Orta gerilim şebekelerinde reaktif güç kompanzasyonu analizi

Abstract

Ill ÖZET Artan elektrik enerjisi ihtiyacını karşılamak için yeni enerji kaynaklan oluşturmanın yanında var olan enerji kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmak da gerekir. Bunu sağlamanın en önemli yollarından biri de reaktif güç kompanzasyonudur. Reaktif güç kompanzasyonu yapılması halinde generatörler, transformatörler ve hatların kapasitesi artar, hatlardaki kayıplar ve hatlardaki gerilim düşümü azalır. Ancak güç kompanzasyonun faydaları yanında sakıncaları da vardır. Bunların en önemlisi harmonikler ve bunların sebep olduğu rezonans olaylarıdır. Alçak Gerilimde yapılan kompanzasyon, güç katsayısını arzu edilen seviyeye getirmeye yetmemektedir. Bu nedenle Orta Gerilim seviyesinde kompanzasyon yapmak gereklidir. Tezde, Orta Gerilimde kompanzasyon ile ilgili temel bilgiler verilmekte ve Batman Orta Gerilim şebekesinin kompanzasyonu incelenmektedir. Bu amaçla Batman YG/OG indirici transformatör merkezinden çıkan hatların son bir yıl içinde tükettiği aylık aktif ve reaktif enerji miktarları ve buna göre hatların aylık coscp değişimleri tespit edilmiştir. Bu değerlerden güç katsayısının yaz aylarında en düşük değerini aldığı görülmüştür. Güç katsayısının en düşük olduğu aylardan olan Ağustos ayı için güç katsayısının 24 saatlik değişimi gösterilmiştir. Ayrıca bütün hatların puant yük değerleri tespit edilmiş ve hesaplamalarda bu değerler ile her hatta ait en düşük coscp baz alınmıştır. Kompanzasyonun eşit güçte iki kademeli olarak yapılması düşünülmüştür. Bu şekilde güç katsayısının en düşük olduğu aylarda puant saatleri dışındaki zamanlarda ve Mayıs, Haziran, Eylül ve Ekim aylarında da aşın kompanzasyonun önlenmesi amaçlanmaktadır. YG/OG indirici transformatör merkezinden sonra uzun bir OG dağıtım şebekesi bulunduğundan kompanzasyonun her fıder için ayrı ayn yapılması kararlaştırılmıştır. Kompanzasyon bataryalannın fıder çıkışından sonra birden fazla hattın ayrıldığı noktadan önceki transformatör binasına konulması en uygun çözüm olarak düşünülmüştür. Bu şekilde hem rezonans olaylannm önüne geçilmesi, hem de Orta Gerilim hatlannın büyük bir kısmının reaktif güç yükünden kurtanlması amaçlanmıştır. Aynca bu bölümde kompanzasyon sonucu şebekede elde edilen kazançlar ele alınmıştır.

IV SUMMARY To satisfy the increased electrical energy requirements, besides to create new energy resources, using the existing resources efficiently is necessary. The one of the most important ways to achieve this, is Reactive Power Compensation. While the reactive power compensation has been done, the capacities of the generators, transformers and lines increase and also the voltage drops on the lines decrease. On the other hand there are some disadvantages of the compensation. The most important problems are harmonics and resonance events occur due to harmonics. When compensation is adjusted according to the low voltage, then power factor is not adequate to bring for the desired level. For this reason the compensation is also adjusted for medium voltage level. In this study is mentioned that basic information about compensation for medium voltage networks and Batman medium voltage networks compensation. For this aim, Batman transformer station lines are examined for last year monthly consumption of active and reactive energy quantity and according to these results, lines changing of coscp variation are determined for monthly. These quantities show that power factor takes the lowest quantity in summer months. Power factor changing of 24 hours for August is showed. Also pound loads of all lines have been determined and calculations have been done according to his quantities and lowest coscp. It has considered to divide compensation in two ports equally power. The aim is the prevent over compensation on power factor of the lowest months and may, June, October, September, not is pound time. After the HV/MV transformer station there is long medium voltage distribution network, so that it is decided to make compensation for each load differently. It is optimizes that compensation batteries should be established at end of exit line on transformer building before distribution line. Therefore preventing resonance events and decreasing the reactive power on the medium voltage lines are aimed. In addition to that the benefit of compensation is explained for network.