Diyarbakır, Mardin ve Elazığ illeri badem alanlarında görülen fungal hastalık etmenlerinin saptanması

Abstract

IV ÖZET Yüksek Lisans Tezi Diyarbakır, Mardin ve Elazığ İlleri Badem Alanlarında Görülen Fungal Hastalık Etmenlerinin Saptanması Bülent Baransel Ertuğrul Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bitki Korama Anabilim Dalı 2004, Sayfa: 66 Bu çalışma, 2002 yılında Diyarbakır, Mardin ve Elazığ illerinde badem alanlarında görülen fungal hastalık etmenleri ile bunların yaygınlık ve hastalık oranlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Bir üretim sezonu boyunca 8700 ağaçta örnekleme yapılmıştır. Yapılan surveylerde, makroskobik ve mikroskobik incelemeler sonucunda Monilya (Monilinia laxa ( Elm ) Sacc. - VogL), Yaprak delen (Coryneum beijernickii Oud.), Et leke (Polystigma ochraceum ( Wahl. ) Sacc.j, Yaprak kıvırcıklığı (Taphrina deformans ( Berk ) Tul.,), Meyvede yanıklık, Solgunluk, Yaprakta yanıklık, Dal kanseri ve makro fungus (Fomes fomentarius ( L. ex Fr.) Fr.) hastalıkları saptanmıştır. Bu hastalıkların Diyarbakır, Elazığ ve Mardin illerinde ortalama yaygınlık oranı Monilya, Yaprak delen, Et leke, Meyvede yanıklık, Yaprakta yanıklık, Dal kanserinde % 100.00 ve diğer hastalıkların yaygınlık oranı sırasıyla Yaprak kıvırcıklığı % 87.08, % 81.27, % 80.21; Solgunluk % 55.42, % 67.30, % 59.90; Makro fungus % 39.17, % 80.47, % 59.90 olarak tespit edilmiştir. Ortalama hastalık oranı ise Diyarbakır, Elazığ ve Mardin illerinde, sırasıyla Monilya % 98.76, % 99.52, % 97.32; Yaprak delen % 97.80, % 93.68, % 97.45; Et leke %97.57, % 95.86, % 94.89; Yaprakta kıvırcıklık % 4.11, % 9.44, % 3.02; Meyvede yanıklık % 77.38, % 66.53, % 63.74; Solgunluk % 1.92, % 2.98, % 1.91; Yaprakta yanıklık %89.54, %91.49, % 81.53; Dal kanseri % 35.19, % 34.37, % 28.55 ve Makro fungus % 1.42, % 5.04, %1.79 olarak bulunmuştur. Bu verilere göre üç ilin ortalama yaygınlık ve hastalık oranı, sırasıyla Monilya % 100.00, % 98.70; Yaprak delen % 100.00, % 95.93; Et leke % 100.00, % 96.11; Yaprak kıvırcıklığı % 82.85, % 6.11; Meyvede yanıklık % 100.00, % 69.02; Solgunluk % 60.87, % 2.38; Yaprakta yanıklık % 100.00, % 88.22; Dal kanseri % 100.00, % 33.05 ve Makro fungus % 59.85, % 3.08 olarak tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Badem, Hastalıklar, Patojenler, Fungus

ABSTRACT Determination of the Fungal Disease of Almond in Diyarbakır, Mardin and Elazığ Provinces, in Turkey This study has been carried out in order to determine the factors of fungal diseases along with the diffusion and ratio seen in the almond fields of Diyarbakır, Mardin and Elazığ in 2002. Throughout a production season exemplification has been applied over 8700 trees. Diseases found after surveys and macroscopic and microscopic researches are; monilia (Monilinia laxa ( Ehr. ) Sacc. - Vogl), shot hole {Coryneum beijernickii Oud.), red leaf blotch (JPolystigma ochraceum ( Wahl. ) Sacc.), leaf curl (Taphrina deformans ( Berk ) Tup, fruit blight, wilt, leaf blight, branch cankers and macro fungus (Fomes fomentarius ( L. ex Fr.) Fr.;. The average diffusion ratio of these diseases in Diyarbakır, Elazığ and Mardin has been determined as follows in the order; monilia, shot hole, red leaf blotch, fruit blight, leaf blight and branch cankers 100.00%; leaf curl 87.08%, 81.27%, 80.21%; wilt 55.42%, 67.30%, 59.90%; macro fungus 39.17%, 80.47%, 59.90%. The average disease ratio in Diyarbakır, Elazığ and Mardin has been found as follows in the order; monilia 98.76%, 99.52%, 97.32%; shot hole 97.80%, 93.68%, 97.45%; red leaf blotch 97.57%, 95.86 %, 94.89%; leaf curl 4.11%, 9.44%, 3.02%; fruit blight 77.38%, 66.53%, 63.74%; wilt 1.92%, 2.98%, 1.91%; leaf blight 89.54%, 91.49%, 81.53%; branch cankers 35.19%, 34.37%, 28.55%; macro fungus 1.42%, 5.04%, 1.79%. The disease and its diffusion ratio of the three provinces according to these data has been determined as follows in the order; monilia 100.00%, 98.70%; shot hole 100.00%, 95.93%; red leaf blotch 100.00%, 96.11%; leaf curl 82.85%, 6.11%; fruit blight 100.00%, 69.02%; wilt 60.87%, 2.38%; leaf blight 100.00%, 88.22%; branch cankers 100.00%, 33.05%; macro fungus 59.85%, 3.08%. Key Words: Almond, Diseases, Pathogens, Fungus