Ergenlerde çözüm odaklı yaklaşımın problemli internet kullanımı, uyku kalitesi ve okul başarısına etkisi

Abstract

Ergenlik döneminde önemi artan uyku ve okul başarısı üzerine etkileri açısından, problemli internet kullanımına yönelik önleyici girişimler planlanması önem taşımaktadır. Bu araştırma okul sağlığı hizmetleri kapsamında yapılan Çözüm Odaklı Yaklaşım'a dayalı eğitim ve danışmanlığın ergenlerin problemli internet kullanımı, uyku kalitesi ve okul başarısına etkisini değerlendirmek amacıyla yapılmıştır. 14 Ocak 2016 - 31 Aralık 2016 tarihleri arasında yürütülen çalışma iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşama problemli internet kullanımı ve uyku kalitesini belirlemeye yönelik 651 ergene yapılan tarama çalışmasından, ikinci aşama ise tarama sonrası problemli internet kullanan ve uyku kalitesi kötü olan 22'si müdahale, 22'si kontrol olmak üzere toplam 44 ergene okul sağlığı hizmetleri kapsamında yapılan ÇOY'a dayalı girişimlerin, problemli internet kullanımı, uyku kalitesi ve okul başarısına etkisini değerlendiren deneysel çalışmadan oluşmaktadır. Veriler, Öğrenci ve Aile Tanıtıcı Bilgi Formu, İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Aile Çocuk İnternet Bağımlılığı Ölçeği, Pittsburgh Uyku Kalitesi İndeksi, Okul Başarı Çizelgesi, Ev Ortamı Değerlendirme Formu kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde nicel değişkenlerde Friedman testi, bağımsız iki örneklem t testi, MannWhitney U testi, Kruskal Wallis Testi, nitel değişkenlerde Mc Nemar Testi, Ki-Kare Testi uygulanmıştır. Sayısal değişkenler arası ilişkiler Spearman korelasyon katsayıları ile değerlendirilmiştir. Tüm değerlendirmelerde p<0.05 değeri istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir.ÇOY'un müdahale grubundaki ergenlerin problemli internet kullanımı (p<0.001) ve uyku kalitesini (p<0.001) olumlu yönde etkilediği, okul başarısına ise herhangi bir etkisinin olmadığı (p>0.05) tespit edilmiştir. Altı aylık izlem sonrası ölçümlerde, problemli internet kullanımının, uyku kalitesi ile arasında orta düzeyde anlamlı ilişki bulunurken (r=0.537; p=0.010), okul başarısı ile arasında düşük düzeyde anlamlı olmayan bir ilişki bulunmuştur (r=0.292; p=0.188). Ergenlerin problemli internet kullanımını önleme ve uyku kalitesini arttırmada ÇOY'a dayalı okul sağlığı hemşireliği girişimlerinden yararlanılabileceği önerilmektedir. Anahtar kelimeler: Çözüm Odaklı Yaklaşım, problemli internet kullanımı, uyku kalitesi, okul başarısı, okul sağlığı hemşireliği

It is important to plan preventive interventions for problematic internet using in terms of the effects on sleep and school achievement, which are important in adolescence. This study was carried out to evaluate the effect of Solution Focused Approach on adolescents' problematic internet usage, sleep quality and school acchievement.The study between 14 th January 2016 and 31st December 2016 was carried out in two stages. The first stage consists of 651 adolescent screening studies to determine problematic internet use and sleep quality. The second stage, consist of an experimental study evaluating the effect of Solution Focused Approach based interventions in the context of school health services on problematic internet use, sleep quality and school achievement of 44 adolescents, 22 of whom are in intervention group and have problematic internet use and poor sleep quality, and the rest are in control group. Data were collected by Student and Family Identification Information Form, Internet Addiction Scale, Family-Child Internet Dependency Scale, Pittsburgh Sleep Quality Index, School Achievement Scale, Home Environment Assessment Form. Corelation analysis, Friedman test, independent two sample t test, Mann Whitney U test, Kruskal Wallis test, McNemar and Chi-square test were used in the evaluation of data. The level of statistical significance was taken as 0.05 for all analyzes. In the intervention group, while the Solution Focused Approach has affected positively the adolescents' problematic internet use and sleep quality (p<0.001) but that has not affected adolescents' school achievement (p>0.05). While there has been a moderate significant correlation between problematic internet use and sleep quality (r=0.537; p=0.010), there was a low level of insignificant relationship (r=0.292; p=0.188) between problematic internet use and school achievement. İn order to decrease to problematic internet using and increased to sleep quality in adolescents, supposed nursing intervention based on Solution Focused Approach that using is benefit.Key words: Solution Focused Approach, Problematic internet use, Sleep Quality, School achievement, School Health Nursing