Buğdaycıl`ın (Luscinia svecica) Dicle Kuş Halkalama İstasyonu`ndaki (Diyarbakır) göç dinamiği

Abstract

Dicle Kuş Halkalama İstasyonu'nda 2003-2006 yılları arasında, biri ilkbahar, dördü sonbahar göçünde olmak üzere toplam beş dönemde kuş halkalama çalışması gerçekleştirilmiştir. Toplam çalışma süresi 199 gün olmuş, bu süre içerisinde (yeniden yakalanan ya da kontrol edilenler dışındaki) toplam 800 Buğdaycıl (Luscinia svecica L. 1758) halkalanmıştır.Dicle Kuş Halkalama İstasyonu'nda halkalanan bütün türlerden bireyler arasında Buğdaycılların oranı genel ortalamada %11,6 olmuştur. Yeniden yakalama oranı genel ortalamada %12,3 olmuş, ayrıca üç ayrı birey ?kontrol edilmiştir?. 2003 sonbahar döneminde halkalanan bir erkek, 2004 ve 2006 yılları sonbahar dönemlerinde kontrol edilmiştir.Gün içinde yakalama sayısı yerel saatle 07:00 dolayında en yüksek düzeyine ulaşmakta, akşamüstü döneminde de günün diğer saatlerine oranla belli bir derecede yükselmektedir.Halkalanan Buğdaycılların 376'sı (%48) dişi, 416'sı (%52) erkektir. Dişi bireyler arasında 131'i (%35) ergin, 245'i (%65) genç; erkek bireyler arasında 130'u (%31) ergin, 286'sı (%69) gençtir. Gerek ilkbahar ve gerekse sonbahar dönemlerinde erginlerin gençlere oranı ortalama olarak yaklaşık 1:2 olarak ortaya çıkmaktadır.Sonbahar göçü genel olarak Eylül ayı ortasından itibaren başlamakta, Kasım ayı ortasına dek sürmektedir. Büyük göç hareketi çoğunlukla 2-4 günlük dalgalanmalar halinde izlenmekte ve en yüksek sayılar 5-13 Ekim tarihlerinde gerçekleşmektedir.Gerek ergin gerekse genç bireyler arasında eşeysel farklılık göstermeyen göç takvimi, yaş grupları için belirgin ölçüde farklı bir seyir izlemektedir. Ergin bireylerin göçü daha erken bir dönemde ve daha yoğun olarak izlenirken, gençlerinki daha geniş bir zamana yayılmaktadır. Ergin bireylerin ortalama göç tarihi 2-3 Ekim, genç bireylerinki ise 7-9 Ekim'e rastlamaktadır.Gerek erginlerde, gerekse gençlerde erkeklerde vücut ağırlığı dişilerinkinden daha fazladır, ancak her iki eşeyden gençler ile erginler arasında anlamlı bir fark bulunmamaktadır. Sonbahar göç dönemi boyunca vücut ağırlığı günlük ortalama 0,041 g civarında artmaktadır.En sık belirlenen yağ skorları sırasıyla 2, 3 ve 0 olmuş, 4'ten daha yüksek skorlara nadiren rastlanmıştır. Genç bireylerin ortalama yağ skoru erginlerden daha yüksek bulunmuştur. Sonbahar göç dönemi boyunca yağ skoru günlük ortalama 0,038 puan civarında artmaktadır.Kanat ve kuyruk uzunlukları açısından ergin ve genç bireyler ile dişi ve erkek bireylerden oluşan dört grup birbirinden farklı bulunmuş, ortalama olarak en uzun kanat veya kuyruklar ergin erkeklerde, en kısa olanlar ise genç dişilerde ölçülmüştür.

Bird ringing study has been performed at the Dicle Bird Ringing Station (Diyarbakır, SE Turkey) between 2003 and 2006, throughout five seasons of migration totally, one in the spring (2004) and four in the autumn. During 199 days in total, -apart from the re-trapped and controlled birds- 800 Bluethroats (Luscinia svecica L. 1758) have been ringed.Percentage of the Bluethroats among all the individuals of the species ringed at Dicle Bird Ringing Station was about 11.6% in average. Of all Bluethroats ringed, about 12.3% have been re-trapped, and three individuals have been controlled; one male, which was ringed in the autumn 2003, has been controlled in 2004 and 2006 autumn seasons as well.Maximal numbers of trapping occurred daily about 07:00 am in local time, and in the late afternoon increase once again to some extent in comparison to the remaining daytimes.Totally, 48% of the Bluethroats ringed were females and 52% were males. Among the females, 35% were adult and 65% were immature, while among the males 31% were adult and 69% were immature. Both in spring and autumn, the proportion of the adults to the immatures was approximately 1:2.The autumn migration began around mid-September and continued by mid-November. Main movements occurred in fluctuations about two to four days of intervals, the major numbers have been recorded from 5 to 13 October.The main migration periods for adult and immature individuals from both sexes did not differ considerably, it was however significantly different between the age groups: adults have migrated earlier and more concentrated, while the migration period of the immature birds expanded in a larger time span. The mean migration periods of adult and young individuals were 2 to 3 October and 7 to 9 October, respectively.Males were significantly heavier than females both for adult and immature individuals. No difference in the body mass of immature birds from both sexes has been detected. Throughout the autumn migration period, the average body mass have been increased about 0.041 g per day.The most assigned fat scores were 2, 3 and 0 in order, scores greater than 4 have been indicated only exceptionally. Average fat scores were higher in immature birds than in adults. The fat score has been increased averagely about 0.038 points per day throughout the autumn migration period.All the four groups of different age and sexes were different with regard to both wing and tail length. In average, adult males had the most extended wings and tails, while immature females had the shortest ones.