Liderlik tarzı örgütsel sessizlik ilişkisinde örgütsel politikanın düzenleyici rolü: Kamu kurumlarında bir araştırma

Abstract

Birlikte yaşama iradesi gösteren bireyler için liderlik tarihin ilk çağlarından beriönemli bir kavram haline gelmiştir. İnsanlık tarihi boyunca birçok lider; kişiselözellikleri, bilgi, beceri seviyeleri veya toplumun onlara yükledikleri değerler ile önplana çıkmıştır. İlk çağlardaki lider ihtiyaçları daha kısıtlı iken günümüzün artanrekabet ortamında liderlerin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetenek düzeyleriartmıştır. Liderin sahip olduğu kişisel özellikler, sergiledikleri davranış biçimleri veyatoplumların lidere yükledikleri değer ve anlamlara yönelik bir çok çalışma yapılmıştır.Bu çalışmalar ile liderlik için gerekli özellikler ve davranış biçimleri tespit edilmeyeçalışılmıştır. Liderlik kavramının önemli bir özelliği de çalışan hareketlerini etkilemekapasitesidir. Liderler sergiledikleri hareket tarzları ile takipçilerini etkilerler.Kamu çalışanlarının hareket tarzları bir çok faktörden etkilenmektedir. Bufaktörlerin başında içinde bulunulan kurum kültürü ve yöneticilerinden algıladıklarıliderlik tarzı gelmektedir. Özgürlükçü ve çalışan fikirlerine önem veren bir örgüt iklimive bu iklimi destekleyen yöneticilerin varlığı kamu çalışanlarının kuruma yönelikyaratıcı ve yenilikçi görüş ve düşüncelerini açıklamakta cesaretlendirirken; aksi yöndekiörgüt iklimi ve yöneticilerin yönetim tarzları çalışanların örgütsel sessizliğekapılmalarına sebep olmaktadır. Bu kapsamda kamu çalışanlarının sergiledikleriörgütsel sessizlik davranışının yöneticilerin liderlik tarzlarından etkilendiği kabuledilmektedir. Aynı şekilde kuruma hakim örgütsel politikanın çalışanların liderlerindenalgıladıkları liderlik tarzı ile sergiledikleri örgütsel sessizlik arasındaki bu ilişkidedüzenleyici etkiye sahip olduğu değerlendirilmektedir.Bu araştırmanın temel amacı; liderlik tarzı örgütsel sessizlik ilişkisindeörgütsel politikanın rolünü araştırmaktır. Yöneticilerin ortaya koydukları liderlik tarzıve buna bağlı olarak, kamu çalışanlarının sessizlik davranışı sergileyip sergilemediklerive bu iki değişken arasındaki ilişkide kamu çalışanlarının örgütsel politikaalgılamalarının düzenleyici (moderatör) bir role sahip olup olmadığının ortayaçıkartılması amaçlanmıştır. Bu araştırmada liderlik tarzı örgütsel sessizlik davranışıilişkisinin, örgütsel politika değişkeni aracılığıyla farklılık gösterebileceğidüşünülmektedir. Ayrıca araştırmaya katılanların demografik özelliklerine göre mevcutdeğişkenler arasında farklılaşma olup olmadığı da araştırılmıştır. Çalışma üç bölümde oluşmaktadır. Birinci bölümde çalışmanın önemi, amacı,varsayımları ve sınırlılıkları açıklanmıştır. İkinci bölümde liderlik tarzları, örgütselsessizlik ve örgütsel politika kavramlarına yönelik teorik bilgiler verilerek sebep vesonuçlarına değinilmiştir. Çalışmanın son bölümünde yapılan korelasyon analizisonucunda liderlik tarzları ve örgütsel sessizlik arasında anlamlı ilişkiler tespitedilmiştir. Daha sonra yapılan hiyerarşik regresyon analizi sonucunda örgütselpolitikanın liderlik tarzları ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkide düzenleyici roloynadığı tespit edilmiştir. Ayrıca demografik değişkenler ile liderlik tarzları, örgütselsessizlik ve örgütsel politika algısı ortalamaları arasındaki ilişki incelendiğinde yaş,eğitim düzeyi ve çalışma süresi açısından kısmen farklılaştığı; ancak cinsiyet değişkeniaçısından farklılaşmadığı tespit edilmiştir. Daha sonra korelasyon analizi ve hiyerarşikregresyon analizi ile tespit edilen ilişkilerin geçerliliği oluşturulan yapısal eşitlikmodellemesi ile doğrulanmıştır. Son olarak elde edilen bulgular kapsamındadeğerlendirme ve sonuçlara yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Dönüştürücü Liderlik, Etkileşimci Liderlik, Serbest BırakanLiderlik, Örgütsel Sessizlik, Örgütsel Politika.

Leadership has become an important concept for individuals who are willing tolive together, since the first ages of history. Through human history; many leaders standout with personal traits, knowledge, skill levels or values that the society has placed onthem. While the needs of the leaders in the early ages were more limited, theknowledge, skills and talent levels that the leaders should have increased in today'sincreasingly competitive environment. A lot of studies have been conducted about thepersonal characteristics of the leader, the behaviors they exhibit or the values andmeanings that societies place on the them. These studies have tried to determine thecharacteristics and behaviors required for leadership. An important feature of theleadership is its capacity to influence employee movements. The leaders influence theirfollowers through the way they act.It is considered that the public employees behaviors are affected to a greatextent by the organizational climate and the leadership styles of the managers. Whilethe existence of an organizational climate, that encourage to voice the working ideasand libertarian, and the managers that support this climate, encourages publicemployees to express their creative and innovative views and ideas for the organization;in the visa versa situations the organizational climate and managers' management stylescause employees to keep their innovative and creative ideas. In this context, it isevaluated that organizational silence behavior of public employees is influenced byleadership styles of managers. It is considered that the organizational policy, thatdominates the organization, has a regulatory effect on the relationship between theleadership style perceived by the employees and the organizational silence they exhibit.The main purpose of this research is to investigate the role of organizationalpolicy in the relationship between leadership style and organizational silence. It isaimed to reveal whether the leadership style of the managers affect the organizationalsilence, that the public employees exhibit, and accordingly whether the organizationalpolicy perception of the public employees has a moderator role in the relationshipbetween these two variables. In this study, it is considered that the relationship betweenleadership style and organizational silence behavior can vary through organizationalpolicy. In addition, it will be investigated whether there are any differences between the existing variables according to the demographic characteristics of the participants.This study consists of three parts. In the first chapter the importance, purpose,assumptions and limitations of the study are explained. In the second part, theoreticalinformation about leadership styles, organizational silence and organizational policyconcepts are given and their causes and consequences are mentioned. As a result of thecorrelation analysis conducted in the last part of the study, significant relationships werefound between leadership styles and organizational silence. As a result of thehierarchical regression analysis conducted later, it was found that organizational policyplays a regulatory role in the relationship between leadership styles and organizationalsilence. In addition, when the relationship between demographic variables andleadership styles, organizational silence and organizational policy perception isexamined, it is seen that age, level of education and working time are partially different,however, it was determined that it did not differ in terms of gender variable. Later, thevalidity of the relationships determined by correlation analysis and hierarchicalregression analysis was confirmed by structural equation modeling. Finally, the resultsof the analysis are evaluated.Key Words: Transformational Leadership, Transactional Leadership, Laissez-faireLeadership, Organizational Silence, Organizational Policy