Özel eğitim öğretmenlerinin evliliğe ve çocuk sahibi olmalarına yönelik tutumu

Abstract

ÖZEL EĞİTİM ÖĞRETMENLERİNİN EVLİLİĞE VE ÇOCUK SAHİBİ OLMAYA YÖNELİK TUTUMLARIMustafa ÜNSALErciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler EnstitüsüYüksek Lisans Tezi, Temmuz 2019Danışman: Prof. Dr. Koray DEĞİRMENCİÖZETBu araştırmanın amacı özel eğitim öğretmenlerinin bireylerin evliliğe ve çocuk sahibi olmaya yönelik tutumlarını tespit etmektir. Bu çalışmada elde edilen veriler ile özel eğitim öğretmenlerinin evliliğe ve çocuk sahibi olmaya yönelik tutumları konusunda önerilerde bulunulması ve önemli görüşler sunulması, çalışmanın diğer amaçlarındandır. Araştırmanın çalışma grubu, Kayseri ilinde evreni temsil eden 77'si erkek 137'si kadın 214 özel eğitim öğretmeninden oluşmaktadır. Veriler, İnönü Evlilik Tutum Ölçeği, Türkçe'ye uyarlaması ve geçerlik güvenirlik çalışması araştırmacı tarafından yapılan Desire to Have Children Scale (Çocuk Sahibi Olma İsteği Ölçeği) ile bazı değişkenler hakkında bilgi toplanması için araştırmacı tarafından hazırlanan `Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak toplanmıştır. Özel eğitim öğretmenlerinin evliliğe yönelik tutum ve çocuk sahibi olma isteklerinin demeografik özelliklerine göre farklılaşma durumunu ortaya koymak amacıyla cinsiyet ve medeni durum değişkenine göre bağımsız gruplar için t testi analizi yapılmıştır. Yaş, çocuk sayısı ve kıdem değişkenlerine göre farklılaşmayı ortaya koymak amacıyla tek yönlü varyans analizi (ANOVA) yapılmıştır. Farklılaşma ortaya çıkan gruplarda farkın kaynağını tespit etmek amacıyla ileri analiz tekniği olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Evliliğe yönelik tutum ve çocuk sahibi olma isteği arasındaki ilişkiyi ortaya koymak amacıyla pearson momentler çarpımı korelasyon katsayısı hesaplanmıştır. Öğretmenlerin evliliğe yönelik tutumlarının çocuk sahibi olma isteğini anlamlı düzeyde yordama durumunu ortaya koymak amacıyla doğrusal regrasyon analizi tekniği kullanılmıştır. Elde edilen veriler analiz edildiğinde aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır:•41 yaş ve üzerindeki özel eğitim öğretmenlerinin diğer yaş gruplarına göre evlilik tutumunun daha olumlu olduğu görülmüştür.•Evli olan özel eğitim öğretmenlerinin bekâr olan özel eğitim öğretmenlerine göre evlilik tutumlarının anlamlı düzeyde daha olumlu olduğu görülmektedir.•Evli özel eğitim öğretmenlerinin bekâr olan özel eğitim öğretmenlerine kıyasla çocuk sahibi olmayı daha çok istedikleri anlaşılmaktadır.•Özel eğitim öğretmenlerinin sahip olduğu çocuk sayısına göre çocuk sahibi olma isteklerinin anlamlı ölçüde farklılaştığı görülmektedir. Özel eğitim öğretmenlerinin çocuk sahibi olma isteğinin çocuk sayısına göre farklılaşmasına yönelik bulgulara bakıldığında anlamlı düzeyde farklılaşma olduğu görülmektedir. 2 veya 3 çocuğu olan özel eğitim öğretmenleri hiç çocuğu olmayan özel eğitim öğretmenlerine kıyasla çocuk sahibi olmaya daha olumlu bakmaktadırlar.•Özel eğitim öğretmenlerinin evlilik tutumları ile çocuk sahibi olma istekleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. (r = ,402, p < 0,05). •Özel eğitim öğretmenlerinin evlilik tutumları çocuk sahibi olma isteklerini anlamlı derecede yordamakta ve çocuk sahibi olma isteğinin %16,1 ini açıklamaktadır.Çalışmadan elde edilen bulgulara dayalı olarak öneriler sunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Özel eğitim, özel eğitim öğretmenleri, evlilik, evlilik tutumu, çocuk sahibi olmaya yönelik tutum

ATTITUDES OF SPECIAL EDUCATION TEACHERS TOWARD MARRIAGE AND HAVING CHILDRENMustafa ÜNSALErciyes University, Graduate School of Social SciencesMaster of Arts Thesis, June 2019Supervisor: Prof. Dr. Koray DEĞİRMENCİABSTRACTThis study aims to determine the attitudes of special education teachers toward marriage and having children. Other aims of this study are to provide suggestions and important opinions about the attitudes of special education teachers toward marriage and having children.The sample group was formed from 77 female and 137 male -total 214 participants- special education teachers, representing the population in Kayseri. The data were obtained by using `İnönü Evlilik Tutum Ölçeği`, `Desire to Have Children Scale` and `Personal Information Form`. `Desire to Have Children Scale` was adapted to Turkish. Then validity and reliability studies of the adapted scale were conducted by the researcher. Independent Samples T-Test analysis was conducted according to gender and marital status variables in order to reveal the differentiation of attitudes toward marriage and their desire to have children according to demographic characteristics of special education teachers'. One-way ANOVA was conducted in order to reveal differentiation according to age, number of children and seniority variables. Scheffe test was used as a further analysis to determine the source of the difference in differentiating groups. In order to reveal the relationship between the attitude toward marriage and the desire to have children, The Pearson Product-Moment Correlation Coefficient was calculated. Linear regression analysis technique was used in order to reveal the teachers' attitudes toward marriage as a predictor of the desire to have children. Analysis of the obtained data gave following results:• It has been observed that special education teachers in the age group 41 and above have more positive attitudes on marriage than the other age groups.• It is observed that the attitudes on marriage of the special education teachers who are married are significantly more positive than special education teachers who are single.• It is understood that married special education teachers have more desire to have children than single special education teachers.• It is observed that desire to have children does significantly differentiate according to the number of children special education teachers have. Special education teachers with 2 or 3 children have a more positive attitude toward having children compared to special education teachers with no children.• There is a positive correlation between the attitudes of special education teachers toward marriage and their desire to have children. (r = ,402, p < 0,05).• Attitude of special education teachers toward marriage significantly predicts their desire to have children and explains by 16.1%.Suggestions are presented based on the findings obtained from the study.Keywords: Special education, special education teachers, marriage, attitude on marriage, attitude toward having children