Doğum şeklinin ebeveynlik davranışı, yenidoğanı algılama ve maternal bağlanma üzerine etkisi

Abstract

Amaç: Bu araştırmanın amacı, doğum şeklinin ebeveynlik davranışları, yenidoğanı algılama, maternal bağlanma üzerine etkisini ve etkileyen faktörleri incelemek ve karşılaştırmaktır.Yöntem: Tanımlayıcı ve karşılaştırmalı türdeki bu araştırma, Aralık 2017- Mayıs 2019 tarihleri arasında bir Eğitim ve Araştırma Hastanesinin kadın doğum kliniklerinde örneklem kriterlerine uyan 77 anne ile yapılmıştır. Veriler Birey Tanıtım Formu, Doğum Sonrası Ebeveynlik Davranışı Ölçeği (DSEDÖ), Yenidoğanı Algılama Ölçeği (YAÖ) ve Maternal Bağlanma Ölçeği (MBÖ) kullanılarak üç izlemde toplanmıştır. İlk izlem, doğumhane/ameliyathanede gözlem yolu ile; ikinci izlem doğumdan 24 saat sonra kadın doğum kliniğinde yüz yüze görüşülerek, üçüncü izlem ise doğumdan bir ay sonra telefonla ulaşılarak yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann Whitney U, Kruskal Wallis testi, Ki-kare testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular: Çalışmada vajinal doğum yapan annelerin DSEDÖ toplam puan ortalaması 4,83±1,01 sezaryen doğum yapan annelerin 4,48±1,37'dir. Vajinal doğum grubundaki annelerin %45,8'i, sezaryen doğum yapan annelerin %44,8'i yenidoğanı pozitif algılamaktadır. Vajinal doğum yapan annelerin MBÖ toplam puan ortalaması 96,87±6,13 iken, sezaryen doğum yapan annelerin 95,58±7,64 olarak bulunmuştur. Çalışmaya katılan annelerin doğum şekline göre DSEDÖ, MBÖ puan ortalamaları ve yenidoğanı algılama durumları arasında fark yoktur. Sonuç: Erken postpartum dönem, annenin göstereceği ebeveynlik davranışı, yenidoğanı algılama durumu ve maternal bağlanma için oldukça önemli bir dönemdir. Bu dönemde hemşirelerin ten tene teması ve emzirmeyi başlatması, annenin bebeğine karşı göstermiş olduğu ebeveynlik davranışlarını gözlemleyip değerlendirmesi anne bebek etkileşimi için önem arz etmektedir. Hemşirelerin, olumlu ebeveyn-bebek ilişkisini başlatmak için özellikle primipar annelere doğum sonrası dönemde danışmanlık yapmaları önerilmektedir.Anahtar Kelimeler: doğum şekli, ebeveynlik davranışı, yenidoğanı algılama, bağlanma, hemşirelik

Objectives: The aim of this study is to investigate and compare effect of birth type on parenting behaviors, newborn perception, maternal attachment and the factors affecting it.Methods: This descriptive and comparative study was conducted with 77 mothers who met the sampling criteria in the obstetrics and gynecology clinics of a Training and Research Hospital between December 2017 and May 2019. The data were collected in three follow-up sessions using the Individual Presentation Form, Postpartum Parenting Behavior Scale (PPBS), Neonatal Perception Scale (NPS) and Maternal Attachment Scale (MAS). The first follow-up was performed by observation in the delivery room/operating room, and the second follow-up was carried out by face to face in the obstetriSD clinic 24 hours after the birth and the third follow-up was reached by telephone one month after the birth. Descriptive statistiSD, Mann Whitney U, Kruskal Wallis test, Chi-square test and Correlation analysis were used in evaluation of data.Results: In the study, the mean total score of PPBS of the mothers who had vaginal delivery was 4.83 ± 1.01, mothers who had cesarean birth was 4.48±1.37. In study 45.8% of the mothers in the vaginal birth group and 44.8% of the mothers who had cesarean births perceived the newborn as positive. The mean total MAS of the mothers who had vaginal delivery was 96,87 ± 6,13 and the mothers who had cesarean delivery were found as 95,58±7,64. There was no difference between the mean scores of PPBS, MAS and neonatal perception according to type of birth of the mothers.Conclusions: Early postpartum period is an important period for maternal parenting behavior, newborn perception and maternal attachment. In this period, it is important for the mother-baby interaction that the nurses contact with the skin and initiate breastfeeding and observe and evaluate the mother's parenting behaviors towards her baby. It is recommended that nurses advise primiparous mothers in the postpartum period to initiate a positive parent-infant relationship.Keywords: type of birth, parenting behavior, newborn perception, attachment, nursing