İnşaat sektöründe çalışan işçilerin profilleri ile iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin belirlenmesi

Abstract

İşçi sağlığı ve güvenliği açısından uzun yıllardır kötü tablolar çizen Türk inşaat sektöründe yaşanan kazaların azaltılmasına yönelik çalışmalarda önemli gelişmeler kaydedilmiştir. Fakat sektörde yaşanan iş kazalarına bakıldığında, inşaat sektörü genelin içinde hala önemli yüzdelere sahiptir. Sektörde meydana gelen bu yüksek yüzdeyi oluşturan kazalarda düşük eğitim düzeyine sahip iş gücünün de etkisi vardır. Bu görüşten yola tez çalışmasında, işçi sağlığı ve güvenliği (İSİG) konusu ele alınmış olup, bu çerçevede çok önemli bir yere sahip olan temel iş sağlığı ve güvenliği eğitimi, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik kapsamında değerlendirilmiştir. Çalışanların yürürlükte olan mevzuatın getirdiği düzenlemeler ve yükümlülüklere ilişkin ne düzeyde bilgi sahibi olduğu ve algı düzeyleri ile ilgili bir sektör araştırması yapılmıştır. Çalışma kapsamında; İzmir (Aliağa), Manisa, Denizli ve Akhisar'da farklı projelerde çalışan 103 şantiye çalışanının anket uygulaması ile İSİG eğitimine yönelik farkındalıkları, bilgi ve ilgi düzeyleri ile İSİG uygulamalarına yönelik yaklaşımları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma kapsamında öncelikle literatür taraması yapılmış olup özellikle Türkiye'de İSİG eğitimi ile inşaat sektöründe eğitimin uygulanmasına ilişkin araştırmalar incelenmiştir. Tamamlanan literatür taramasında sonra daha önce kullanılmış konu ile ilgili anket çalışmaları incelenmiş ve konunun uzmanlarından da görüş alarak çalışmada kullanılan anket formu geliştirilmiştir. Oluşturulan anket formu çalışanların demografik bilgileri, çalışanların işyeri bilgileri ve temel işçi sağlığı ve güvenliği eğitimi ile ilgili sorulardan oluşmaktadır. Katılımcılar farklı alanlarda uygulamalar yapan şantiye çalışanlarına ulaştırılmıştır. Anket sorularına verilen yanıtlar kullanılarak oluşturulan veri seti SPSS programına aktarılarak istatistiksel olarak analiz edilmeye hazır hale getirilmiştir. Veri seti oluşturulduktan sonra yapılan ilk analiz tek değişkenli (univariate) sıklık analizi olmuştur. Analizde her veri kategorisinin sıklık analizleri yapılmış olup elde edilen sonuçlar bulgular kısmında grafikler ve sıklık tabloları ile gösterilmiştir. Tek değişkenli sıklık analizi sonrasında bağımsız değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını anlayabilmek için çapraz tablolama (cross-tabulation) analizleri yapılmıştır. Ayrıca katılımcıların anket formlarına verdikleri cevaplar Cronch Alfa testi kullanılarak güven analizine tabi tutulmuştur. Bu tez çalışmasında kullanılan anket çalışması ile çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitim düzeylerine ve iş sağlığı ve güvenliğine yaklaşımları belirlemek, bu araştırma açısından kurum ve kuruluşlara kaynak oluşturmak bu araştırmanın önemini oluşturmaktadır. Araştırmanın bulguları doğrultusunda sektör çalışanlarının işçi sağlığı ve iş güvenliği kültürüne olan yaklaşımları ortaya koyulmuştur. Ayrıca yapılan çapraz tablolama analizi ile iş güvenliği eğitimi alan çalışanların almayanlara kıyasla işçi sağlığı ve iş güvenliği kültürüne karşı daha pozitif bir yaklaşım sergilediği tespit edilmiştir.

