Pleurotus florida fouose`nin çeşitli evrelerindeki gelişimi ve verimi üzerine bazı besi ortamlarının etkileri

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, pieurotus f lnrlda/ nın üretiminde, Güney doğu Anadolu Bölgesinde bol bulunan ve ucuz fiyatla sağlana bilen bazı bitkisel materyalleri değerlendirebilme olanakları araştırılmıştır. Burada, bir yandan üretimde maliyetin düşü rülmesi, diğer yandan da iyi bir verimin eldesi amaçlanmış tır. Misellerin vegetatif çoğaltımı için hazırlanan ve 1 İt saf suda, 10 gram malt-ekstrakt, 0.2 gram K HPO, 0.1 gram 2 4 CaCl. 2H 0, 0.05 gram MgSO. 7H 0, 0.5 gram (NH )S0 ve 15 2 2 4 2 4 4 gram agar içeren besin ortamına, arpa kırması ve buğday unun dan 10, 15 ve 20 gramlık dozlar katkı maddesi olarak ilave edilmiştir (kontrol grubuna katkı maddesi ilave edilmemiştir) Petri kutularında, besin-agar ortamına aşılanan P.florida misellerinin, en kısa sürede, 8.60 gün ile 15 gram buğday unu dozunda, en uzun sürede ise, 15.40 gün ile buğday ununun 20 gram dozunda ortamı sardığı saptanmıştır. Kontrol grubunda ise, misellerin ortamı 14.20 günde sardığı görülmüştür. Buğ day ununun 20 gram dozu hariç, katkı maddesi kullanılan bütün besin-agar ortamlarının, kontrol grubuna göre misel gelişim süresini kısalttığı saptanmıştır. Kompost ortamına `mantar tohumu` olarak aşılanan misel yumağı eldesi için, haşlanmış buğday ve arpa tanelerinden ya rarlanılmıştır. Bu amaçla, 500 ml'lik erlenlere ayrı ayrı 250 gram haşlanmış buğday ve arpa taneleri doldurulmuştur.VI Buraya aşılanan misellerin, arpa taneleri ortamını 8.60 günde, buğday taneleri ortamını da 9.60 günde sardığı tespit edil miştir. Kompost ortamı ipin ham materyal olarak kullanılan 1 kg buğday samanına,, katkı maddesi olarak mercimek artığı, pirinp kepeği ve ayçiçeği samanının 50, 100 ve 150 gramlık dozları ilave edilmiştir (kontrol grubuna katkı maddesi ilave edilme miştir). Burada, P-f lprida'nın farklı gelişim evreleri ve ve rim miktarı üzerine, katkı maddelerinin kullanılan farklı dozlarının etkileri araştırılmıştır. Gelişim evreleri gün olarak, ürün miktarı ise, 100 gram kuru materyalde elde edi len taze mantarın gram cinsinden miktarı olarak belirlenmiş tir. Misel gelişimi en kısa sürede, 10.60 gün olarak pirinç kepeğinin 50 gram dozunda, en uzun sürede ise, 19.40 gün ola rak kontrol grubunda elde edilmiştir. Mantar taslak (primor- dîyum) oluşumunda en kısa süre, birinci evrede, 23.80 günde pirinç kepeğinin 150 gram dozunda, ikinci evrede, 35.60 günde mercimek artığının 150 gram dozunda, üçüncü evrede ise, 52.60 günde yine mercimek artığının 150 gram dozunda elde edilmiş tir. En uzun süredeki mantar taslak oluşumu, birinci ve ikin ci evrede kontrol grubunda sırasıyla 35.40 ve 51.60 gün ola rak, üçüncü evrede de ayçiçeği samanının 100 gram dozunda 64.60 gün olarak saptanmıştır. En kısa süredeki hasat, birinci evrede, mercimek artığı ile pirinç kepeğinin 50, 100 ve 150 gram dozlarındavii 28.20-29.40 günde, ikinci ve üpüncü evrede ise, mercimek artığının 150 gram dozunda sırasıyla 41.60 ve 58.40 günde elde edilmiştir. En uzun süredeki hasat, birinci, ikinci ve üçüncü evrede sırasıyla 39.20, 56.20 ve 68.40 günde kontrol grubunda saptanmıştır. En yüksek verim miktarı, birinci hasatta, 31.20 gram olarak pirinp kepeğinin 100 gram dozunda, ikinci ve üpüncü hasatta, mercimek artığının 100 gram dozunda sırasıyla 38.67 ve 18.19 gram olarak elde edilmiştir. En düşük verim miktarı, birinci hasatta, aypipeği samanının 100 gram dozunda 13.95 gram, ikinci hasatta, mercimek artığının 150 gram dozunda 10.99 gram, üpüncü hasatta ise, aypipeği samanının 50 gram dozunda 10.17 gram olarak saptanmıştır. Toplam verim, en yüksek miktarda, mercimek artığının 100 gram dozunda 84.72 gram olarak, en düşük miktarda ise, 44.80 gram olarak mercimek artığının 150 gram dozunda elde edilmiş tir.

