12-18 yaş arası yıkıcı davranış sorunları olan ergenlerde genel ve klinik özellikler ve izlem bulguları

Abstract

Amaç: Yıkıcı Davranış Bozuklukları (YDB), Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), Karşıt Olma Karşı Gelme Bozukluğu (KOKGB), Davranım Bozukluğu (DB) gibi sıklıkla birlikte görülür ve çocuk psikiyatri kliniklerine sık başvuru sebeplerindendir. Bu olguların baş etme stratejilerinde ve emosyonel regülasyonunda yetersizlik olduğu düşünülmektedir. Bu çalışmada YDB'li ergenlerin özellikleri ve tedavi etkinliği incelenmiştir.Gereç ve Yöntem: 12-18 yaşlarında YDB'li 82 olgu alınmıştır. Tedavi öncesi-sonrasında Conners ana-baba/öğretmen değerlendirme ölçeği (CADÖ) (CÖDÖ), Aile Değerlendirme Ölçeği (ADÖ), Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA), Duyguların Düzenlenmesinde Güçlük Ölçeği (DDGÖ) ve Stroop Test uygulanmıştır. Bulgular: Olguların % 28'i sigara kullanıyordu ve bu olgular arasında DEHB-B alt tipi, ek KOKGB/DB tanıları, alkol-madde deneme anlamlı yüksekti. Kendine zarar verme girişimi % 58,5 olguda saptanırken; kız cinsiyet, KOKGB tanısı sık; DDGÖ ve GGA puanları daha yüksekti. Olguların % 81,7 DEHB-B, % 18,3 DEHB-DE tanısı alırken; % 19,3'ünde KOKGB, % 14,6'sında DB saptandı. Komorbid YDB'de, sigara kullanımı, sınıf tekrarı, akran geçimsizliği, akademik sorunlar yüksekti. KOKGB tanısı ile, boşanma/parçalanma öyküsü, kendine zarar verme; DB tanısı ile ders başarısızlığı, belirtilerin erken başlaması, aile işlevselliğinde bozukluk, sigara kullanımı ve alkol-madde deneme ilişkiliydi. Olguların % 96,3'ü stimülan, % 17,1 AP kullandı. KOKGB/DB grubunda kombinasyon tedavisi daha fazlaydı. Tedavi sonrasında CADÖ, CÖDÖ, ADÖ, GGA, DDGÖ total skorda ve Stroop puanlarında anlamlı düşme saptandı. Sonuç: Tedavi almamış YDB olguları, sigara kullanımı, alkol-madde deneme, sınıf tekrarı, kendine zarar verme gibi yaşantılar için risk altındadır. Emosyon disregülasyon, sigara kullanımı, kendine zarar verme, ev içi şiddet gibi olumsuz prognostik özellikleri olan olgularda daha belirgindir. Stimülan ve AP tedaviler çekirdek belirtilerin yanında; aile-işlevselliğinde ve emosyon regülasyonda anlamlı iyileşme sağlamıştır. Anahtar Kelimeler: DEHB, Davranım bozukluğu, İzlem, Karşıt olma/karşı gelme, Yıkıcı davranış bozuklukları

Objectives: Disruptive Behaviour Disorders (DBD) refer to a group including Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD), Oppositional Defiant Disorder (ODD) and Conduct Disorder (CD) which commonly co-occur and generate one of the most common reasons for referral to child psychiatry. It has been hypothesized that these cases suffer from coping strategies and emotional regulation. In this study, the features of adolescents with DBD and their treatment efficacy are analyzed.Material and Methods: 82 children aged 12-18 with DBD were recruited. Conner's Parent/Teacher Rating Scale (CPRS) (CTRS), Family Assessment Device (FAD), Difficulties in Emotion Regulation Scale (DERS), Strength and Difficulties Questionnaire (SDQ) and Stroop-TBAG Form are applied. Results: Smoking ratio were 28% with higher rates in ADHD-Combine Type, ODD/CD diagnosis and alcohol-substance testing were found. Self-mutilation rate was 58.5%. Among these cases, female sex, ODD and higher DERS and SDQ scores were identified. Cases are diagnosed with ADHD-C (81.7%), ADHD-IN (18.3%), ODD (19.3%) and CD (14.6%). DBD were associated with smoking, antipsychotic use, grade retention, problematic peer relationships and academic failure. ODD and divorced parents, less nuclear parenting and self mutilation were related; where CD and academic failure, early onset, poor parent functioning, smoking and alcohol-substance testing were associated. Cases were treated with stimulants (96.3%) and antipsycotics (17.1%). ODD/DB are related with combined treatment. After treatment, CPRS, CTRS, FAD, SDQ, Stroop Test scores and DERS total scores decreased obviously.Conclusion: Untreated DBD are at risk for smoking, alcohol-substance testing, grade retention and self-mutilation. Emotion dysregulation are noticed especially among smokers, self-mutilation and domestic violence. Treatment methods not only improve core symptoms, but also have positive effects on family functioning and emotion regulation. Key words: ADHD, CD, DBD, Follow up, ODD.