Yeni işlev verilen geleneksel Urfa evlerinde koruma sorunları

Abstract

Gelenek ve göreneklerin toplum yapısında önemli bir role sahip olduğu Urfa tarihi yerleşimde; feodal sistem, üretim, insan ilişkileri ve yaşam biçimindeki kadın-erkek ayrılığı mekan kurgusunu ve onu çevreleyen mimari yapıyı etkileyerek kendine özgü bir kimlik yaratmıştır. Tarihsel süreç içerisinde kültür, iklim, coğrafya ve topografya ile biçimlenen sivil mimari örneklerine ait geleneksel Urfa evleri, koruma sorunlarıyla karşı karşıyadır. Dış ve iç etkenlere bağlı olarak gelişen bu zararlı etkiler karşısında geleneksel Urfa evleri özgünlüğünü yitirmektedir. Bu zararlı etkenlerden biri de yeniden işlevlendirmeye bağlı olarak ortaya çıkan faktörlerdir. Değişen yaşam şartlarına bağlı olarak çağdaş yaşam standartlarına cevap vermekte yetersiz kalan geleneksel Urfa evlerinin, restorasyon tekniklerine uyulmadan yeni fonksiyon verilerek değerlendirilmeleri yapılarda koruma sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Bu faktörlerin geleneksel yapılara verdiği zararların araştırılması ve yeni uygulamalara çözüm önerilerinin sunulması bu çalışmanın amaçlarındandır.

As traditions and social behoviours have an important effect on social life in Urfa historical place; the feodal system, production, human relations and discrimination in male and female life style created a unique identity by effecting the space design and architectural environment. Traditional Urfa houses that have civil architecture examples shaped by culture, climate, geography and landscape in the historical period are now facing with conservation problems. Urfa houses are losing its authenticity depending on this harmfull effects that occurs by the external and internal reasons. One of these harmfull effects depends on the issues related to re-use. Traditional Urfa houses, insufficient in supporting modern life accommodation needs, have conservation problems because of renovation without using appropriate restoration techniques. The aim of this study is to research the damage of these agents on the traditional structures and to present proposals to renovate them.