Diyarbakır çevresindeki farklı alanlarda doğal olarak yetişen bazı baklagil yem bitkilerinin besin elementi içeriklerinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, 2011-2012 sezonunda Diyarbakır ili çevresindeki dört farklı lokasyonda bulunan çayır-mer'a alanlarında yürütülmüştür. Çalışmada bazı baklagil yem bitkisi türleri (Trifolium, Vicia, Lathyrus, Astragalus) çiçeklenme döneminde toplanmış olup bazı makro ve mikro besin element değerleri belirlenmiştir. Çalışmanın sonucuna göre; Trifolium, Vicia, Lathyrus ve Astragalus türlerinde sırasıyla fosfor (P) oranları % 0.13 - 0.74, % 0.18 - 0.63, % 0.18 - 0.57, % 0.24 - 0.58; potasyum (K) oranları % 0.38 - 5.31, % 0.10 - 5.84, % 0.72 - 4.43, % 0.36 - 4.98; kalsiyum (Ca) oranları % 0.02 - 1.28, % 0.08 - 1.02, % 0.19 - 0.71, % 0.37 - 0.75; magnezyum (Mg) oranları % 0.12 - 0.52, % 0.10 - 0.54, % 0.21 - 0.43, % 0.20 - 0.49; bakır (Cu) oranları 0.99 - 18.81 µg/g, 0.93 - 15.85 µg/g, 0.64 - 13.83, 1.49 - 12.15 µg/g; nikel (Ni) oranları 0.27 - 12.30 µg/g, 0.76 - 8.85 µg/g, 2 - 8.91 µg/g, 0.58 - 8.12 µg/g; selenyum (Se) oranları 0.02 - 1.11 µg/g, 0.06 - 0.91 µg/g, 0.24 - 0.85 µg/g, 0.30 - 0.96 µg/g; krom (Cr) oranları 0.02 - 1.14 µg/g, 0.09 - 1.30 µg/g, 0.05 - 1.06 µg/g, 0.39 - 0.68 µg/g; mangan (Mn) oranları 6.81 - 35.64 µg/g, 7.81 - 21.90 µg/g, 9.72 - 23.01 µg/g, 16.02 - 30.81 µg/g; çinko (Zn) oranları 7.01 - 42.99 µg/g, 4.90 - 56.94 µg/g, 4.43 - 35.23 µg/g, 10.05 - 21.86 µg/g aralıklarında değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışılan türlerde genel olarak makro ve mikro besin elementi düzeyleri literatür doğrultusunda normal değerlerde seyrederken bazı Trifolium türlerinde fosfor miktarının az da olsa yüksek çıktığı belirlenmiştir. Ayrıca potasyum miktarının diğer türlere oranla bazı Vicia türlerinde üst sınırda yani kritik düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Bunlara ilaveten çalışılan türlerde mangan oranlarının, literatür bulgularındaki değerlerden düşük çıktığı gözlenmiştir.

This study was carried out on pastures and forage lands of Diyarbakır province surroundings as four locations in 2011-2012 growing seasons. In the study, some legume forage species (Trifolium, Vicia, Lathyrus, Astragalus) were collected at blooming stages and some of macro and micro nutrients were determined. According to study results in the micro and macro elements rations of Trifolium, Vicia, Lathyrus and Astragalus were determined respectively 0.13 - 0.74 %, 0.18 - 0.63 %, 0.18 - 0.57 %, 0.24 - 0.58 % in phosphorus (P); 0.38 - 5.31 %, 0.10 - 5.84 %, 0.72 - 4.43 %, 0.36 - 4.98 % in potassium (K); 0.02 - 1.28 %, 0.08 - 1.02 %, 0.19 - 0.71 %, 0.37 - 0.75 % in calcium (Ca); 0.12 - 0.52 %, 0.10 - 0.54 %, 0.21 - 0.43 %, 0.20 - 0.49 % in magnesium (Mg); 0.99 - 18.81 µg/g, 0.93 - 15.85 µg/g, 0.64 - 13.83, 1.49 - 12.15 µg/g in copper (Cu); 0.27 - 12.30 µg/g, 0.76 - 8.85 µg/g, 2 - 8.91 µg/g, 0.58 - 8.12 µg/g in nickel (Ni); 0.02 - 1.11 µg/g, 0.06 - 0.91 µg/g, 0.24 - 0.85 µg/g, 0.30 - 0.96 µg/g in selenium (Se); 0.02 - 1.14 µg/g, 0.09 - 1.30 µg/g, 0.05 - 1.06 µg/g, 0.39 - 0.68 µg/g in chrome (Cr); 6.81 - 35.64 µg/g, 7.81 - 21.90 µg/g, 9.72 - 23.01 µg/g, 16.02 - 30.81 µg/g in mangenese (Mn); 7.01 - 42.99 µg/g, 4.90 - 56.94 µg/g, 4.43 - 35.23 µg/g, 10.05 - 21.86 µg/g in zinc (Zn). While the macro and micro elements with the studied species were determined in normal values parallel to the literatures, the phosphorus was obtained a little bit higher in some Trifolium species. Besides this potassium was determined at critical level (upper limit) in some Vicia species in comparison with the other species. In addition to this, it is observed that the mangenese rations with studied species were found lower than the literature findings.