Kök hücre nakli olan çocuk hastalara bakım veren hemşirelere yönelik hazırlanan kanıta dayalı uygulama programının hemşirelerin oral mukozit tanılama durumuna etkisi

Abstract

Oral mukozit tanılamasının öneminin bilinmesine rağmen, klinik gözlemler hemşirelerin rutin oral mukozit tanılaması izlemlerinde aksaklıklar olduğu yönündedir. Ege Üniversitesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi Kemik İliği Ünitesinde, Ocak 2017-Haziran 2017 tarihleri arasında, pediatrik kök hücre nakil hastalarına bakım veren hemşirelere yönelik kanıta dayalı uygulama programının oral mukozit tanılama durumuna etkisini incelemek amacıyla yapılan bu çalışma, yarı deneysel, tek grupta, öncesi-sonrası tekrarlı ölçüm tasarımı şeklinde planlanmıştır. Araştırma Ege Üniversitesi Tülay Aktaş Onkoloji Hastanesi Kemik İliği Ünitesinde yürütülmüştür. Eğitim öncesi, tüm hemşirelerden sosyo-demografik soru formu ile veri toplanmıştır. Klinikte yatan ve kemoterapi başlanan 6 hasta, yatış süresince izlenmiştir (Hastaların yatış süreleri farklı olduğu için yatış süresince en fazla bir ay izlenmiştir). Bu hastaların dosyalarında oral mukozit tanılaması yapılıp yapılmadığı, oral mukozit tanılama sıklığı izlenmiştir. Araştırmacı tarafından, hemşirelere kanıta dayalı araştırma sonuçlarının klinikte kullanımının önemi ve oral mukozit konusundaki kanıtlar hakkında eğitim verilmiştir. Oral mukozit tanılama aracı olarak Yavuz (2012) tarafından Türkçe geçerlilik ve güvenirliği yapılan 'Uluslararası Çocuk Mukozit Değerlendirme Ölçeği' kullanılmıştır. Oral mukozit yönetimi için Yavuz'un da çalışmasında kullandığı 'Kemoterapi Uygulanan Çocuklarda Tedaviye Özel (Koruyucu) Günlük Ağız Bakım Protokolü' kullanılmıştır. Kemik iliği nakil ünitesinde mevcut koşullarda kanıta dayalı oral mukozit rehberi kullanılmamaktadır. Oral mukozit tanılama rehberi klinikte kullanıma hazır hale getirilmiştir (Algoritma büyük boyutlarda basılarak hasta ve hemşire odasına asılmış, oral mukozit tanılama formları çoğaltılıp hemşire deskine konulmuştur).Eğitim sonrası, klinikte yatan ve kemoterapi başlanan 6 hasta, yatış süresince izlenmiştir (Hastaların yatış süreleri farklı olduğu için yatış süresince en fazla bir ay izlenmiştir). Bu hastaların dosyalarında oral mukozit tanılaması yapılıp yapılmadığı, oral mukozit tanılama sıklığı izlenmiştir.Çalışma verileri, SPSS for Windows 22.0 programı ile analiz edilmiştir. İstatiksel analizde sayı, yüzde analizi, pearson ki kare testi ve rate ratio increases (RRI) hesaplaması kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda, pediatrik kök hücre nakil hastalarına bakım veren hemşirelerin oral mukozit tanılama oranı girişim öncesinde % 2.8 iken, kanıta dayalı oral mukozit yönetimi programının uygulandığı girişim sonrasında % 8.7 olarak saptanmıştır. Hemşirelerin girişim öncesi ve sonrası oral mukozit tanılama yapma yüzdeleri arasındaki fark %5.9'dur. Girişim öncesi ve girişim sonrasında hemşirelerin oral mukozit tanılaması yapma oranları arasındaki farkın anlamlı düzeyde olduğu belirlenmiştir (2: 11.004, p<.01). Hemşirelerin girişim sonrasında girişim öncesine göre oral mukozit tanılaması yapma oranında anlamlı olarak 3.12 kat (%212 artış) artış olduğu görülmüştür (p<01). Bu sonuca göre araştırmanın H1 hipotezi olan `Uygulanan kanıta dayalı oral mukozit yönetimi programı, pediatrik kök hücre nakil hastalarına bakım veren hemşirelerin oral mukozit tanılama durumunu geliştirir/iyileştirir/artırır` hipotezi kabul edilmiştir. Hemşirelerin, oral bakım bilgilerinin iyileştirilmesi ve güncel olması için düzenli ve sürekli eğitim oturumlarının verilmesi bu çalışmanın en önemli önerilerindendir. Ayrıca klinikte oral tanılamanın ANTA gibi bir izlem parametrisi olarak belirlenmesinin hemşirelerin günlük tanılama yapma durumlarını geliştireceği, hasta verileri açısından kayıt olanağı sağlayacağı düşünülmektedir.

