Diyarbakır`da güneş açılarının ölçülmesi ve değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Bu çalışmada, 23 Nisan 1987 ve 23 Nisan 1988 tarihleri arasında Diyarbakır'da güneş yükseklik açıları ölçüldü ve bir yıl boyuncaki değişimleri incelendi. Ayrıca meteorolojiden alınan verilerden yararlanarak güneş enerjisiyle ilgili aylık ortalama gün uzunlukları, güneşlenme süreleri, izafî güneşlenme değerleri, Angstrom katsayıları, güneş ışınım şiddetleri ve aylık maksimum güneş ışınımı alan düzlem eğimleri hesaplandı. Amaç, Diyarbakır için güneş haritalarını belirleyerek bu yörede kurulacak olan güneş enerjili sistemlerden maksimum verim alınmasını sağlamaktır. Ölçümlerde güneş saati esas alınmıştır. Güneş ışınlarının bir engelin arkasında bıraktığı gölge uzunlukları havanın açık ve güneşli olduğu günlerde saatte bir ölçüldü. Elde edilen verilerden yararlanarak güneş yükseklik ve zenit açılarının değerleri bulundu. Yükseklik açısı ile zenit açısının bir günlük değişim eğrileri, güneş yükseklik açısının bir yıl boyunca değişim eğrileri, gün uzunluğunun bir yıllık değişimi ve güneş ışınım şiddetinin bir yıllık değişim eğrileri elde edilerek Diyarbakır ili için güneş haritaları çıkarıldı. Diyarbakır'da yıllık ortalama güneş ışınım şiddeti 320.77 W/m2 olarak bulundu. Bu değer Diyarbakır ilinin Dünya güneş kuşağının içerisinde yeraldığını gösterir. Yıllık ortalama gün uzunluğu 12 saat, günlük ortalama güneşlenme süresi 7.48 saat ve izafi güneşlenme değeri ise 0.62 bulundu. Diyarbakır'da konutların ısıtılması, sıcak su temini gibi düşük sıcaklık uygulamalarında 7-8 ay iyi bir verim alınabileceği neticesine varıldı. Mevsimlere göre maksimum düzlem eğimleri elde edildi. Yıllık ortalama düzlem eğimi 35.21° olarak bulundu. Pratikte bu açı enlem açısına eşit olarak alınır. Diyarbakır ili için yıllık maksimum düzlem eğimi yaklaşık 37° alınabilir.

SUMMARY In this study, the angles of solar altitude were measured and its variations were investigated form April 1987 to April 1988 for a period of a year in Diyarbakır. In addition by the help of the meteorological data; the average day time per month, insulation times, relative insulation values, coefficient of Angstrom, the solar intensity and maximum sunshining were calculated. The aim was to provide the maximum use from the solar energy systems will be built in that city. Solar time was used in measurements and lenght of the shadow behind an obstacle was measured per hours when the day was sunny. The Zenit angles and Solar altitude value was determined by the obtained data. The Solar maps for Diyarbakır was derived by calculating the daily variation of; Zenit angles, Solar altitude angles, daytime and solar shining.The average Solar instensity was found as 320,77 W/m2 for a period of a year in Diyarbakır, so that it's possible to say that Diyarbakır is in the sun period of the world. The average daytime was 12 hour, daily insulation time was 7.48 hours and average relative insulation was 0.62. As a result, it'll be possible to heat buildings and use hot water during the 7-8 months of the year.Maximum plane slope were obtained according to seasons. Average plane slope for a year was found as 35.21°. Practically this angle is accepted equal to latitude angle. Maximum plane slope can be taken as 37° for a period of a year in Diyarbakır.