Türkiye`de gitar pratiklerinde Anadolu müziksel öğelerinin kullanılması süreci üzerine sosyo-kültürel bir araştırma

Abstract

Gitar ailesi,birçok ülkede geleneksel ve popüler çalgılar arasında yerini almış Batı kökenli bir çalgıdır. Birçok dünya ülkesi kendi geleneksel ve etnik müziklerine gitarı adapte etmiş, ulusal anlamda gitarın gelişmesi ve belirli bir gitaredebiyatının oluşması için alana katkısunmuştur. Aynı durum Türkiye için de geçerlidir. Bu çalışma, Türkiye'nin Batılılaşma süreciyle birlikte, Anadolu müziksel öğelerini gitar pratiklerinde kullanması sürecini sosyolojik boyutuyla analiz etmek için oluşturulmuştur.Çalışmanın ilk bölümünde, İspanyol kültürünün önemli bir parçası olan klasik gitarın tanımı,etimolojisi, kısa bir tarihçesi yer almaktadır. Gitarın Batı kökenli bir çalgı olduğu sonucuna mitolojik, etimolojik ve arkeolojik bulgular aracılığıyla ulaşılmıştır. Üçüncübölümde Cumhuriyet Dönemi müzik politikaları aracılığı ile Türkiye'de Batılaşma hareketinin müziğe yansıması ve bunun bir sonucu olarak klasik gitarın Türkiye'ye hem özgün gitar edebiyatı performansıyla girişi, hem de Türk müziğine adapte edilen bir düzenleme çalgısı olarak girişi konu edilmektedir.Ayrıca 1960'lı yıllardan sonra popüler kültürün de yaygınlaşması sonucunda gitarın Türkiye'ye tekrar ve farklı bir biçimde girişi ele alınmıştır. Gitar, Türkiye'de gelişen 'pop', 'rock' ve 'protest' müzik türleri içerisinde de çok aktif olarak kullanılagelmiştir. Gitarın Türk geleneksel ve popüler müzikleri içerisinde eşlik ve solo bir çalgı konumunda yer aldığı ve gerek icrasında ve gerekse imalatında Anadolu kültürüne adapte edilebilmesi için farklı yollar izlendiği üzerinde durulmuştur.Anahtar Kelimeler: Türkiye, Anadolu Müziksel Öğeleri, Gitar Pratikleri,Müzik Politikası, Sosyo Kültürel Yapı.

The guitar family is a musical instrument of Western origin, which take part in many countries as an one of the traditional and popular instruments. Many world countries have adapted guitars to their own traditional and ethnic musics and contributed to this area for the development of guitar in a national sense, developing a significant literature of guitar. The same situation holds true for Turkey, as well. This study has been done to analyze the process of use of Anatolian musical elements in guitar practices with sociological aspects along with the Westernization process of Turkey.In the first part of the study are included the description and etymology of guitar with a brief history, as an important constituent of the Spanish culture. It has been inferred from mythological stories, etymological and archaeological findings that guitar is a musical instrument of Western origin. In the thirth part are mentioned the reflections of the Westernization movement in Turkey to music through the musical policies of the Republic period, which naturally results in that the classical guitar has entered into Turkey, both as an its performance of original guitar literature and as an instrument of arrangement, adapted to the Turkish music.Furthermore it has been discussed the re-entrance of guitar into Turkey in a different way after 1960's as a resulf of the proliferation of popular culture. Guitar has been actively using in various music genres in Turkey such as 'pop', 'rock', and 'protest', as well. It has been emphasized that guitar be located in as a solo and accompaniment instrument in Turkish traditional and popular musics and have been tried different ways both during its production and performance, in this way it could have been adapted to the Anatolian culture.Key Words: Turkey, Anatolian Musical Elements, Guitar Practices, MusicPolicy, Socio-cultural Structure.