viii SUMMARY In this study, for the production of Pleurotus floridar evaluation possibilities of some vegetative materials, which are available abundantly and procurable in moderate prices in Southeastern Anatolia Region, have been investigated. On one hand cost reduction, on the other hand obtination of a good yield have been aimed. Into aliment place that we prapered for vegetative propagation of the miscell, in 1 It pure water 10 grams malt- extract, 0.2 gram K HPO, 0.1 gram CaCl. 2H 0, 0.05 gram 2 4 2 2 HgSO. 7H 0 and 0.5 gram (NH )S0 as well as 15 grams agar, 4 2 4 4 barley broken and wheat flour in 10, 15 and 20 grams doses were added as contribution substance (contribution substance, however, weren't added to the control group). In petri boxes, it has been identified that P.florida miscelles grafted for aliment -agar medium covered the medium in 8.60 days as the shortest period in wheat flour of 15 grams dose, and as the longest period in wheat flour of 20 grams dose. It has been observed that the miscelles had covered the medium in 14.20 days. Also it has been determined that all the aliment-agar mediums, where contribution substance was used, except for wheat flour of 20 grams dose, had shortened the growth period of miscelle in respect of control group. In order to obtain miscelle ball, grafted to the compost medium as `mushroom seed`, we made use of boiled wheat and barley grains. With this respect, 250 grams of boiled wheatand barley grains were filled in each of the ehrlens separately. It has been also determined that the miscelles grafted here has covered the medium of barley grains in 8.60 days, and that of wheat grains in 9.60 days. As the contribution substance, lentil remnant, rice bran and sunflower straw in 50, 100 and 150 grams doses were added in 1 kg wheat straw used as raw material for the compost medium (contribution substance were not added in control group). Here, the effects of different doses of contribution substance on yield amount and on different growth phases of P.florida have been investigated. The growth phases have been determined as day, while product amount as the amount of fresh mushrooms, obtained from 100 grams of dried material, as grams. Miscelle growth, in the shortest period, has been obtained in rice bran of 50 grams dose as 10.60 days, and, in the longest period, in control group as 19.40 days. In primordium formation, the shortest period has been obtained in rice bran of 150 grams dose as 23.80 days in first phase, in lentil remnant of 150 grams dose as 35.60 days in second phase. In the longest period, primordium for mation in first and second phases of control group was deter mined as 35.40 and 51.60 days respectively, and in third phase, as 64.60 days in sunflower straw of 150 grams dose. The harvest in the shortest period was obtained in lentil remnant and rice bran of 50, 100 and 150 grams doses, as 28.20-29.40 days in first phase, as 41.60 and 58.40 daysX respectively in lentil remnant in second and third phases. The harvest in the longest period was determined in control group as 29.20, 58.20 and 68.40 days respectively in first, second and third phases. The highest yield amount was obtained as 31.20 grams in rice bran of 100 grams in first phase, and as 38.67 and 18.18 grams in lentil remnant of 100 grams dose in second and third phases. The lowest yield amount was obtained as 13.95 grams in sunflower straw in first harvest, as 10.99 grams in lentil remnant of 150 grams dose in second harvest, as 10.17 grams in sunflower of 150 grams dose in third harvest '. The total yield in the highest amount was found as 84.72 grams in lentil remnant of 100 grams dose, in the lowest amount as 44.80 grams in lentil remnant of 150 grams dose.