Adana ili Ceyhan ilçesi tarım çalışanlarında pestisit kalıntısı ve asetilkolinesteraz enzim aktivitesinin araştırılması

Abstract

Giriş ve Amaç: Pestisitler; toplum sağlığı açısından hastalık ve erken ölümlere neden olan önemli çevresel risklerden biridir. Tarım çalışanları başta olmak üzere toplumun hepsi pestisitlere maruz kalmaktadır. Pestisit maruziyetini değerlendirmek için gıdalarda, çevrede ve biyolojik örneklerde pestisit kalıntı analizleri yapılmaktadır. Biyolojik örneklerin analizi çevresel dağılımı ve maruz kalım oranını verir. Bu tez çalışmasında amacımız; Tarımın yoğun olarak yapıldığı Adana ili Ceyhan ilçesinde pestisitlere doğrudan maruz kalan pestisit uygulayıcı tarım çalışanları ile mesleksel olarak pestisite maruz kalmayan kişilerin vücutlarında bulunan pestisit kalıntıları ve kolinesteraz enzim aktiviteleri arasındaki farkın değerlendirilmesidir.Gereç ve yöntem: Bu çalışma tarımın yoğun olarak yapıldığı Adana ili Ceyhan ilçesinde pestisit uygulayıcı tarım çalışanları ile mesleksel olarak pestisite maruz kalmayan kişilere uygulanan kesitsel tipte bir araştırmadır. Örneklem büyüklüğü hesaplanırken; Fareed ve arkadaşlarının yaptıkları çalışma referans alınmıştır. Sample size calculator programı kullanılarak ortalama ve standart sapma değerleri ile yapılan hesaplamada %80 power, %5 alfa değeri ile her bir gruba 66 kişi(kontrol-tarım işçisi) alınmıştır. Mart- Haziran 2017 tarihleri arasında ilaçlama döneminde; Ceyhan ilçesinde pestisit uygulayan tarım çalışanlarından ve aynı bölgede yaşayan tarımla uğraşmayan kişilerden kan örneği ve saç örneği alınmıştır. Kişiler araştırıcı tarafından geliştirilen anket formunu ve rıza formunu da doldurmuşlardır. Kalıntı analizlerinde Pestisit ekstraksiyon işleminden sonra 144 adet pestisit LC/MSMS cihazında taranmıştır. Kolinesteraz enzim seviyesi oto analizör cihazında ölçülmüştür. Bulgular ki-kare testi, t testi, Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi, Pearson korelasyon analizi ile analiz edilmiş, p değerinin <0,05 olması anlamlı olarak değerlendirilmiştir. Bu değerlendirmeler için SPSS 20 for Windows paket programı kullanılmıştır.Bulgular: Tarım çalışanlarının ortalama 18,2±11,8 yıldır ilaçlama yaptığı, 63 tarım çalışanın (%95,5) ilaçlama eğitimi almadığı, 49 tarım çalışanın (%74,2)herhangi bir kişisel koruyucu donanım (maske, eldiven, bone, tulum, çizme) kullanmadığı bulunmuştur. Çalışmaya katılanların hepsinin saç örneklerinde toplam 31 pestisit aktif maddesi tespit edilmiştir. Tarım çalışanları grubunun hepsinde en az bir tane pestisit aktif maddesi tespit edilirken, kontrol grubunda 11 kişinin (%16,6) saçında herhangi bir pestisit aktif maddesi tespit edilememiştir. Çalışmaya katılanların hepsinin kan örneklerinde toplam 15 pestisit aktif maddesi tespit edilmiştir. Tarım çalışanları grubunda 4 kişinin(%6,06) , kontrol grubunda 14 kişinin (%21,2) kanında pestisit aktif maddesi tespit edilememiştir. Saçta tespit edilen aktif maddelerin 20'si (%64,5), kanda tespit edilen aktif maddelerden 3'ü (%20) tarım çalışanları grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek sıklıkta tespit edilmiştir. (p<0,05). Saçta pestisit kalıntılarında miktarsal analizde 6 maddede tarım çalışanları grubunda kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek konsantrasyon saptanmıştır. Bu maddeler Acetamiprid (p<0,05), Metalaxyl M(p<0,001), Azoxystrobin(p<0,001), Metolachlor (p<0,01), Triadimefon(p<0,05) ve Acetochlor(p<0,05)'dur. Saçta bulunan pestisit aktif maddelerinden 5'i(%16,1), kanda bulunan pestisit aktif maddelerin ise 7'si(%46,6) yasaklı pestisitlerdir. Çalışmaya katılan 66 tarım çalışanının 5'inde(%7,57) kolinesteraz enzim seviyesi laboratuvar referans aralığının altında çıkmıştır.(< 4,9 U/ml). Kolinesteraz seviyeleri ortalamaları karşılaştırıldığında tarım çalışanlarında kolinesteraz düzeyi ortalaması kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük bulunmuştur ( p<0,01). Tarım çalışanlarında yıllık ilaçlama sayısı arttıkça kolinesteraz enzim seviyesi düşmektedir.Sonuç: Çalışmamız tarım çalışanlarının Kişisel koruyucu donanım kullanımı ve kişisel hijyen eksikliğini, pestisitlerin olası sağlık etkileri hakkında yetersiz bilgisini, pestisit kullanımında güvenli uygulama hakkında yetersiz bilgi ve eğitim eksikliğini, denetim eksikliğinden dolayı yasaklı pestisit kullanımlarının yaygınlığını, pestisitlere mesleki olarak maruz kalan bireylerin yanı sıra özellikle tarım bölgesinde yaşayanlar olmak üzere toplumun her kesiminin çevresel etki ile belirli bir oranda pestisitlere maruz kaldıklarını ortaya koymuştur. Tarım çalışanlarının korunmasını iyileştirmek ve nüfusun pestisit maruziyetini azaltmak için gerekli tedbirler planlanmalı ve uygulanmalıdır. Bu çalışma bu bölgede, özellikle tarım çalışanları olmak üzere insanların pestisitlere maruziyetinin ön değerlendirmesi olarak düşünülebilir ve sonuçlar diğer bölgelere genişletilebilir.Anahtar kelimeler: Tarım çalışanları, Pestisit Maruziyeti, Biyolojik İzlem

