Beden eğitimi öğretmenlerinin kişilik özellikleri ahlaki olgunluk düzeyleri ve öğretmenlik meslek etiği hakkındaki görüşleri

Abstract

Bu araştırmanın amacı, beden eğitimi öğretmenlerinin kişilik özellikleriyle ahlaki olgunluk düzeylerini tespit etmek ve öğretmenlik meslek etiği hakkındaki görüşlerini incelemektir. Çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem uygulanmıştır. Çalışmanın nicel araştırma boyutunda, mevcut durumu ortaya çıkarmaya çalışan betimsel taramaya yönelik bir yöntem uygulanmıştır. Çalışmanın nitel araştırma boyutunda ise görüşme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma evrenini 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Kayseri ilindeki devlet okullarında görev yapmakta olan 640 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Çalışmanın nicel araştırma örneklemini 441; nitel araştırma örneklemini 14 beden eğitimi öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada Kişisel Bilgi Formu-1, Beş Faktör Kişilik Özellikleri Ölçeği, Ahlaki Olgunluk Ölçeği, Kişisel Bilgi Formu-2 ve Öğretmenlik Meslek Etiği Görüşme Formu veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS programı kullanılmış; nitel verilerin analizinde NVIVO programından faydalanılmıştır. Çalışmanın nicel araştırma sonuçlarına göre beden eğitimi öğretmenlerinin ahlaki olgunluk düzeyi yüksek seviye olarak tespit edilmiş ve uyumlu kişilik özelliklerinin en yüksek seviyede olduğu görülmüştür. Beden eğitimi öğretmenlerinin kişilik özellikleriyle ahlaki olgunluk düzeyleri arasında anlamlı ilişki bulunmuştur. Ayrıca beden eğitimi öğretmenlerinin ahlaki olgunluk düzeylerinde cinsiyet, yaş, meslekteki hizmet süresi, okul beden eğitimi ders alt yapısı, spor dalı ve çalıştırılan okul takımı durumlarına göre anlamlı fark tespit edilmiş; medeni hal, okul yerleşim yeri, düzenli egzersiz yapma ve aylık gelir algısı durumlarına göre anlamlı fark bulunmamıştır. Çalışmanın nitel araştırma sonuçlarına göre beden eğitimi öğretmenleri, öğretmenlik mesleğinin yozlaşma yaşayan yani özünü kaybederek bozulan bir meslek olduğunu ifade etmişlerdir. Beden eğitimi öğretmenleri, öğretmenlik meslek etiğini uygulayabildiklerini düşünürken; öğretmenlik meslek etiğinde dürüstlük-doğruluk ve güven ilkesine en çok önem verdiklerini vurgulamışlardır. Beden eğitimi öğretmenleri, öğretmenlerin öğretmenlik meslek etiğine aykırı davrandığında öğrencilerin öğretmeni olumsuz örnek olarak alacağını ve öğrencilerin öğretmene duyduğu saygıda azalma olacağını düşünmektedirler. Beden eğitimi öğretmenleri, okul idarecilerinin öğretmenlik meslek etiğine uygun davranışlar sergilemesini ve bu konuda öğretmenlere örnek olması gerektiğini belirtmekteyken; öğretmenlik meslek etiğine bağlılığı geliştirmek için okullarda öğretmenlik meslek etiği hakkında konferanslar-seminerler düzenlenmesi gerektiğine vurgu yapmışlardır. Araştırmanın karma sonuçlarına göre beden eğitimi öğretmenlerinin uyumlu kişilik özellikleri ve yüksek ahlaki olgunluk düzeylerinin, öğretmenlik meslek etiği görüşleriyle ilişkili olabileceği ortaya konmuştur.Anahtar Kelimeler: Beden Eğitimi Öğretmeni, Kişilik, Ahlaki Olgunluk, Öğretmenlik Meslek Etiği, Karma Yöntem

The aim of this research is to determine the personality traits and moral maturity levels of physical education teachers and examine their views about the ethics of teaching profession. The mixed method, which includes both quantitative and qualitative research techniques, was used in the study. In the quantitative research dimension of the study, a descriptive survey method was used, which aimed at revealing the existing situation. On the qualitative research dimension, interview method was used. The universe of the research was comprised of 640 physical education teachers actively working at the state schools of Kayseri province in 2017-2018 education year. The quantitative research sample of the study was comprised of 441 physical education teachers, and qualitative research sample was comprised of 14 of them. Personal Information Form-1, Five Factor Personality Traits Scale, Moral Maturity Scale, Personal Information Form-2, and Ethics of Teaching Profession Interview Form were used in the study as the data collection tools. In the analysis of the quantitative data SPSS program was used, and in the analysis of the qualitative data NVIVO program was used. According to the results of the quantitative research, the moral maturity levels of the physical education teachers were determined as high, and it was observed that their compatibility traits were at the highest level. A statistically significant correlation was determined between the personality traits and the moral maturity levels of the physical education teachers. Additionally, a statistically significant difference was determined in the moral maturity levels of the physical education teachers concerning gender, age, time in service, physical education infrastructure in the school, sports branch, and the school team status of their schools; while there was statistically no significant difference concerning the marital status, school location, regular exercise, and monthly income perception. According to the qualitative results of the study, the physical education teachers stated that the teaching profession is experiencing a degeneration, in other words, it becomes a profession that is losing its essence. The physical education teachers think that they can implement the ethics of teaching profession, and they emphasize that they attach significant importance to righteousness, honesty, and trust principles in the ethics of teaching profession. Physical education teachers think that when the teachers do not abide by the ethics of teaching profession, students will take these teachers as negative examples, and they will show less respect to these teachers. Physical education teachers state that the administrative staff in the schools should display behaviors complying with the ethics of the teaching profession, thus, they should be models for the teachers, emphasizing that conferences and seminars concerning ethics of teaching profession should be held at the schools in order to develop the loyalty to the ethics of teaching profession. According to the mixed results of the research study, it was determined that the compatibility traits and high moral maturity levels of the physical education teachers can be related with the their views about ethics of teaching profession.Keywords: Physical Education Teacher, Personality, Moral Maturity, Ethics of Teaching Profession, Mixed Method.