Çocuk Çölyak Hastalarında HLA DQB1 ve IL-17 Polimorfizminin Saptanması

Abstract

Giriş ve Amaç: Çölyak hastalığı, gluten alımı ve genetik yatkınlık ile ortaya çıkan ve ince bağırsağın hasarına yol açan enteropatidir. Klinik olarak tek tedavi yöntemi gluten diyeti olarak bilinmektedir. Bağırsak mukozasından yapılan biyopsi, lenfosit artışı ve villilerin içine gömülü olan keselerde aşırı çoğalma (kript hiperplazisi) tanı konulmasında önemlidir. Bunun yanı sıra serolojik testler ve HLA tipleme testi de tanı konulmasına destek sağlar. Hastalarda HLA DQ2 ve DQB1*03:02 genlerinin çok sıklıkla görüldüğü bilinmektedir. Ayrıca çölyak hastalarının bağırsak mukozası glutene maruz kaldığında immün yanıt sırasında meydana gelen bazı sitokinler (interlökin, interferon gibi) sınıf II moleküllerin hücre yüzeyindeki ekspresyonunda artış görülmektedir. Çalışmamızda hasta ve sağlıklı kontrol grubunda HLA DQ ve IL-17 polimorfizmleri araştırılmış çölyak hastalığıyla ilişkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır.Materyal-Metod: Düşük çözünürlüklü HLA DQB1 ve DQA1 polimorfizmleri bilinen 125 çocuk çölyak hastası ve 100 sağlıklı kontrolün polimeraz zincir reaksiyonlu restriksiyon (parça) polimorfizmi (PCR-RFLP) yöntemi ile IL-17(IL-17A) genindeki tek nükleotit polimorfizmleri araştırıldı. Ayrıca çalışma grubundaki 25 hastanın yüksek çözünürlüklü HL-DQB1 polimorfizmi Sanger dizileme yöntemi ile belirlenerek sonuçlar kontroller ile karşılaştırıldı.Bulgular: Hasta ve kontrol grubunun düşük çözünürlüklü HLA DQB1 ve DQA1 sonuçları karşılaştırıldığında DQB1*02 ve DQA1*05 hastalarda kontrollerden istatistiksel açıdan anlamlı derecede yüksekti (p<0,05). IL-17 genindeki rs2275913 polimorfizmi araştırıldığında hasta ve kontrol arasında GA, GG genotipi anlamlı derecede farklıydı (p<0,05). Bu genotiplerde relatif risk de yüksek bulundu. Yani hastalık açısından hastalarda G ve A allellerinin bulunması risk oluşturmaktadır. Ayrıca HLA DQ analizinde ise hasta grubunda en fazla bulunan HLA DQB1*02'nin alt allelerinden de DQB1*02:01 en yüksek frekansa sahipti. Kontrol grubunda ise DQB1*03:01 yüksek frekansa sahipti. Böylece hasta ve kontrol gruplarındaki frekanslarının istatistiksel açıdan anlamlı derecede farklı olduğu belirlendi (p<0,05). Sonuç: Ülkemizde çölyak hastalığı sıklığı bölgesel olarak farklılık göstermektedir. Bu tez çalışmasında İzmir bölgesindeki çocuk çölyak hastalarının düşük çözünürlüklü HLA DQB1 - DQA1 ve yüksek çözünürlüklü HLA DQB1 polimorfizmleri araştırılmıştır. Her iki grupta da hastalarda risk alleller önemli oranda yüksek frekanstaydı. IL-17A polimorfizm çalışmamızda ise hasta grubunda kontrol grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı olan genotipler saptandı. Bu tez çalışmasında elde edilen veriler, hücresel otoimmün hastalıklarda rol oynayan T hücre sitokinlerinden birisi olan IL-17A'nın çölyak hastalığının patogenezinde rol alabileceğini düşündürmektedir.

Introduction and Purpose: Celiac disease is enteropathy, which is associated with gluten uptake and genetic predisposition and leads to damage to the small intestine. Clinically, the only treatment method is known as gluten diet. Biopsy from the intestinal mucosa is significant in the diagnosis of increase lymphocyte and the proliferation of vesicles embedded in the villi (crypt hyperplasia).In addition, serological tests and HLA typing test support the diagnosis. It is known that HLA DQ2 and DQB * 03: 02 genes are very common in patients. In addition, when the intestinal mucosa of celiac patients is exposed to gluten, some cytokines (such as interleukin, interferon) that occur during the immune response increase in cell surface expression of class II molecules. The aim of this study was to investigate the relationship between celiac disease and HLA DQ and IL-17 polymorphisms in patients and healthy controls.Materials and Methods: The single nucleotide polymorphisms in IL-17(IL-17A) gene were investigated by polymerase chain reaction restriction polymorphism (PCR-RFLP) method in 125 pediatric celiac patients and 100 healthy controls with known low resolution HLA DQB1 and DQA1 polymorphisms.In addition, high resolution HLA DQB1 polymorphism of 25 patients in the study group was determined by Sanger sequencing method and results were compared with the controls.Findings: When the low resolution HLA DQB1 ad DQA1 results of patient and control groups compared the DQB1*02 and DQA1*05 patients were statistically significantly, higher than the controls. When the polymorphism of rs2275913 in the IL-17A gene was investigated, the GA, GG genotype was significantly different between the patient and control (p <0.05). In other words, the presence of G and A alleles poses a risk for the disease. These genotypes were found to be high at relative risk. In our in HLA DQ analysis, DQB1 * 02: 01 had the highest frequency of the lower alleles of the HLA DQB1 * 02 which was the most common in the patient group. In the control group, DQB1 * 03: 01 had a high frequency. Thus, it was determined that the frequencies of the patients and control groups were statistically significantly different (p <0.05).Result: The prevalence of celiac disease in our country varies regionally. In this study low-resolution HLA DQB1-DQA1 and high-resolution HLA DQB1 polymorphisms of pediatric celiac patients were investigated in İzmir region. The risk alleles were significantly higher in both groups. In our IL-17A polymorphism study, genotypes were found to be statistically significant compared to the control group. The data obtained in this thesis suggest that IL-17A, one of the T cell cytokines involved in cellular autoimmune diseases, may play a role in the pathogenesis of celiac disease.