Kronik hastalığı olan bireylerin sosyal sorun çözme becerilerinin yaşam kalitesi ve klinik sonuçlara etkisi

Abstract

Amaç: Kronik hastalığı olan bireylerin sosyal sorun çözme becerilerinin değerlendirilmesi ve bunun yaşam kaliteleri ile klinik sonuçlara etkisinin araştırılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Primer Hipertansiyon (n=90) ve Tip 2 Diabetes Mellitus (n=90) tanılı hastalar ile kronik hastalığı olmayan 90 birey (kontrol grubu) alındı. Sosyodemografik anket formu, Sosyal Sorun Çözme Envanteri Kısa Formu, Dünya Sağlık Örgütü Yaşam Kalitesi Anketi Kısa Formu uygulandı. Klinik parametre olarak son HbA1c değerleri ve bir haftalık tansiyon ölçümlerinin ortalaması kullanıldı.Bulgular: Sosyal sorun çözme becerilerinin, diyabetlilerde cinsiyet, çalışma durumu, komplikasyon varlığı, hastalıkla ilgili eğitim alma durumu, kullandığı ilaç türü ve alkol tüketiminden; hipertansiflerde ise yaş, kullandığı ilaç türü, aile hekimine gitme sıklığı, eğitim ve ekonomik düzeyden etkilendiği bulundu (p<0,05). Yaşam kalitesi değerlendirildiğinde; diyabetlilerde yaş, cinsiyet, eğitim durumu, ekonomik düzey, egzersiz ve diyet yapma durumu; hipertansiflerde ise ekonomik durum, komplikasyon varlığı, aile hekimine gitme sıklığı, ek hastalık varlığı, egzersiz yapma durumu açısından gruplar arasında anlamlı farklılık saptandı (p<0,05). Diyabet ve hipertansiyon gruplarının kontrol grubuna göre daha sık aile hekimlerine başvurduğu (p=0,000) bulundu. Gruplar arasında yaşam kalitesi-fiziksel sağlık dışındaki ölçek puanları açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılık yoktu. Sosyal sorun çözme, yaşam kalitesi ve klinik parametreler arasındaki korelasyon analizlerinde; işlevsel sorun çözme tarzlarına sahip diyabetiklerin ve hipertansiflerin yaşam kaliteleri ile klinik parametrelerinin olumlu yönde etkilendiği saptandı.Sonuç: Kronik hastalığı olan bireylerin sosyal sorun çözme becerileri, yaşam kaliteleri ve klinik sonuçları ile ilişkili bulunmuştur. Kronik hastalıkları olan bireylerin aile hekimlerine daha sık başvurdukları bulgusu gözönüne alındığında aile hekimlerinin bu konudaki bilgi, beceri ve tutumlarını değerlendirmeleri ve geliştirmeleri önerilebilir.Anahtar kelimeler: Diyabet, hipertansiyon, kronik hastalık, sosyal sorun çözme, yaşam kalitesi

Aim: This study aims to evaluate social problem solving skills of the persons with chronic disease, and to investigate the impact of these skills on their quality of life as well as clinical outcomes.Materials and Method: This study incorporated the patients with primary hypertension (n=90) and Type 2 Diabetes Mellitus (n= 90) in addition to 90 individuals without any chronic disease (control group). Socio-demographic questionnaire form, Social Problem Solving Inventory-Short Form and World Health Organization Quality of Life Survey- Short Form were conducted. The latest HbA1c levels and average of one-week tension measuring results were taken as clinical parameters.Results: Social problem solving skills were found to be affected by gender, employment status, the existence of complication, the status of receiving training about disease, type of medications used, and alcohol consumption in the patients with diabetes; and by age, type of medications used, frequency of seeing family physician, educational status and level of income in hypertensive patients (p<0,05). Evaluating the quality of life, on the other hand, a significant difference was established between the groups in terms of age, gender, educational background, level of income, and the status of doing exercise and dieting in case of the patients with diabetes; and in terms of level of income, the existence of complication, frequency of seeing family physician, the existence of comorbidities, and the status of doing exercise in case of hypertensive patients (p<0,05). It was found that both diabetes and hypertensive groups were visiting their family physicians more frequently as compared to the control group (p=0,000). No statistically significant difference was determined between the groups in terms of scale scores with the exception of quality of life-physical health score. Correlation analyses among social problem solving skills, quality of life and clinical parameters indicated that among the diabetic and hypertensive patients adopting functional problem solving patterns, the quality of life and clinical parameters were being affected positively.Conclusion: Social problem solving capabilities of the persons with chronic disease were confirmed to be associated with their quality of life and clinical outcomes. Given the fact that the persons with chronic disease visit family physician more frequently, it can be suggested that family physicians should review and improve their knowledge, skills and attitudes on this subject.Key words: Diabetes, hypertension, chronic disease, social problem solving, quality of life