Yumuşak güç araçları ve ticaret devleti bağlamında Türkiye`nin değişen Latin Amerika politikası ve Arjantin ile ilişkileri

Abstract

Latin Amerika bölgesi Türk dış politikasında uzun süre hak ettiği yeri bulamamıştır. Ancak Soğuk Savaş sonrası dönemde Ankara'nın uluslararası alanda yeni ekonomik ve siyasi ortaklar aramaya başlamasıyla birlikte, Latin Amerika Türk dış politikasında daha belirgin bir yer tutmaya başlamıştır. 1990'lı yılların başında devlet başkanları düzeyinde kurulan karşılıklı ilişkiler, 1998 yılında Latin Amerika ve Karayip ülkelerine yapılan açılım ile daha da gelişmiştir. 2006 yılında gözden geçirilen ve güncellenen bu inisiyatif, Türkiye-Latin Amerika ilişkilerinde günümüzde de olumlu izler bırakmaktadır. Bununla beraber, Türkiye-Latin Amerika ilişkileri akademik anlamda halen yeterli ilgiyi yakalayamamış; nispeten az çalışılan konular arasında yer almıştır.Alanda yaşanan bu boşluğu bir nebze de olsa doldurma amacı taşıyan bu tez, yumuşak güç ve ticaret devleti yaklaşımları ışığında, Türkiye'nin değişen Latin Amerika politikası ve buna bir örnek teşkil eden Arjantin'le ilişkileri incelemektedir. Tez, genelde Latin Amerika, özeldeyse Arjantin ile ilişkilerin 1990'larda hareketlendiğini, ancak özellikle 2000'li yıllarda büyük bir ivme kazandığını öne sürmekte; bunu da Türkiye'nin, ülkenin dış politika yelpazesi ve ticaret devleti kapasitesini arttırmayı amaçlayan yumuşak güç ve kamu diplomasisi çabalarına borçlu olduğunu öne sürmektedir.Bu hedefle, ilk bölümde, öncelikle kavramsal ve teorik anlamda güç, veUluslararası İlişkiler alanında bu kavrama dair tartışmalar özetlendikten sonra, dış politikada yumuşak güç ve ticaret devleti kavramları analiz edilmektedir. İkinci bölümde ise Latin Amerika kıtasında Türkiye'nin yumuşak güç unsurlarını kullanma çabası ortaya koyulmaktadır. Bu bağlamda, Türkiye'nin, 2000'li yıllarda daha görünür hale gelen Türk İşbirliği ve Kalkınma Ajansı (TİKA), Yunus Emre Enstitüleri (YEE) ve Diyanet İşleri Başkanlığı (DİB) gibi yeni dış politika aktörleri üzerinden, Latin Amerika'da yaptığı faaliyetler 2. bölümün konuları arasındadır.3. ve son bölümde ise, Türkiye'nin Latin Amerika kıtası ile geliştirmiş olduğu diyaloga bir örnek olarak Türkiye – Arjantin ilişkileri üzerinde durulmaktadır. Tez kapsamında yapılan çeşitli mülakatlarla zenginleştirilen bu bölümde, Türkiye – Arjantin ilişkileri, iki ülke arasında 2000'li yıllarda artan diyalogun siyasi, ekonomik ve kültürel alanlarını kapsayacak şekilde, çok boyutlu bir perspektif ile ele alınmaktadır.

For a long time, Latin America could not achieve the place that it deserves in Turkish foreign policy (TFP). However, in the post-Cold War era, when Ankara had begun to look for new economic and political partners on the international arena, Latin America has begun to occupy a much more notable place in Turkish foreign policy. Mutual relations, which were formed at a presidential level in the beginning of the 1990s, have begun to develop much more by 1998 with the TFP opening to Latin America and the Caribbean Countries. This initiative, which was reconsidered and updated in 2006, leaves positives marks today as well regarding the Turkey - Latin America relations. Nevertheless, the Turkish-Latin America relations could not catch a sufficient level of interest and took place among the relatively less studied subjects.This thesis, which aims to fulfil this vacuum to some extent, scrutinizes Turkey's changing Latin America policy and its relations with Argentina in terms of soft power and trading state approaches. It claims that relations with Latin America in general and Argentina in particular have basically sparked in the 1990s, but gained a huge momentum especially by the 2000s with Turkey's soft power and public diplomacy efforts that aim to diversify the country's foreign policy spectrum as well as its trading state capacity.For that purpose, in the first part of the thesis, the conceptual and theoretical meaning of power, and the discussions on it in the field of International relations (IR) are being summarized and then the soft power and trading state concepts in foreign policy are being analysed. In the second part of the thesis, Turkey's efforts to use soft power elements in Latin America are being presented. In this context, the activities that are being performed by Turkey in Latin America via its new foreign policy actors such as Turkish Cooperation and Coordination Agency (TİKA), Yunus Emre Institute (YEE) and Presidency of Religious Affairs (DİB), which have become much more visible in the 2000s, are among the subjects that are being examined in the second part.The third, and the last, part of the thesis dwells upon the relations with Argentina specifically as a sample case to understand Turkey's improving dialogue with the Latin American continent. This part has been enriched by various interviews made for this research and examines the Turkish-Argentinian relations through a multi-dimensional perspective covering political, economic and cultural spheres of the increasing dialogue between the two countries in the 2000s