There has been considerable positive progress in order to reduce work related accidents in Turkish construction industry which has been operating less than well in terms of occupational safety and health for long years. However, the construction sector still has a significant percentage in the general framework when work related accidents in said sector are analysed. It can be said that the workforce with inadequate or little training has a considerable impact on the accidents that form this high percentage. Therefore, this thesis study has been conducted to analyse and discuss basic work health and safety training which also bears crucial essence in the framework of The Code and Regulations for Worker Health and Safety Training by law. Workers have been investigated and researched via a field study in terms of their awareness on which regulations are anew and their liabilities in the said new manual. The fundamental awareness and basic perception of 103 construction workers working in different projects in İzmir (Aliağa), Manisa, Denizli and Akhisar on the subject of worker health and safety training and their approaches to different applications of the said code have been tested through a questionnaire. Within this study an initial literature check has been done and researches on worker health and safety training in Turkey in construction sector as well as its applications have been analysed. Articles that emphasize work health and safety training programmes have been analysed. The concept of the training, its definition and elements, the importance of the training programme and its different variations have been mentioned. Training forms the core element in terms of worker health and work safety training programmes. Work groups that require Professional Training have been indicated and the training has been made mandatory by law. The methods with maximum merit have been emphasized and different methods have been discussed. Law and legislation on the applications of worker health and safety programmes in Turkey have been analysed. Institutions and organizations that are responsible for applying the rules and law on worker health and safety training programmes have been introduced. Law 6331 of Worker health and safety training has been indicated. Applications and examples of the law abroad on the matter have been discussed. A core element of the field study, the questionnaire and its applications have been mentioned, also explaining different groups of questions in the survey and how to use and conduct it. After this very first step of literature check, previously applied questionnaires related to the subject have been analysed and a questionnaire has been developed for this study thanks to the comments of the experts of the subject. The aforementioned questionnaire consists of questions that inquire answers to such questions about the demographical information of the workers and basic worker health and safety training programmes. Participants have been led to construction site workers who work in different areas. Using the answers given to the survey questions, a data set has been formed and transferred to SPSS software to be analysed statistically via univariate and cross tabulating analysis. In order to comprehend the frequency database and research the distribution frequency of variable categories, as well as define the correlation between the variables statistically via cross-tabulation, univariate analysis, which also is the first data acquisition step taken in the study, has been used. The results of the frequency tables of each data category have been transferred to graphs and frequency tables. In order to designate whether a meaningful (positive) correlation exists between independent variables, cross-tabulation analyses have been made after univariate analyses were completed. The answers of the survey have also been put to trust-analysis using Cronch Alpha test. In the lights of the results of the said test, the correlation between yes/no questions have been calculated to be =,601, which is equal to near perfect. Trust-analysis of the answers given to the questions that inquire the satisfaction level of the survey have been found to be =,771, which is also equal to near perfect. Hypotheses have been formed related to the ideas in the first chapter of the survey, Demographical Data, and the second chapter, Approaches of Workers to Worker Health and Work Safety. Formed hypotheses have been questioned via cross-tabulation analysis. 7 independent variables have been found to be statistically correlated.Via the questionnaire applied in this study, designating the approaches of workers to work health and safety training programmes forms an essential part of the study in terms of being able to supply resources to institutions and organizations which could make use of this study. In the light of the results, approaches of the workers of the construction sector to worker health and work health culture have been indicated. Besides, with the help of cross-tabulation analysis, it has been noted that the workers who received work health and safety training possess a more positive approach to worker health and work safety culture when compared to those who did not.Work related accidents and occupational disorders mostly stem from disobedience of the code or undisciplined behaviour that can only be corrected through a long term training. In order to prevent these, taking necessary precautions is the most essential method of safety. Educating workers to shape their behaviour, improve their knowledge on the matter and raise awareness on worker health and work safety always have been the top priority of the responsible.As a consequence, training workers about worker health and work safety is an arduous process that aims to minimize work related accidents and occupational disorders by raising the awareness of workers so as to make it possible for them to work more safely. For this reason, it is extremely important for workers who operate under constant high risk and or are exposed to occupational disorders to grasp the gravity of the situation and believe in the importance of training programmes. It is crystal clear that workers who receive worker health and safety training will easily show positive progress in terms of self-awareness. As a matter of fact, it has been noted that trained workers and workers who receive training are in possession of adequate knowledge and qualifications on worker health and work safety. In the end, it should also be known that through the process of forming a large framework of worker health and work safety awareness and raising attention, the governments, employers and responsible institutions and organizations play a strong part to realise the goals of the programmes.