Diyarbakır ilinde doğal olarak yayılış gösteren Trifolium L. (üçgül) cinsi üzerinde morfolojik ve sistematik bir araştırma

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, Trifolium' un Diyarbakır ili ' nde yayılış gösteren 18 türüne ait 20 adet taksonun morfolojisi ve yayılışı incelenmiştir. İncelenen bu Trifolium taksonları aşağıda verilmiştir. T.repens var. repens, T. repens var. giganteum, T. nigrescens var. nigrescens, T. nigrescens var. petrisavi, T. boissieri, T. campestre, T. spumosum, T. resupinatum var. resupinatum, T. tomentosum, T. hirtum, T. ekerleri, T. lappaceum, T. stellatum var. stellatum, T. scabrum, T. angustifolium var. angustifolium, T. leucanthum, T. purpureum var. purpureum, T. echinatum, T.pilulare, T. chlorotrichum. Yukarıdaki taksonlardan T.repens, T. boissieri, T. campestre, T. scabrum, T. angustifolium, T. nigrescens var. nigrescens, T. stellatum var stellatum, T.lappaceum, T.hirtum, T. ekerleri, T. tomentosum, T.pilulare, T. chlorotrichum Diyarbakır İli için yeni kayıttır. Diyarbakır ilinde yayılış gösterdiği bilinen ( Davis 1970,1988, Sorger 1984, Kaynak-Ketenoğlu 1986, ) T. retusum, T, pauciflorum, T. vavilovii, T. batmanicum ve T.haussknechtü, T. glomeratum, T.arvense var arvense ise bulunamamıştır. Yayılış yönünden B7 karesi için 7, B8 karesi için 6, C7 karesi için 1 ve C8 karesi için 6 tür yeni kayıt olarak tesbit edilmiştir. Tüm türlere ait 34 adet morfolojik özellik incelenmiştir. Kantitatif özelliklerin x ortalama, standart hata ve minimum ile maksimum değerleri hesaplanılmıştır. Ölçülen değerler tablo halinde verilmiş olup, diğer araştırıcıların ( Davis 1970, Komarov 1945, Tutin 1968) değerleri ile karşılaştırmalı olarak verilmiştir. Bu çalışmada diğer araştırıcılar tarafından (Davis 1970, Boissier 1872, Komarov 1 945, Tutin 1 968, Hegi 1 964) incelenmeyen bazı morfolojik özellikler (stipül boyu ve eni, petiyol ve pedinkül uzunluğu, korollanın dökülücü veya kalıcı oluşu) ilk olarak ele alınmış ve incelenmiştir. Bunlardan özellikle stipül uzunluğu tür ayırımında kullanılmıştır. Ayrıca bazı morfololojik karakterlere ilaveler yapılmıştır. Trifolium cinsine ait her takson için 34 adet morfolojik karakter ele alınmış ve detaylı incelenmiştir. Bunlardan, stipül boy ve eni, petiyol ve pedinkül uzunluğu, korolla kalıcı veya dökülücü (ilk olarak ele alınmış), kaliks tüylülüğü, kaliks boyuna damar sayısı, çiçek rengi, yaprakcık şekli, infloresans yapısı gibi karakterler, türlerin ayırımında kullanılan başlıca ayırtedici karakterler olarak belirlenmiştir.

SUMMARY In this study, morphology and distribution of 20 taxa of Trifottum L. that grown in Diyarbakır have been investigated and listed as follows: T.repens var. repens, T. repens var. giganteum, T. nigrescens var. nigrescens, T. nigrescens var. petrisavi, T. boissieri, T. campestre, T. spumosum, T. resupinatum var. resupinatum, T. tomentosum, T. hirtum, T. ekerleri, T. lappaceum, T. stellatum var. stellatum, T. scabrum, T. angustifolium var. angustifolium, T. leucanthum, T. purpureum var. purpureum, T. echinatum, T.pilulare, T. chlorotrichum. T.repens, T. boissieri, T. campestre, T. scabrum, T. angustifolium, T. nigrescens var. nigrescens, T. stellatum, T.lappaceum, T.hirtum, T. ekerleri, T. tomentosum, T. pilulare, T. chlorotrichum are new record for Diyarbakır. T.retusum, T.pauciflorum, T. vavüovü, T.batmanicum, T. arvense var. arvense, T. haussknechtii known as distributing in Diyarbakır (Davis 1970,1988, Sorger 1984, Kaynak-Ketenoğlu 1986) could not be collected. 7 species for B 7, 6 species for B 8, 1 species for C 7 and 6 species for C 8 square have been found as new record. 34 morphological characters have been investigated for all the species.The values for the average, standart deviation and minimum and maximum of the quantitative characters were calculated. The measured values were given in a table, which were compared to those of the other investigators ( Davis 1 970, Komarov 1 945, Tutin 1968). Some morphological characters (Davis 1970, Boissier 1872, Komarov 1945, Tutin 1 968, Hegi 1 964) that have not been studied by the others ( the length and wide of stipul, the length of petiol and peduncles, permanent or temporary of corolla) were considered and examined for the first time. Out of these especially the stipule length were used in identificcation the species. Furthermore, new ones were added to some morphological characters. 34 morphological of genus Trifolium examined the characters such as stipul length and wide, petiol and pedincul length, corolla permanent or temporary, calyx glabrous, number of longitudinal nerves of calyx, color of flowers, leaflet form, Inflorescence structure were used mainly in the identification of the species. IF