Radyasyon zırhlaması amacıyla karbonlu yapı çeliklerinin değerlendirilmesi

Abstract

RADYASYON ZIRHLAMASI AMACIYLA KARBONLU YAPI ÇELİKLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ ÖZET Radyasyonla çalışmalarda, zırhlama önem arz etmektedir. Radyasyon kaynağı ile çalışma durumunda, çalışma şartlan, belirli sürelerle ve radyasyon kaynağına belli bir yakınlıkta çalışmayı gerektirir. Bu ise, çalışma dozunun müsaade edilen dozlar seviyesinde tutulabilmesi için zırhlamayı zorunlu kılar. Zırhlamada, sıkça kullanılan bir malzeme çeliktir. Ve çoğunlukla da karbonlu yapı çeliklerinin kullanımı tercih edilmektedir. Bu çalışmada, karbonlu yapı çelikleri bir sistematik içinde ele alınmış ve günümüzde yaygın kullanımı olan 1010, 1040, 1050 ve 1090 yapı çelikleri ile çalışılmıştır. Söz konusu karbonlu yapı çelikleri numuneleri farklı kalınlıklarda ve toplam kalınlığı 5 cm olacak şekilde hazırlatılmıştır. Endüstriyel amaçlı en çok kullanılan üç gama radyoizotop kaynağı olan Co-60, Cs-137 ve ir- 192 radyo izotopları ile çalışılmıştır. Her üç radyoizotop kaynak için dört farklı yapı çeliği kullanılarak, farklı kalınlıklara ilişkin deneyler yapılmıştır. Elde edilen sonuçlarla, karbonlu yapı çelikleri için, üç farklı gama radyoizotop kaynağına ilişkin yan-kalınlık tayini yapılmıştır. Böylelikle, çalışılan karbonlu yapı çelikleri için üç farklı gama radyoizotop kaynağı için yapılan deneylerden hareketle tayin edilen yan-kalınlıklar çerçevesinde yapı çeliklerine ilişkin zırhlama değerlendirmesi yapılmış ve karşılaştırmalı olarak yorumlanmıştır. XIV

EVALUATION OF PLAIN CARBON STEELS FOR RADIATION PROTECTION SUMMARY Shielding is being important during the radiation working. It is necessity closing to the radiation source door working period when studying with radiation. It is caused the using of a shield for taking the doses at the permissible levels. Steel is a material which are used frequently. Generally carbonized structure steels are preferred. In this study, carbonized structure steels are investigated as sistematically and 1010, 1040, 1050 and 1090 steels will be observed for this purpose. Carbonized structure steel samples are prepared in the different thickness, but reach to 5 cm together. Co-60, Cs-137, Ir-192 are used as radiation sources which are frequently used in the industrial applications. The experiments will be observed for three different sources with using four different structure steels for different thickness of them. Evaluation of the experimentel results, half- value layers will be determined. So, the carbonized structure steel will be evaluated by using half-value layers which are determined from experimentally, and evaluated comperatively. XV