χ2/sd=3.50, p=0.000).Conclusion: It was determined that the internal consistency of the Turkish form of the control list (problem and confidence scale) was valid in terms of reliability, content and structure validity. Is a tool that can be used by healthcare workers to detect lifestyle behavior of overweight and obese children.Keywords: Obesity, validity and reliability, child behavior, parents