Kolektif hafızanın oluşmasında medyanın rolü: 28 şubat haberleri üzerine bir inceleme

Abstract

Tıpkı bireylerin hafızası gibi toplumların da hafızası bulunmaktadır. İnsanlar üzerinde etki oluşturan ve nesilden nesle ritüel, tören, simge veya farklı iletişim yöntemleriyle aktarılan geçmiş olay, bir takım değişimler yaşadıktan sonra topluma sunulmaktadır. Salt saflığıyla aktarılmayan geçmiş olayın, kimi zaman seçilmiş bir parçası aktarılır, kimi zaman görmezden gelinir, kimi zaman ise konjonktüre göre yeniden inşa edilir. Amerikalı tarihçi David Lowenthal `Yeniden inşa ettiğimiz geçmiş, gerçekleşen geçmişten daha tutarlıdır` der. Günümüzde büyük kitlelere, geçmiş olayı en etkili biçimde hatırlatma görevini kitle iletişim araçları üstlenmiştir. Kitle iletişim araçlarının insan hayatına dahil olmasıyla farklı bir sayfa açılmıştır. Artık dünyanın herhangi bir noktasında gerçekleşen olay, insanlara eş zamanlı sunulmaya başlamış ve insanlar da haberdar olduklarıyla düşünüp, bu doğrultuda davranışlar sergilemiştir. Yani bilinçler medya ile şekillendirilmiş ve aktarılan ideolojinin karşısında veya yanında oldukları fark etmeksizin, medyanın oluşturduğu gündem ile hemhal olmuşlardır. Bu durumu egemen güçler medya yöneticiliğini üstlenerek, kendi çıkarları doğrultusunda kullanmıştır. Medyanın özgürlüğü ve yerine getirmeyi vadettiği fonksiyonlarını göz önünde tuttuğumuzda, toplumu yönlendirmede yadsınamaz bir güce sahip olan geçmişi, erk sahibinin ideolojisi çerçevesinde hatırlatacağı aşikârdır. Çalışmada toplum üzerinde derin bir etkiye sahip olan 28 Şubat sürecinde yaşananlar, 1998 yılından bugüne, gazeteler tarafından topluma hangi yönleriyle, nasıl hatırlatıldığı ve ne tür kamuoyu oluşturulmaya çalışıldığı incelenmiştir.Anahtar Kelimeler: Hafıza, Kolektif Hafıza, Yeniden İnşa, Medya, 28 Şubat.

Just like the memory of individuals, societies, also, have memory. The past event, which has an impact on human beings and is transferred from generation to generation by ritual, ceremony, icon or different communication methods, is presented to the society after experiencing a number of changes. A selected part of the past event, which is not transferred by pure purity, is sometimes transferred, sometimes ignored, and sometimes reconstructed according to the conjuncture. American historian David Lowenthal says `The history we have reconstructed is more consistent than the real past.` Today, media has taken an important duty of reminding the past event most efficiently to great populations. A different page was opened with the inclusion of mass media into human life. Today, an event happening somewhere in the world, is started to be offered to the people simultaneously and people think over the news / event they receive and behave accordingly. In other words, the consciousnesses have been influenced by the media's agenda, regardless of whether they are in the face of or with the ideology shaped by the media. This situation has been used by the dominant powers in the direction of their own interests. When we consider the functions of the media promising freedom and fulfillment, it is clear that it will recall the past which has an undeniable power in guiding the society within the framework of the ideology of the master. In this study, it is examined how the events experienced in the period of February 28, which had a profound impact on the society, were reminded to the society and what kind of public opinion was tried to be created from 1998 up today by the newspapers.Keywords: Memory, Collective Memory, Reconstruction, Media, February 28.