Gama absorbsiyon tekniği ile altın analizi

Abstract

GAMA ABSORPSIYON TEKNİĞİ ELE ALTIN ANALİZİ ÖZET Altın analizi farklı alanlarda önem arzeden bir konu durumundadır. Altın, kıymetli maden olarak güncel kullanımının yanısıra, antik çağlarda da kullanımı tercih edilmiş bir malzemedir. Altm analizi için birçok yöntem kullanılması önerilebilmektecir. Bunlar arasında, nötron aktivasyon analizi, X-ışını fioresans tekniği, Auger spektroskopisi, kütle spektroskopisi, atomik absorpsiyon ve yaş kimya tekniklsri sayılabilir. Bu tekniklerin, altın analizi için uygulanması düşünülebilirse de, pratik uygulamalarda tercih edilmeleri her zaman da mümkün olmamaktadır. Zira, uygulamada birçok sınırlama söz konusu olabilmektedir. Bu durumda, tercih edilebilecek bir ileri nükleer teknik `Gama Absorpsiyon TekniğT'dir. Bu çalışmada, ileri bir nükleer teknik olan gama absorpsiyon tekniği ile çalışılması tercih edilmiştir. Numuneler dört farklı altın tipi (kırmızı, san, yeşil ve beyaz) için farklı ayarlarda olacak şekilde temin edilmiştir. Laboratuvarda gama absorpsiyon tekniği için bir deney düzeneği kurulmuştar. Ba-133 radyoizotop kaynağı gama kaynağı olarak kullanılmıştır. Deney düzeneği; gama kaynağı, kollime edilmiş Nal(Tl) detektörü, çok kanallı analizör ve zrh elemanlarından oluşmaktadır. Deneyler en az üç kez tekrarlanarak ortalama net sayımlar hesaplanmıştır. Deneylerde elde edilen sonuçlar kullanılarak farklı altm tipleri için kalibrasyon eğrileri çizilebilmiştir. Çizilen bu kalibrasyon eğrilerinin sınanması için ayan ve tipi bilinmeyen bir altm numune ile çalışılmış ve bilinmeyen numunenin altın tipi ve ayan doğru olarak tayin edilebilmiştir. Böylelikle, gama absorpsiyonu ile altm analizi; tahribatsız olarak, kolay ve çabuk bir şekilde yapılabilmiştir. XI

GOLD ANALYSIS BY USINjG GAMA ABSORPTION TECHNIQUE SUMMARY Gold analysis is important for the different purposes. Gold is a valuable metal and also preferable material for the antique artifacts. It can be offered for the analysis of the gold as namely; neutron activation analysis, X-ray floresance technique, Auger spectroscopy, atomic absorption and wet chemistry techniques. These methods can be used for the gold analysis, but they couldn't be possible to apply in practice because some limitations exist. In this study, an advanced nuclear technique namely `Gama Absorption Technique` is preferred for gold analysis. Samples have been supplied for four different gold types (red, yellow, green and white) with different alloy rates. Experiment device set up in the laboratory for gama absorption technique. Ba-133 gamma radioisotope has been used as gama source. Experiment devices consist of a gama source, a collimated Nal (Tl) detector, multichannel analyzer with shielding materials. Experiments were repeated at least three times and average net counting rate was calculated. As a result of the experiments, the calibration curves could be drawn for different gold alloys. For examine these curves, an unknown samples are measured in the experimental set and it can be determined that the gold type and also alloy rate truly. So, the gold analysis can be observed non-destructively, easily and quickly by using the gama absorption technique. Xll