Bakır sülfat (CuSO4)ın Physa acuta (Draparnaud, 1805)nın histopatolojisi üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye?de yaygın olarak bulunan bir tatlı su salyangozu olan Physa acuta?nın hepatopankreas, ayak, manto ve ovotestis dokuları üzerine bakır sülfatın histopatolojik etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır.Salyangozlar 15 günlük adaptasyondan sonra, biri kontrol grubu diğerleri deney grupları olmak üzere toplam dört gruba ayrılmıştır. Salyangozlara uygulanacak subletal konsantrasyonların 96 saatlik LC50 değerinin 1/5 (0,2 mg/l), 1/10 (0,1 mg/l) ve 1/20 (0,05 mg/l)`i alınmak koşuluyla sırasıyla bakır sülfat (CuSO4) konsantrasyonları uygulanmıştır.Toplamda 30 gün olmak üzere 10 günlük aralıklarla her bir gruba farklı subletal konsantrasyonlarda ve farklı sürelerde uygulanan bakır sülfat parametreleri sonucunda salyangozların ayak, hepatopankreas, manto ve ovotestis dokularıyla ilgili histopatolojik değişiklikler gözlenmiştir. Deney gruplarında lezyonların şiddeti artan CuSO4 konsantrasyonuna ve zamana bağlı olarak artış göstermiştir.Deney gruplarının ayak ve manto dokularında epitelde deskuamasyon, mukus hücreleri ve lipid vakuollerinde artış, kas fibrillerinde atrofi, pigment ve protein hücrelerinde artış gibi lezyonlar saptanmıştır. Hepatopankreas dokularında; bazofilik hücrelerde şişme, lipid vakuollerinde artış, bağ dokusunda atrofi, hemolenfatik alanlarda dilatasyon, tübüllerin lümeninde genişleme ve amöbositlerde artış şeklinde lezyonlar tespit edilmiştir. Ovotestis dokularında ise, epitel dokuda invajinasyon, oositlerde dejenerasyon, asinüs hücrelerinde bozulma, sitoplazmada vakuolleşme ve piknoktik hücre artışı gibi patolojik lezyonlar belirlenmiştir.Bu araştırmadan elde edilen bulgular salyangozların çevre kirliliğinde, özellikle de ağır metal birikiminde iyi bir biyoindikatör olarak kullanılabileceğini göstermektedir.

In this study, it is aimed to determine the histopathological effects of copper sulphate (CuSO4) on feet, mantle and on ovotestis tissues of Physa acuta hepatopancreas, a fresh water snail, which is commonly found in Turkey.After 15 days of adaptation, snails were divided into a total of four test groups one of which was assigned as control group, while the other there was the test group. Copper sulfate (CuSO4) concentrations were applied provided that 96-hour LC50 value of sublethal concentrations to be applied to snails were taken as 1/5, 1/10, 1/20; and0.2 mg/l, 0.1 mg /l and 0.05 mg /l, respectively. Histopathological changes related to the feet, hepatopankreas, mantle and ovotestis tissues of snails were observed as a result of copper sulphate parameters applied during different periods and under different sublethal concentrations during 10 days intervals for totally 30 days. In all test groups except control group, increases in lesions were detected depending on increase in severity of CuSO4 concentration and the passage of time.Desquamation in foot and mantle tissues, in epithelium of the test groups, and increase in mukosit cells and lipid vacuolation, and lesionssuch as increase in, muscle fibers atrophy, pigments and proteins cells weredetected. Swelling inhepatopancreas tissues and basophilic cells; increase in lipid vacualations; dilation inconnective tissue atrophy, hemolenfatik areas; expansion inthe lumen of the tubules andlesions in amoebocyteswere identified in the form of increase. On the other hand, in ovotestis tissues, pathological lesions such as invaginations in epithelium tissues, degeneration inoocytes, deterioration in acini cells, vacuolation in the cytoplasm and piknoktik cell increases were determined.The findings obtained in this study demonstrate that snails may be used as good bioindicator in environmental pollution, especially in the accumulation of heavy metals.