Erken tür örten çift yıldız IU Aurigae`nin dönem analizi

Abstract

oz Bu tez çalışmasında etrafında çekimsel olarak kendine bağlı üçüncü bir bileşenin varlığı bilinen örten çift yıldız sistemlerinden birisi olan IU Aur sistemi ele alınmış ve buna ait dönem analizi yapılmıştır. Üçüncü bileşenin sahip olduğu büyük kütlesi ve sisteme yakın dolanması nedeniyle, bu bileşen IU Aur çiftine ait O-C eğrisinde kısa dönemli, sinüzoidal bir değişim oluşturmasının yanında, yörünge düzleminin de presesyon hareketi yapmasına neden olmaktadır. Böylesine ilginç özelliklere sahip sistemlerin uzayda çok az sayıda (bilinen birkaç adet) olması nedeniyle IU Aur sistemi, çift yıldız çalışmalarında ilgi odağı olmuştur. Örten çiftin üçüncü cismin bozucu etkisiyle presesyon hareketi yapması sonucunda, O-C eğrisinde görülen dinamik etkinin modellenmesi amacıyla bu çalışma başlatılmıştır. Dinamik terimin modellenmesi için, bu amaçla, bir tam O-C çevrimi (294 gün) boyunca minimum zamanlarının gözlenmesi planlanmıştır. Ancak olumsuz hava koşullan nedeniyle sadece üç minimum zamanı elde edilebildiğinden, sistemin O-C eğrisi bilinen klasik yöntemlerle analiz edilerek, üçüncü cisme ait parametreler hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler: Örten Çift Yıldızlar, Dönem Analizi, IU Aur

ABSTRACT In the present thesis, IU Aur eclipsing binary system, which has a gravitationally bound third body, and its period analysis are studied. Massive third body in a close orbit causes IU Aur system to show a short period, sinusoidal O-C curve. In addition, the IU Aur system shows a precessional movement in its orbital plane because of gravitational peturbation of the third body. Since very rare systems such as IU Aur do exist in the space, it is one of the most interesting systems among the binary stars. This study aims to obtain and model dynamical effect seen in the O-C curve of the system in a full O-C cycle, i.e., 294 days. However, the weather conditions did not permit to have a full- cycle of O-C curve. Therefore, the O-C curve of IU Aur is analysed on the basis of conventional methodt, and then, a new set of third body parameters is derived. Key Words: Eclipsing Binaries, Period Analysis, IU Aur II