Şereflikoçhisar-Kulu yöresi Nogay ağzı (Giriş-inceleme-metin-seçme sözlük-ekler)

Abstract

Bu çalışmada, 1860'lı yıllarda Kafkasya'dan Türkiye'ye göç eden ve şu anda Ankara'nın Şereflikoçhisar ilçesi ile Konya'nın Kulu ilçesinde yaşayan Nogay Türklerinin konuştuğu ağız incelenmiştir. İncelememizin esasını, bu yörelerde yaşayan Nogaylardan yapılan 74 sayfalık 17 metinden oluşan derlemeler oluşturmaktadır. Bu derlemeler çerçevesinde buralarda konuşulan Nogay ağzının fonetik ve morfolojik özellikleri tespit edilmiştir. Fonetik tespitler yapılırken yer yer özelliklerin Eski Türkçedeki durumları ve Türkiye Türkçesindeki durumları dikkate alınmıştır. Bulunan morfolojik özellikler ise bazen çağdaş Türk lehçeleriyle karşılaştırılarak incelenmiştir. Yapılan tespitlerin tamamı derlenen metinlerden örnekler verilerek desteklenmiştir. Derlenen metinlerde günlük konuşmanın yanında Nogay sözlü edebiyatının ürünleri de bulunmaktadır. Çalışmada ayrıca Nogayların kısa tarihi, Nogay Türkçesinin lehçe tasniflerindeki yeri, seçme sözlük, Nogayların yaşadıkları yerlerin haritası ve Nogaylara ait çeşitli fotoğraflar bulunmaktadır.

In this study the dialect of Noghai Turks who immigrated in 1860s from Caucacus to Turkey and now living in Şereflikoçhisar (district of Ankara) and in Kulu (district of Konya) has been investigated. The base of our investigation is created by compilations that is consisted of 17 texts with 74 papers that made with Noghai living in those territories. With in the frame of those compilations, the phonetic and morphological features of Noghai dialect spoken in these areas. During phonetic determinations sometimes conditions of features in ancient and Turkey Turkish has been taken in to consideration. The found morphological features sometimes have been investigated by comparing with modern Turkish vernaculars. The whole determination has been supported by giving examples from compiled texts. In compiled texts, in addition to daily language there are also products of Noghai verbal literature. Furthermore in the study there is a short history of Noghai, the place of Noghai Turkish in dialect classification, selective dictionary, the map of places Noghaian lived and various photos belong to Noghai.