Fizik öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin bazı değişkenlere göre değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, fizik öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin saptanması, bilimin doğasının alt boyutlarındaki profillerinin belirlenmesi ve fizik öğretmenlerinin bilimin doğasının alt boyutlarındaki profillerinin bazı değişkenlere (cinsiyet, çalıştığı okul türü, mezun olduğu fakülte, çalışma süresi, fizik öğretmenliği ile ilgili hizmet içi eğitim durumu ) göre değerlendirilmesidir.Araştırmanın katılımcılarını, Diyarbakır İl Milli Eğitim Müdürlüğüne (MEM) bağlı devlet ve özel ortaöğretim kurumlarında görev yapmakta olan 112 fizik öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada, fizik öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin elde edilmesi ve bilimin doğasındaki profillerinin belirlenmesi amacıyla, Mick Nott ve Jerry Wellington (1993) tarafından geliştirilen `Bilimin Doğası Hakkındaki Görüşler' anketi ve yarı yapılandırılmış mülakat soruları veri toplama araçları olarak kullanılmıştır. Uygulanan anketlerden elde edilen veriler SPSS 15 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçlarına bağlı olarak, fizik öğretmenlerinin bilimin doğasının alt boyutlarındaki öğretmen profilleri tespit edilmiş ve öğretmen profilleri çalışmanın değişkenleri (cinsiyet, çalıştığı okul türü, mezun olduğu fakülte, çalışma süresi, fizik öğretmenliği ile ilgili hizmet içi eğitim durumu) göz önünde bulundurularak, her bir alt boyutta değerlendirilmiştir. Daha sonra anketten elde edilen verileri desteklemek amacıyla, bilimin doğasının alt boyutlarına ve uygulanan anketteki maddelere paralel sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış bir mülakat hazırlanıp gönüllü 14 fizik öğretmeniyle mülakat yapılmıştır. Mülakat verilerinin dökümleri alınmış ve araştırmadan elde edilen sonuçlarla, araştırmanın değişkenleri göz önünde bulundurularak karşılaştırmalar yapılmış ve değerlendirmelerde bulunulmuştur.Fizik öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinin ve bilimin doğasının alt boyutlarındaki profillerinin belirlenmeye çalışıldığı ve öğretmen profillerinin bazı değişkenlere göre değerlendirildiği bu çalışmada aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir:Bilimin doğasının alt boyutlarındaki öğretmen profillerinde, çalışma grubunda yer alan fizik öğretmenlerinin Realizm- Pozitivizm alt boyutunda, pozitivist öğretmen profiline, Tümevarım-Tümdengelim alt boyutunda, tümdengelimci öğretmen profiline, Bağlamsalcılık-Bağımsızcılık alt boyutunda, bağımsızcı öğretmen profiline, Süreççilik-İçerikçilik alt boyutunda, içerikçi öğretmen profiline ve Faydacılık-Realizm alt boyutunda, realist öğretmen profiline sahip oldukları saptanmıştır. Çalışma grubunda yer alan fizik öğretmenlerinin bilimin doğasının alt boyutlarındaki öğretmen profilleri üzerinde cinsiyet, çalıştığı okul türü, mezun olduğu fakülte, çalışma süresi ve fizik öğretmenliği ile ilgili hizmet içi eğitim durumu değişkenlerinin etkili olduğu belirlenmiş ve bu değişkenlerin öğretmen profilleri arasında anlamlı fark oluşturduğu gözlenmiştir. Bu çalışma sadece Diyarbakır'da çalışmakta olan fizik öğretmenlerine uygulanmıştır. Fizik öğretmen adaylarının bilimin doğasını öğrenmelerinde daha çağdaş bilgilerle yetiştirilebilmeleri açısından fizik öğretmen adaylarını yetiştiren eğitim fakültelerinde ve diğer öğretmen yetiştiren yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının bilimin doğası hakkındaki ve bilimin doğasının öğretimi hakkındaki görüşlerinin tespit edilmesi yararlı olabilir. Böylece, tespit edilecek bu görüşler ve varsa bu konudaki eksikliklerin tamamlanması ile fizik öğretmenliği programlarında gerekli müfredat düzeltmesi veya değiştirilmesine gidilebilir. Milli Eğitim Bakanlığı, resmi ve özel ilköğretim ve ortaöğretim kurumlarında çalışan fizik öğretmenlerine fen/fizik biliminde değişen paradigmalara paralel olarak bilimin doğasının kavramları hakkındaki bilgilerini yenilemek ve geliştirmek amacıyla hizmet içi eğitim veya seminerler düzenlemelidir. Fizik öğretmen adaylarının ve çalışmakta olan fizik öğretmenlerinin bilimsel etkinliklerde bulunabilme olanaklarına kavuşmaları için ilgililerce gerekli her türlü destek sağlanmalıdır. Bilimin doğası ve bilimin doğasının öğretilmesi alanında uzmanlaşmış araştırmacılar tarafından bilimin doğasının öğretiminde kullanabilecek materyallerin geliştirilmesi yararlı olabilir. Bu çalışmada elde edilen sonuçların daha genellenebilmesi amacıyla farklı illerde çalışmakta olan çok sayıda fizik öğretmenlerinin bilimin doğası hakkındaki profillerinin tespit edilmesi gerekli görülmektedir. Özellikle bu araştırmada fizik öğretmeninin bilimin doğası hakkındaki görüşlerinde hakim olan profil pozitivist inanıştır. Pozitivist bilim inanışının sorgulandığı bu çağda araştırmaya katılan fizik öğretmenlerinin böyle bir profil çizmelerinin nedenleri irdelenmelidir.Anahtar kelimeler: Bilimin doğası, Bilimin doğasındaki öğretmen profilleri, Bilimin doğası hakkındaki görüşler, fizik öğretmenleri, Öğretmen profilleri

