Gama radyasyonunun bazı gıdalarda ve ilaçlarda oluşturduğu yapısal bozuklukların esr tekniği ile incelenmesi

Abstract

Bu tez çalışmasının içeriğini oluşturan örneklerin, yapılan literatür çalışması sonucunda yaygın bir şekilde gıda, kozmetik, ilaç sanayisinde ve sağlık alanında kullanıldıkları belirlenmiştir. Kullanım alanları gereği ürünlerin özelliklerini koruyabilmeleri açısından sterilize edilmektedirler. Diğer sterilizasyon yöntemlerine göre çok sayıda avantaja sahip radyosterilizasyon ile yüksek enerjili radyasyona maruz bırakılmaktadırlar. Bu bağlamda üzerinde çalışılan örneklerde oluşan kökçe veya kökçelerin türleri ve yapıları ve radyasyon duyarlılıkları ESR tekniği ile incelenmiştir.Bu tez çalışmasında, ışınlama ile gıda örnekleri (keten tohumu, beyaz kiraz çekirdeği) ve nörolojik hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaç etkin madde örneklerinde (primidon, klorpromazin, imipramin ve nortriptilin) oluşan serbest kökçelerin yapıları simülasyon tekniği ile belirlenmiş ve bu kökçelerin dozimetrik özellikleri ESR spektroskopisi kullanılarak incelenmiştir. Simülasyon yardımı ile, her örnek için önerilen kökçelerin spektral parametreleri belirlenmiştir. Farklı dozlarda ışınlanmış her bir örneğin mikrodalga-doyum davranışı, doz-cevap eğrisi ve sönüm davranışları belirlenmiştir. Işınlama işleminden önce, gıda örneklerinde tek çizgili bir ESR sinyali gözlenirken, ilaç örneklerinde herhangi bir ESR sinyali gözlenmemiştir

The samples that comprise the content of this thesis have been determined as a result of literature study conducted that they are being used widely in food, cosmetic, pharmaceutical industry and healthcare. Due to the application areas they are sterilized to preserve the properties of the product. They are exposed to high-energy radiation by radiosterilization which is have numereous advantages compared to other sterilization methods. In this context, the types and structures of the radiation induced radical or radicals in the studied samples and their sensitivities were examined by ESR technique.In this thesis, the structures of the free radicals induced by radiation in food samples (flax seed, white cherry stone) and pharmaceutical active ingredients (primidone, chlorpromazine, imipramine, and nortriptyline) used in neurological diseases were determined by simulation technique and the dosimetric features of these radicals have been examined using ESR spectroscopy. The spectral parameters of the proposed free radicals for each sample have been determined by simulations.For each sample, the microwave-saturation behaviour, the dose-response curve and the signal fading were constructed for each samples. All food samples exhibited an ESR singlet before irradiation treatment. However, no ESR signal were observed in the case of drug samples.