Despite the fact that the importance of oral mucositis diagnosis is known; clinical observations indicate that the nurses are having trouble with their routine oral mucositis diagnosis surveillances.This study was conducted to investigate the effect of the evidence-based practice program for nurses who care for pediatric stem cell transplant patients on oral mucositis diagnosis status, between January 2017 and June 2017 at Ege University Tülay Aktaş Oncology Hospital Bone Marrow Unit, semi-experimental, single group, pre-post-repeated measurement design was planned. The study was carried out at Ege University Tülay Aktaş Oncology Hospital Bone Marrow Unit.Before education, it was collected data with socio-demographic question form from all the nurses. 6 patients in clinics and started chemotherapy has been followed during hospitalization (Patients were followed for a maximum of one month during hospitalization because of the different hospitalization times). We followed whether oral mucositis has been diagnosed or not, frequency of oral mucositis diagnosis in the files of these patients.It was gived education to nurses about the importance of use of the evidence-based research results and evidence on oral mucositis by investigator.'International Child Mucositis Assessment Scale' who made Turkish validity and reliability of by Yavuz (2012) was used as an oral mucositis diagnostic tool. It was used 'Exclusive(Protective) Daily Oral Care Protocol to treatment for Chemotherapy Applied to Children ' that Yavuz also used in her study, for oral mucositis management. Evidence-based oral mucositis guide are not used on present conditions in the bone marrow transplant unit. Oral mucositis diagnostic guide was made ready for use in the clinic (Algorithm was printed in large size and hanged in patient and nurse room, oral mucositis diagnosis forms were multiplied and nurses desk was placed).After education, 6 patients in clinics and started chemotherapy has been followed during hospitalization (Patients were followed for a maximum of one month during hospitalization because of the different hospitalization times). We followed whether oral mucositis has been diagnosed or not, frequency of oral mucositis diagnosis in the files of these patients.Study data were analyzed with SPSS for Windows 22.0 program. In statistical analysis, number, percentage analysis, Pearson's chi-square and rate ratio increases (RRI) were used. As a result of the study, the rate of oral mucositis diagnosis was 2.8% before nursing care for pediatric stem cell transplant patients, while it was 8.7% after the procedure in which evidence-based oral mucositis management program was applied. The difference between the percentages of nurses diagnosed with oral mucositis before and after the procedure is 5.9%. It was determined that the difference between pre-intervention and post-intervention nurses' rates of oral mucositis diagnosis was significant (2: 11.004, p<.01). It was found that nurses significantly increased the rate of oral mucositis diagnosis 3.12 times (212% increase) pre-intervention compared to post intervention (p<01). According to this result, the research hypothesis, H1 hypothesis that `The administered evidence-based oral mucositis management program develops/improves/increases the oral mucositis diagnosis status of nurses who care for pediatric stem cell transplant patients` was adopted.It is the most important suggestions of this study to provide regular and continuous education sessions for nurses to improve and update oral care information. In addition, it is thought that the determination of oral diagnosis as a follow-up parameter such as vital signs in the clinic will enable the nurses to improve their daily diagnostic situations and to register in terms of patient's data.