Türkiye`deki teknoparklarda kullanıcı tercihleri ve değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi

Abstract

Teknoparklar, yenilikçi fikirlerin üretildiği ve hayata geçirildiği buluşçuluğun mimari mekânlarıdırlar. Araştırmada ülkemiz ekonomisine ve sosyal yapısına önemli katkıları olan Teknopark kavramı, Türkiye? de aktif olarak hizmet veren Teknopark binalarında, kullanıcısının bakış açısından, mimari projelendirme ve planlama kriterleri bağlamında değerlendirerek, mimari tasarımlar yapılırken hangi kriterlerin göz önünde bulundurulması gerektiği, mekânların ergonomik parametreler açısından incelenmesi, inşa edilen binaların kullanıcı ihtiyaçlarını ne ölçüde karşıladığı, ulaşım aksları, şehre uzaklığı gibi yönlerden irdelenmiştir.Bu çalışma kapsamında, teknoparklardaki mevcut durumun ortaya konması amacıyla Türkiye'deki tüm teknoparklara gidilerek, Ar-Ge personelleri ile anket ölçeği uygulaması yapılmıştır. Anket ölçeği uygulamasının büyük çoğunluğu karşılıklı görüşme tekniği ile elde edilmiş olup, geri kalan kısım elden ve e-mail yoluyla teslim alınmıştır. Anket ölçeği ile, Teknoparklara ait istatistikî verilerin ve Ar-Ge personellerinin demografik özellikleri, bulundukları fiziksel ortam özellikleri, ortamın psikolojik etkileri ve mimari parametreler ile ilgili düşüncelerinin öğrenilmesi amaçlanmıştır. Anket ölçeği ile elde edilen veriler SPSS for Windows 17.00 programı ile değerlendirilmiş olup elde edilen veriler tanımlayıcı istatistikler ile (frekans ve yüzde) ortaya konulmuştur.Araştırmanın evrenini, Türkiye de 2010 yılına kadar Resmi Gazete?de ilan edilmiş 38 Teknoparktan, aktif olarak faaliyet gösteren 26 Teknoparkta yer alan 60 farklı binada; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'nın 2010 yılı Haziran ayı verileri esas alınarak, 2010 yılının Temmuz, Ağustos, Eylül aylarında yapılan 3 aylık bir çalışma oluşturmaktadır. Araştırma için Türkiye'deki tüm teknoparklar alanlarına gidilmiş; ancak izin alınabilinen (çok gizli Ar-Ge çalışmaları yapan işletmelerin güvenlik gerekçesiyle girişi yasak binaları hariç) tüm binalarda anket ölçeği ile çalışma uygulanmıştır. Teknoparkların kullanıcıları tarafından mimari yönüyle değerlendirilmesi sonucunda çeşitli tespitler ortaya çıkmıştır. Fiziksel mekân kullanımı boyutunda; tasarım kriterleri değerlendirilmiş, tasarımsal sorunlarının irdelemesi ile kullanılan mekânlarda karşılaşılan eksiklikler ve aksaklıklar belirlenmiştir. Elde edilen bulguların `Teknopark Mimarisi? alanında yapılacak diğer araştırmalara veri oluşturacağı ve yeni tasarlanacak Teknoparklara fikir vereceği düşünülmektedir.Çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; Giriş kısmına, ikinci bölümde; literatür taramaları sonucunda elde edilen kaynakların özetlerinden, Üniversite-Sanayi İşbirliğine yönelik tanımlamalara, Teknoparklara ait genel bilgilere, Dünya ve Türkiye'deki Teknopark tarihçesi ve ilk örneklerine, Türkiye?de teknopark kavramının başlangıcından bugününe; üçüncü bölümde kaynak özetlerine devam edilmiş tezin ana bölümü olan değerlendirme ölçütlerinin anlatımı yapılmış; teknoparkların Dünya?da ve Türkiye?de kuruluş sistematiğine, tasarım boyutunda çalışma mekânı özelliklerine, tasarım kriterlerine, dördüncü bölümde araştırma ile ilgili materyal ve metoda, beşinci bölümde; Türkiye?deki Teknopark binalarında çalışılması sonucu varılan bulgulara ve anketler sonucu elde edilen verilerin istatistiksel olarak yorumlaması ve çalışmamıza ait bulguların tartışılmasına, altıncı bölümde ise elde edilen bulgulara ait sonuçlara ve önerilere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Teknoparklar, Teknokentler, Ar-Ge, Bilim ve Teknoloji, Üniversite Sanayi İşbirliği, Kullanıcı Gereksinimleri, Kullanıcı Memnuniyeti

Technoparks which produce and implement innovative ideas and technologies are architectural places of creativeness. In this study, active Technoparks, which have significant contributions to the country's economy and social life in Turkey, was examined in terms of the opinion of users, architectural design and planning criteria. According to these parameters: structures were investigated under some subtopics such as, what criteria should be considered while architectural designing, what criteria should be considered while examining of spaces in terms of ergonomic parameters, to what extent the buildings meet the user's needs, transportation vehicles and distance to the town.In the scope of this study, had gone all technoparks in Turkey had been conducted a survey with R & D personnel by face to face interview technique in order to determine the current situation. Surveys were obtained from face to face interviews and via e-mails. In survey, the main aim was to learn, receiving up to date the statistical data on Technoparks and R & D personnel?s thoughts on demographic, physical, psychological, and architectural parameters. The scope of the research involves active 26 technoparks with 60 different buildings from the 38 technoparks announced in the Official Gazette announced until 2010. Study is based on the data of June 2010 of Ministry of Science, Industry and Technology, in Turkey, and 3-month-research on July, August and September of 2010 had been spent. All technoparks regions in Turkey had been gone, however, survey scale study could only be made from the buildings where permission was taken (except the buildings top-secret R & D activities were performed which were prohibited for safety reasons from entering)The scope of the research involves active 26 technoparks with 60 different buildings from the 38 technoparks announced in the Official Gazette announced until 2010. Study is based on the data of June 2010 of Ministry of Science, Industry and Technology, in Turkey, and 3-month-research on July, August and September of 2010 had been spent. All technoparks regions in Turkey had been gone, however, survey scale study could only be made from the buildings where permission was taken (except the buildings top-secret R & D activities were performed which were prohibited for safety reasons from entering)Research consists of 6 chapters. In the first chapter; introduction, in the second chapter; literature based on past studies, definitions for university-industry co-operation, the general information about Technoparks, History and the first examples of Technopark in Turkey and World, Technopark concept in Turkey since the beginning to today, in the third chapter; source briefs, described evaluation criteria which are main part of the thesis, establishment systematic in Turkey and World in terms of design the characteristics and design criteria of the working space, in the fourth chapter; research related material and method, in the fifth chapter; The results from the survey study of Technopark buildings in Turkey and interpretation of the data obtained from statistical surveys and discussion of the results; in the sixth chapter; conclusion from the results and recommendations were given.Key Words: Tecnoparks, Technocitys, R&D, Science and Technology, University And Industry Cooperation, User Preferences, User Satisfaction.