The purpose of the present study was to reveal physics teachers? views about the nature of science, to determine their profiles regarding the sub-dimensions of the nature of science and to evaluate their profiles regarding the sub-dimensions of the nature of science with respect to certain variables (gender, the type of the school teach at, the faculty of graduation, experience in teaching and in-service training received in physics teaching).The participants of the study were 112 physics teachers teaching at state and private secondary schools belonging to the Ministry of National Education in the central town of Diyarbakır. In the study, in order to reveal the physics teachers? views about the nature of science and to determine their profiles regarding the nature of science, the questionnaire of `Views about the Nature of Science? developed by Mick Nott and Jerry Wellington (1993) and semi-structured interview questions were used as the data collection tools in the study. The data collected via the questionnaires applied were analyzed with the package software of SPSS 15. Depending on the results obtained, the physics teachers? profiles regarding the sub-dimensions of the nature of science were determined and evaluated for each sub-dimension taking such variables into consideration as gender, the type of the school they worked, their faculty of graduation, their experience in teaching and the in-service trainings they received in physics teaching. Following this, in order to support the data collected via the questionnaire, a semi-structured interview form including questions parallel to the items in the questionnaire applied and to the sub-dimensions of the nature of science was prepared and applied to 14 physics teachers. The data collected via the interviews were transcribed and compared with the results obtained in the study considering the research variables.In the present study, which was designed to determine physics teachers? views about the nature of science and their profiles regarding the sub-dimension of the nature of science and to evaluate their profiles with respect to certain variables, the following results were obtained:In the teachers? profiles regarding the sub-dimensions of the nature of science, the physics teachers in the study group were found to have a positivist teacher profile in the sub-dimension of Realism-Positivism; a deductivist teacher profile in the sub-dimension of Inductivism-Deductivism; a decontextualist teacher profile in the sub-dimension of Contextualism-Decontextualism; a content teacher profile in the sub-dimension of Process-Content; and a realist teacher profile in the sub-dimension of Instrumentalism-Realism. It was also revealed that such variables as gender, the type of the school the participants worked at, their faculty of graduation, their experience in teaching and the in-service training they received in physics teaching all had influence on the participants profiles regarding the sub-dimensions of the nature of science and that these variables caused significant difference between the teachers? profiles. The present study was applied only to the physics teachers in the central town Diyarbakır. In order to help train physics teacher candidates with the help of modern information about the nature of science, it could be beneficial to determine the views of faculty members teaching at education faculties and of those working at other teacher-training institutions about the nature of science as well as about the teaching of the nature of science. In this way, by determining their views and overcoming the related deficiencies, the curriculum applied in physics teaching programs could be revised or changed as necessary. The Ministry of National Education should organize in-service trainings or seminars to renovate and develop the knowledge of physics teachers working in state and private elementary and secondary schools about the concepts related to the nature of science in line with the changing paradigms in science/physics. In addition, the related authorizes should support and provide physics teacher candidates and physics teachers with the opportunity to carry out scientific activities more comfortably and easily. It could also be beneficial if researchers expert in the field of nature of science and the teaching of nature of science develop materials that could be used in teaching the nature of science. In order to increase the validity of the study, it is necessary to determine the teacher profiles of physics teachers more in number teaching in different cities. In this way, to develop the teacher profiles regarding the nature of science, new studies could be conducted with the help of the teacher profiles determined. In the present study, the profile dominant in the physics teachers? views about the nature of science was the positivist belief. In this era, in which the positivist science belief is interrogated, the reasons why the physics teachers participating in the study had such a profile should be examined.Key words: The nature of science , Physics teachers? views about the nature of science , Views about the nature of science, Physics teachers, Teachers? profiles.