Karadeniz Mullidae populasyonlarının taksonomik durumunun belirlenmesi

Abstract

Hem morfolojik hem de genetik taksonomik çalışmalar göstermektedir ki Karadeniz Mullus populasyonu hala tür seviyesindeki belirsizliğini korumaktadır. Bu nedenle günümüze kadar Karadeniz'de yapılan ihtiyofauna çalışmalarında iki türün (M. barbatus, M. surmuletus) ve bir de alt türün (M. barbatus ponticus) varlığından söz edilmektedir. Ayrıca Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın ticari ve amatör su ürünleri avcılığını düzenleyen tebliğde ve bilimsel literatürde bu balıkların Türkçe isimlerinin kullanımıyla da ilgili yanlışlık olduğu görülmektedir. Bu karışıklıklar ise balıkçılık ekonomisinde yüksek öneme sahip bu türlerin stok yönetimlerinin başarısız olmasına neden olmaktadır. Bu çalışma ile; Mullus cinsine ait türlerin Karadeniz, Ege ve Akdeniz popülasyonları morfolojik olarak karşılaştırılarak bahsi geçen karışıklıkların giderilmesine katkı sağlanması hedeflenmiştir.Bu amaçla Haziran 2013 – Eylül 2014 tarihleri arasında, her mevsim periyodik olarak örnekleme yapılmıştır. Örnekler, Karadeniz kıyılarından Ordu, Ünye, Sinop, Kefken, Şile, İğneada'dan Ege Denizi'nden (Dikili- İzmir, Seferihisar-İzmir) ve Akdeniz 'den (Taşucu-Mersin) olmak üzere toplam 9 istasyondan trol ve uzatma ağları ile yapılan avcılık faaliyetleri sonucunda ticari boy aralığına denk gelecek şekilde doğrudan balıkçılardan temin edilmişlerdir. Toplamda 180 örneğin laboratuvar ortamında metrik, meristik karakterleri yanısıra farklı morfolojik özellikleri incelenmiştir. Elde edilen veriler PCA analizi ile değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar neticesinde meristik karakterlerin hem M. barbatus ve M. surmuletus türlerini ayırmada hem de M.barbatus populasyonlarının ayırmada yetersiz kaldığı gözlemlenmiştir. Ancak, morfometrik karakterlerin meristik karakterlere oranla hem M. barbatus ve M.surmuletus türleri arasındaki farklılığı hem de Karadeniz M. barbatus populasyonları arasındaki farklılıkları tespit etmede daha kararlı bir yapı sergilediği belirlenmiştir.

Both morphological and genetic studies show that taxonomic situatiation of the Black Sea Mullus population remains the uncertainty at species level. Therefore, the ichthyofauna studies mention the existence of two species (M. barbatus, M. surmuletus) and a subspecies (M. barbatus ponticus) in the Black Sea. Besides, both in the scientific literature and rescript of Ministry of Food, Agriculture and Livestock there are errors in usage of Turkish name of these species. These confusions lead to fail the stock management of these species. In this study it is aimed to compare the morphologic differences of the Black Sea, Aegean Sea and Mediterranean populations belonging to Mullus genus ad contribute to elemination of these confusions. For this purpose, sampling was made periodically between June 2013 – September 2014 in all seasons. Samples were obtained from fishermen in 9 stations; Ordu, Ünye, Sinop, Kefken, Şile, İğneada stations in Black Sea, Aegean Sea (Dikili- Seferihisar-İzmir) and Mediterranean (Taşucu- Mersin). The metric, meristic and different morphological characters of the totaly 180 specimens were examined in the laboratory. The obtained datas were evaluated with the PCA analyses. As a result, it is observed that the meristic characters are inadequate for separation both M .barbatus - M. surmuletus and the populations of M. barbatus. However, it is also observed that the morphometric characters are more stable than the meristic characters in determination differences both between M. barbatus - M. surmuletus and the populations of M. barbatus