Introduction and Objective: Pesticides; is one of the major environmental risks that cause disease and premature mortality in terms of community health. All of the communities, especially agricultural workers, are exposed to pesticides. To assess pesticide exposure, pesticide residue analyzes are performed in food, environment and in biological samples. The analysis of biological samples gives the environmental distributions and the exposure rates. Our aim in this thesis is; the aim of this study is to evaluate the difference between the pesticide practitioners who are directly exposed to pesticides in the province of Ceyhan, where agriculture is concentrated, and the pesticide residues and cholinesterase enzyme activities in the bodies of people who are not occupationally exposed to pesticides. Materials and Methods: This is a cross-sectional study of pesticide practitioners and non-pesticide workers in Ceyhan province, Adana. The study is done by Fareed and his colleagues was taken as a reference; for the calculations made with the mean and standard deviation values using the sample size calculator program, 66 people (control-agriculture worker) were taken in each group with 80% power and 5% alpha value. During the period of agricultural spraying between March and June 2017; Blood samples and hair samples were taken from agricultural workers who applied pesticides in the province of Ceyhan and those who did not deal with agriculture living in the same region. The persons filled in the questionnaire and consent form developed by the researcher. In residue analysis, 144 pesticides were screened on LC / MSMS after pesticide extraction. The level of cholinesterase enzyme was measured in the auto analyzer device. The findings were analyzed by chi-square test, t-test, Mann-Whitney U test, Kurskal-Wallis test, Pearson correlation analysis and p value of 0.05 was considered significant. SPSS 20 for Windows package program was used for these analyses. Findings: Agricultural workers have been applied spraying for 18,2 ± 11,8 years , 63 agricultural workers (95,5%) did not had any spraying trainging, 49 agricultural workers (74,2%) do not use any personal protective equipments (mask, glove, bone, overalls, boots). A total of 31 pesticide active residues were identified in hair samples of all participants. When at least one pesticide active residue was detected in the entire agricultural workers group, no pesticide active residue was detected in the hair of 11(16,6%) of the control group. A total of 15 pesticide active substances were detected in the blood samples of all participants in the study. No pesticide active substance was detected in the blood of 4(6,06%) of the agricultural workers group and 14 (21,2%) of the control group. 20 of the active substances (64,5%) detected in the hair, 3 of the active substances (20%) detected in the blood were found to be significantly higher in the agricultural workers group than in the control group. (P <0.05). In the quantitative analysis of pesticide residues in the hair, a high concentration was found in the agricultural workers group at 6 points according to the control group. These substances are Acetamiprid (p<0,05), Metalaxyl M (p<0,001), Azoxystrobin (p<0,001), Metolachlor (p<0,01), Triadimefon (p<0,05) and Acetochlor (p<0,05). Five (16,1%) of the pesticide active substances found in the hair and seven (46,6%) of the pesticid active substances in the blood are banned pesticides. In 5 out of 66 agricultural workers (7.57%), the level of cholinesterase enzyme was lower than the laboratory reference range (<4.9 U / ml).Compared with the cholinesterase levels, the cholinesterase level in agricultural workers was significantly lower than the control group (p<0.01). In agricultural workers, the level of cholinesterase enzyme is decreasing as the annual number of agricultural spraying increases. Conclusions: Our study found that agricultural workers had a low of personal hygiene and not using personal protective equipment, insufficient information about possible health effects of pesticides, inadequate information and lack of education about safe application of pesticides, the prevalence of prohibited pesticide use due to lack of inspection. On the other hand it has been revealed that every part of society, especially those living in agriculture, as well as individuals who are exposed to occupational pesticides, are exposed to pesticides in a certain way due to environmental impact. The measures necessary to improve the protection of agricultural workers and reduce pesticide exposure of the population should be planned and implemented. This study can be considered as a preliminary assessment of exposure to pesticides in this region, especially agricultural workers, and the results can be extended to other regions.Key words: Agricultural Workers, Pesticide Exposure, Biological Monitoring