Din-bilim ilişkisi bağlamında mûcize (Ferîd Vecdî örneği)

Abstract

XIX. ve XX. yüzyıllarda batılıların akıl-din arasında çatışma olduğu iddialarına ve İslâm'a yönelik eleştirilerine karşı İslâm âlimlerinin dini yorumlarken aklı önceleyerek batılılara İslâm'ın akılla uyumlu olduğunu ispatlama gayreti içinde olduğu bilinmektedir. Bu amaçla başta Allah inancı olmak üzere nübüvvet ve mûcize meselesi gibi kelâmî konular aklî verilerden yararlanılarak açıklanmaya çalışılmıştır. Ancak bu dönemde mûcize hakkındaki bazı açıklamalar onun `olağanüstülük` ve `âciz bırakma` özelliklerine gölge düşürmüştür.Bu çalışmada XIX. ve XX. yüzyıldaki mûcize anlayışı, Mısırlı düşünür Ferîd Vecdî merkeze alınarak karşılaştırmalı bir şekilde incelenmiştir. Birinci bölümde dönemin özellikleri ve Ferîd Vecdî'nin hayatı ile yaşadığı dönem ele alınmış, ikinci bölümde klasik dönem mûcize anlayışı incelenmiş, üçüncü bölümde ise bu anlayışın XIX. ve XX. yüzyıllarda nasıl değiştiği Ferîd Vecdî'nin görüşleri üzerinden karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.Anahtar Sözcükler: Ferîd Vecdî, mûcize, hârikulâde, nübüvvet, İslâm, bilim, nedensellik.

As is known, Muslim scholars in the 19th and 20th centuries, while encountering with Western claims of conflict between reason and religion, were in an endeavour to prove that Islam is compatible with reason by means of prioritizing it in interpreting the religion. For this purpose, they struggled to explain theological issues such as belief in God, prophecy, and miracles depending on rational data. However, a set of interpretations that were put forth to explain miracles has overshadowed their extraordinary and incapacitating features. In this study, the understanding of miracle as emerged in the 19th and 20th centuries is examined comparatively by focusing mainly on the Egyptian thinker Farid Wajdi. The first chapter addresses Farid Wajdi's life and the characteristics of his era. The second chapter studies the classical understanding of miracles, whereas the third chapter traces and evaluates the changes that took place in this understanding in the 19th and 20th centuries comparatively on the basis of Farid Wajdi's thoughts.Keywords: Ferid Vecdi, miracle, fantastic, prophethood, Islam, science, causality.