Dijital radyografide ölçüm sistemleri analizi

Abstract

Kalite kontrolü amaçlı olarak kullanılan Tahribatsız Muayene Metodları arasında radyografi önde gelen yöntemlerdendir. Radyografi yöntemlerinden film radyografi yerine son yıllarda teknolojideki gelişmelerle dijital radyografi sistemleri ön plana çıkmıştır. Dijital radyografik yöntemlerde yapılan çekim, anlık olarak bilgisayara aktarılmakta ve ekrandaki çekim görüntüsü üzerinden ölçüm ve analizler yapılabilmektedir. Alınan görüntünün üzerinden yapılan ölçümler oldukça fazla çeşitlilik gösteren üretim ve kontrol safhalarında sonuç tayini amaçlı kullanılmaktadır. Görüntüden elde edilecek ölçüm sonucunun kalitesini ölçmek ve standartlara göre uygunluk/uygunsuzluk değerlerini istatistiki metotlar kullanarak saptamak ölçüm sisteminin doğruluk ve kabul edilebilirliğini tespit etmek için oldukça önemlidir. Ölçüm sistemi analizi çalışmasının amacı böyle bir dijital radyografi cihazı ile gerçekleştirilecek ölçüm sisteminin normatif kriterlere uygunluğunu sınamaktır. ISO/TS16949 otomotiv endüstrisi kalite yönetim sistemi standardı ölçüm sistemleri analizi çalışmalarını gereklilik haline getirmiştir.Bir dijital X-ışını radyografi cihazı ile farklı malzemelerden imal edilen parçalarla yapılan radyografik çekimler üzerinde ölçüm çalışmaları yaparak ilgili ölçüm sisteminin yeterliliğinin ve kapabilitesinin Ölçüm Sistemleri Analizi metodu ile değerlendirilmesi hedeflenmiştir. Ölçüm sistemleri analizi çalışmaları ile sistemin değerlendirilmesi için çeşitli bilgisayar programları da kullanılmıştır. Çekimlerde metal (zamak5) ve plastik ABS (acrylonitrile butadiene styrene) olmak üzere iki tip malzeme kullanılmıştır. Birbirinden farklı yoğunluk seviyelerinde olan bu iki malzemenin seçilmesinin nedeni X-ışını giriciliği limitleri nedeniyle görüntünün olumsuz yönde etkilenmesi halinde ölçümcülerin, ölçümlerin ve buna bağlı olarak istatistik analiz sonuçlarının ne şekilde etkileneceğini gözlemlemektir. Elde edilen çekim görüntülerinin işlenmesi ve ölçümler, cihazın sistem bilgisayarı üzerinde bulunan kendi yazılımı ile yapılmıştır. Ölçüm sonuçlarının değerlendirilmesi ve Ölçüm Sistemleri Analizi amaçlı olarak Gage R&R metodu ve Cg analizi, Minitab programı yardımı ile yürütülmüştür.

Radiography is the leading method in non-destructive tests that are used for quality control. Due to advances in technology, in stead of convensional film radiography, digital radiography systems are stood out. By using digital radiography systems, it is posibble to upload the images acquired by the device to computer instantly and one can make analysis and measurements on this image. Measurements results that are taken on those images are widely used in production and control studies in order to make decision. Using measurement results that are achieved from the images in statistical methods to evaluate the quality and compliance to standards of the measurement system, is important in order to evaluate the measurement system's sensitivity and acceptability. Using the measurement results that are achieved from the images in statistical studies in order to evaluate the measurement system's quality and compliance to standards is important in terms of defining the measurement system's sensitivity and acceptability. ISO/TS16949 which is for quality management system at automotive industry made measurement system analysis studies obligatory. The aim of this study is to evaluate the capability and Measurement System Analysis of a digital X-ray inspection device by having the results of two different sample groups. Two different materials were used during the radiographic shots, a metal sample made of zamak5 and a plastic sample made of ABS. For image processing software was used which is loaded on the device. To evaluate the results and to perfom the Gage R&R and Cg analysis, Minitab software was used.