Güneydoğu Anadolu bölgeside dağılış gösteren bazı yumuşakçaların yağ asiti içeriği

Abstract

Bu çalışmada, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'ndeki Diyarbakır, Mardin ve Şanlıurfa illerinden toplanan, Yumuşakçalar şubesine ait tatlısu salyangozları Physa acuta, Bithynia tentaculata, Pseudamnicola bilgini, Theodoxus syriacus, Melanopsis praemorsa ile tatlısu midyeleri Dreissena siouffi ve Unio elongatulus'un yağ asiti içeriği araştırıldı.Total vücut lipiti ile nötral ve fosfolipit gibi fraksiyonlanmış lipit analizlerinde, doymuş yağ asitlerinden C8:0, C10:0, C12:0, C13:0, C14:0, C15:0, C16:0, C17:0, C18:0; tekli doymamış yağ asitlerinden C16:1?7, C18:1?9, C20:1?9, C22:1?9; çoklu doymamış yağ asitlerinden C18:2?6, C18:3?3, C20:2?6,C20:3?6, C20:4?6, C20:5?3, C22:2?6 ve C22:6?3 gibi asitler tespit edildi. Tridekanoik (C13:0), C15:0 ve C17:0 gibi tek karbonlu doymuş yağ asitleri ile 20 karbonlu çoklu doymamış yağ asitlerinin yapısı gaz kromatografi-kütle spektrometre (GC-MS) ile doğrulandı. İncelenen mollusklerde C16:0, C18:0, C16:1?7, C18:1?9, C18:2?6 ve C18:3?3 asitler yüzde dağılımda en fazla oranda saptandı.Çalışılan örneklerin, total, fosfolipit ve nötral lipit fraksiyonlarındaki doymuş, tekli doymamış ve çoklu doymamış yağ asiti profilleri farlılıklar gösterdi. Birçok analizde total çoklu doymamış yağ asiti oranı fosfolipitte; total doymuş ve total tekli doymamış yağ asiti oranı ise total ve nötral lipitte daha yüksek oranda bulundu.Besin, salyangozların yağ asiti içeriğini değiştirebilmektedir. Örneğin, besinde yüksek oranda tespit edilen C16:0, C18:1?9 ve C18:2?6 asitler, bu besin ile beslenen salyangozların lipit fraksiyonlarında da yüksek oranda tespit edildi.Farklı habitatlarda yaşayan T. syriacus salyangozları ile aynı habitatta yaşayan M. praemorsa ve T. syriacus salyangozlarının fosfolipit ve nötral lipit fraksiyonlarında göze çarpan farklılıklar belirlendi.Mevsimsel farklılıklar, M. praemorsa, T. syriacus ve P. bilgini'nin yağ asiti kompozisyonuna etki etti. Örneğin, Sonbahar mevsiminde, T. syriacus türünde C18:2?6 asit, canlının tüm fraksiyonlarında oldukça yüksek oranda tespit edildi. M. praemorsa'nın sonbahar ve kış dönemlerinde de C18:1?9 asit, fosfolipit fraksiyonunda oldukça yüksek oranda saptandı. P. bilgini'nin total, fosfolipit ve nötral lipit analizlerinde C18:1?9 asit yıl boyunca yüksek oranda bulundu.U. elongatulus ve D. siouffi türlerinin nötral lipit fraksiyonlarında C18:1?9 asit oldukça yüksek oranda saptandı. Her iki midyenin fosfolipit fraksiyonunda eikosanoidlerin öncül maddesi olan C20:4?6 ve C20:5?3 asitler diğer çoklu doymamış yağ asitlerine göre daha yüksek oranda tespit edildi.U. elongatulus midyesinin solungaç, manto ve ayak organlarının total lipit analizlerinde organlar arasında bazı farklılıklar saptandı. Örneğin, C16:1?7 asit solungaçta; C18:1?9 asit ise mantoda yüksek oranda bulundu. Midyenin solungaç ve ayak organlarında C20:4?6 ve C20:5?3 asitler, diğer çoklu doymamış yağ asitlerine oranla daha yüksek tespit edildiler.

In this study, fatty acid composition of freshwater snails (Phylum:Mollusca) such as Physa acuta, Bithynia tentaculata, Pseudamnicola bilgini, Theodoxus syriacus, Melanopsis praemorsa and freshwater mussels such as Dreissena siouffi and Unio elongatulus collected from Diyarbakır, Mardin and Şanlıurfa cities in the Southeast Anatolia Region, were investigated.From the analysis of total body lipids, phospholipid and neutral lipid fractions; among saturated fatty acids, C8:0, C10:0, C12:0, C13:0, C14:0, C15:0, C16:0, C17:0, C18:0; among monounsaturated fatty acids C16:1?7, C18:1?9, C20:1?9, C22:1?9 and among polyunsaturated fatty acids C18:2?6, C18:3?3, C20:2?6, C20:3?6, C20:4?6, C20:5?3, C22:2?6, C22:6?3 acids were detected. Odd-numbered fatty acids such as C13:0, C15:0, C17:0 and polyunsaturated fatty acids with 20 carbons were confirmed by gas chromatography-mass spectrometry (GC-MS). In the percentages C16:0, C18:0, C16:1?7, C18:1?9, C18:2?6 and C18:3?3 acids were the most abundant fatty acids in examined molluscs.Total saturated, total monounsaturated and total polyunsaturated fatty acids yielded different profiles in total lipids, phospholipid and neutral lipid fractions of examined species. In the most of analysis, high proportion of total polyunsaturated fatty acids were found in phospholipids and high proportions of total saturated and monounsaturated fatty acids were found in total and neutral lipids.Food can change fatty acid composition of snails. For instance, high percentages of C16:0, C18:1?9 and C18:2?6 acids in food (algae) were found in high percentages in lipid fractions of snails, too.Noticeable variations were defined in phospholipid and neutral lipid fractions of T. syriacus snails living in different habitats and M. praemorsa, T. syriacus snails living in the same habitatsSeasonal variations affected fatty acid composition of M. praemorsa, T. syriacus and P. bilgini. For example, in autumn C18:2?6 acid was detected in significantly high concentration level in all fractions of T. syriacus. Also, in autumn and winter, C18:1?9 acid was detected in significantly high concentration level in phospholipid fraction of M. praemorsa, too. Throughout the year, C18:1?9 acid has been in high proportion in total lipid, neutral and phospholipid fractions in P. bilgini snail.Oleic acid was determined fairly in neutral lipid fractions of U. elongatulus and D. siouffi. In phospholipid fractions of both mussels, C20:4?6 and C20:5?3 acids which are precursors of eicosanoids, were found higher than other polyunsaturated fatty acids.Some variations were stated in total lipid analysis of mantle, gill and foot organs of U. elongatulus mussel. For example, C16:1?7 acid had a high percentage in gill and C18:1?9 acid had a high percentage in mantle. In mussel?s gill and foot, C20:4?6 ve C20:5?3 acids were found much more than other polyunsaturated fatty acids.