Geleceğe yönelik stratejilerin belirlenmesi açısından yarı-gecekonduların sosyal ve mekansal boyutta incelenmesi: Diyarbakır Fiskaya bölgesi Dicle mahallesi örneği

Abstract

II ÖZET Bu çalışmada, Diyarbakır'daki dar gelirlilerin konut problemlerinin çözümlenebilmesi ve bunlara yönelik konut tasarımlarının oluşturulabilmesi için yaşama, mekan ve kullanma biçimi, konut edinme yönündeki eğilimlerinin belirlenmesi ve çözüm önerilerinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Gecekondunun ortaya çıkışı ve sayıca artışı, Türkiye'de kontrolsüz kentsel büyümenin başlıca nedenlerindendir. Merkezi ve yerel yönetimlerin çıkar amaçlı politikaları ile gecekondu, arsa tapulu gecekondu haline getirilmiştir. Böylece yasal olmayan bir başka yapı türü olan yan gecekondu doğmuştur. Yan gecekonduyu, gecekondulardan ayıran en önemli fark arsanın tapulu olmasıdır. Kontrolsüz kentsel büyümenin önlenebilmesi için öncelikle yasal olmayan bu tür konutların üretimlerinin durdurulması ve alternatif konut modellerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Gelecekte dar gelirliler için üretilecek konut tasarımlarında veri teşkil edecek bu çalışma beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, çalışmanın amacı ve kapsamı tanımlanmış, araştırmanın yapıldığı Fişkaya Bölgesi Dicle MahaEesi genel olarak tanıtılmıştır. İkinci bölümde, gecekondu ve yan-gecekondu kavramlan tanımlanmış, gecekondu tipleri belirtilmiş, gecekondunun oluşum nedenleri ve süreci açıklanmıştır. Diyarbakır'daki gecekondu sorunu ele alınmış ve Türkiye'de bu konuda üretilen çözümler ortaya konmuştur. Çalışmada kullanılan metotlar ve seçilen parametreler üçüncü bölümde belirtilmiştir. Dördüncü bölümde, kullanıcı özellikleri, mekanlar ve kullanım biçimleri, mekan içindeki eylemlerin yapılabilirlik düzeyleri, kullanıcı memnuniyet düzeyleri ve beklentileri, mekan boyutlan ve anlamı üe ilgili bulgular detaylı bir biçimde açıklanmıştır.Ill Beşinci ve sonuncu bölüm, elde edilen sonuçlan ve geleceğe yönelik önerileri kapsamaktadır. Anahtar Kelimeler: Kullanıcı, Mekan Kullanımı, Gecekondu, Yan-Gecekondu

IV SUMMARY In this study, it is intended to determine the tendencies of the poor in Diyarbakir in terms of life-style, space design and usage, housing in order to develop suggestions to solve the housing problems of these people and design spaces for them. The apperance and increase of unlicensed houses are among the main reasons of the uncontrolled urban growth in Turkey. Due to the self-regarding attitudes of the control and local managements, the owners of these houses have been given title deeds for the land. Therefore, another type of illegal buildings has emerged: semi- licensed houses. The title deed of the land in the most important factor that differentiates a semi-licensed and unlicensed house. In order to prevent the uncontrolled urban growth, it is necessary to stop the illegal construction of these houses and to develop alternative housing models. This study, which presents data that can be used in the designing process of the houses for low-incomers in the future, consist of five main parts. In the first chapter, the aim and the scope of the study are unfolded the field of the study, Dicle quarter of Fişkaya District, generally is introduced. In the second chapter, unlicensed and semi-licensed house are described, the types of unlicensed are determined. The causes of the construction of this type of buildings and the construction processes are explained. Then the issue of the unlicensed houses in Diyarbakir is examined and the solutions produced about this subject in Turkey are presented. The methods used in the study and parameters chosen are specified in the third chapter. The fourth chapter, presents the findings concerned with the characteristics of the users, space design and usage, the feasibility levels of spatial activities, the satisfaction levels and the expectations of the user, the dimensions and meaning of the space.The fifth and the last chapter, covers the results obtained and implications for fixture research. Key Words: User, Space Usage, Unlicensed House, Semi-Licensed House