Ege Denizi küçük ölçekli balıkçılığının sosyo-ekonomik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; Ege Denizi'ndeki küçük ölçekli balıkçılık yapan balıkçıların sosyo-demografik durumlarını ve karşılaştıkları başlıca sorunları tespit etmektir. Veriler, 2018 yılında küçük ölçekli balıkçılar ile yüz yüze yapılan anketler ile 3 alt bölgeden (Kuzey Ege, Orta Ege ve Güney Ege) (n=190) temin edilmiştir. Anketler ile balıkçı teknelerinin genel özellikleri, balıkçıların demografik özellikleri, balıkçılık aktivitesi için yaptıkları masraflar, birim çabaya düşen av miktarı ve başlıca sorunlar hakkında verilere ulaşılmıştır. Ayrıca, aynı araştırma alanında daha önceden yapılmış çalışmalar ile bazı demografik (örn. yaş, evli oranı) ve balıkçılık ile ilgili (örn. aktif balıkçı oranı, sadece balıkçılıktan geçinen balıkçı oranı) kriterlerde zamansal değişim olup olmadığı araştırılmıştır. Balıkçıların ortalama yaşı 50 ± 10 yıl olarak tespit edilmiş ve büyük bir kısmının ilkokul mezunu evli erkeklerden oluştuğu gözlemlenmiştir. Balıkçılık kaynaklı harcama kalemleri içerisinde en yüksek kalem personel ücreti olarak tespit edilmiştir. Balıkçılık kaynaklı harcamalar ile ilgili alt coğrafik bölgelere göre istatistiksel açıdan anlamlı farklar bulunmamış fakat yapılan balıkçılık türüne (uzatma, alamana, paragat) göre fark tespit edilmiş olup, alamana balıkçılığı yapan balıkçıların harcamalarının diğerlerine kıyasla yüksek olduğu saptanmıştır. Bulgular göstermiştir ki kooperatiflerdeki aktif balıkçı oranı ve geçimini sadece balıkçılıktan sağlayan balıkçıların oranı son 10 yılda anlamlı bir şekilde düşüş gösterirmiştir. Ayrıca, kullanılan teknelerin motor gücünde (HP) son 15-16 yılda istatistiksel açıdan anlamlı bir artış tespit edilmiştir. Başlıca sorunlar arasında denetim eksikliği, yasadışı avcılık ve stoklardaki düşüş belirtilmiştir. Denizel kaynakların sürdürülebilir kullanımı için su ürünleri denetiminin arttırılması ve balıkçıların eğitilmeleri önem arz etmektedir

The aim of this study was to determine the socio-demographic status and main problems of small scale fishers in the Aegean Sea. Data were collected from small scale fishers (n = 190) using face-to-face questionnaires from 3 sub-regions (North Aegean, Central Aegean and South Aegean) in 2018. The questionnaire included information on main characteristics of fishing boats, demography of fishers, fisheries expenditures, catch per unit effort, and main problems. Furthermore, in this study some demographic characteristics (e.g. age and married ratio) and fishery specific characteristics (e.g. active fisher ratio, the ratio of fishers who do not have other income) were compared with previous studies which were carried out in the sampling area to reveal if any changes have prevailed historically. The mean age of fishers was 50 ± 10 years and many of them were married males who had primary school diplomas. The highest fisheries expenditures was personnel expenses. The fisheries expenditures did not show a statistically significant difference in terms of different geographic areas. However, there was a significant difference in fisheries expenditures depending on fishery type; fishers, who use encircling net, reported higher expenditures in comparison with other fishing types. Results showed that the active fisher ratio and the ratio of fishers who do not have other income decreased significantly during the last 10 years. In addition, HP showed a significant increase for the last 15-16 years. The main problems were lack of control, illegal fisheries, and decrease in stocks. For the sustainable use of marine resources, it is important to increase the control of fishing activities and training of fishers.