Van Gölü`nde yaşayan inci Kefali balığının (Alburnus tarıchı) değişik dokularındaki (kas, karaciğer ve gonat) yağ asiti içeriğinin mevsimsel değişimi

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'nin en büyük gölünde yaşayabilen tek balık olanAlburnus tarichi'nin kas, karaciğer ve gonatlarının total lipidi, fosfolipit, triaçilgliserol ve fosfatidilkolin (PC), fosfatidilinositol (PI), fosfatidilserin (PS) ve fosfatidiletanolamin (PE) gibi fosfolipit altsınıfları fraksiyonundaki yağ asidi bileşiminin, eşeye ve mevsime bağlı değişimleri araştırılmıştır. Balık örnekleri Van Gölü'nden Şubat 2012-Aralık 2012 tarihlerinde ikişer aylık periyotlarla alınmıştır.Total lipit içeriği yıl içinde dişilerin kas dokusunda % 3.21-5.57, erkeklerin kas dokusunda % 3.33-5.23, ovaryumunda % 4.93-6.95, testislerde % 3.54-7.87, dişilerin karaciğerinde % 7.79-27.27, erkeklerin karaciğerinde % 10.69-29.73 aralığında değişmiştir. A. tarichi'nin karaciğeri dokusunun diğer dokulara oranla daha fazla total lipit içerdiği saptanmıştır. A. tarichi'nin dokularındaki total lipit miktarı; üreme zamanı ve mevsime bağlı olarak değişiklik göstermiştir. Örneğin, A. tarichi'nin kaslarındaki total lipit içeriğinin, üreme döneminin başlangıcı olan nisan ayında minimum, üreme sonrası dönem olan ağustos ayında maksimum seviyede olduğu tespit edildi. Kasın total lipit içeriği diğer dokulardan daha düşük bulunmuştur. Dişi bireylerin tüm dokularındaki (kas, karaciğer ve ovaryum) total lipit içeriği, diğer periyot ve sezona oranla ağustosta daha yüksek bulunmuştur.Gaz kromatografi sonuçlarına göre; balıkların kas, gonat ve karaciğer gibi dokularında doymuş yağ asitlerinden miristik asit (14:0), pentadekanoik asit (15:0), palmitik asit (16:0), heptadekanoik asit (17:0) ve stearik asit (18:0); tekli doymamış yağ asitlerinden palmitoleik asit (16:1n-7), oleik asit (18:1n-9) ve eikosenoik asit (20:1n-9); aşırı doymamış yağ asitlerinden linoleik asit (18:2n-6), linolenik asit (18:3n-3), Eikosadienoik asit (20:2n-6), eikosatrienoik asit (20:3n-6), arakidonik asit (20:4n-6, AA), eikosapentaenoik asit (20:5n-3, EPA), dokosapentaenoik asit (22:5n-3) ve dokosaheksaenoik asitler (22:6n-3, DHA) tespit edilmiştir. Balıkların; kas, gonat ve karaciğerlerindeki total lipidi, total fosfolipit, triaçilgliserol ve fosfolipit altsınıfları (PC, PI, PS ve PE) fraksiyonlarındaki yağ asidi içerikleri; yağ asidi standartları kullanılarak, gaz kromatografi ile belirlenmiştir. Bu çalışmada, ΣSFA (Saturated Fatty Acids: Doymuş Yağ Asitleri), ΣMUFA (Monounsaturated Fatty Acids: Tekli Doymamış Yağ Asitleri) ve ΣPUFA (Polyunsaturated Fatty Acids: Aşırı Doymamış Yağ Asitleri) düzeylerinin, aynı balık türünün dokuları ve mevsime bağlı olarak değiştiği belirlenmiştir. A. tarichi'nin dokularından ekstrakte edilen total lipitlerinde ΣSFA oranı % 18.90-40.30,ΣMUFA % 24.75-52.87 arasında değişmiştir. Dokuların total lipidinde ΣPUFA yüzdesi, % 18.83-45.13 arasında bulunmuştur. A. tarichi'nin karaciğerindeki total lipidin ΣMUFA yüzdeleri, kas ve gonad dokularından daha yüksek bulunmuştur. Tüm mevsimlerde, İnci Kefali'nin doku lipitlerindeki total lipit, fosfolipit (PL) ve triaçilgliserol (TAG) fraksiyonlarındaki ΣSFA, ΣMUFA ve ΣPUFA dağılımları farklı bulunmuştur. Triaçilgliserol, fosfolipide oranla daha az oranda ΣPUFA, daha fazla oranda ΣMUFA;TAG ile karşılaştırıldığında PL daha fazla oranda ΣPUFA ve ΣSFA, daha az oranda ΣMUFA içermiştir. Tüm mevsimlerde İnci Kefali'nin dokularındaki total lipitlerde SFA içinde temel bileşen 16:0 (% 11.58-21.56), tekli doymamış yağ asitleri içinde 16:1n-7 (% 7.27-21.23) ve 18:1n-9 (% 16.95-36.94), PUFA içinde DHA (% 5.66-20.07) ve EPA (% 5.19-14.38)'tir. İnci Kefali'nin dokularında baskın yağ asitlerinin oranları; üreme zamanı, sıcaklık ve mevsime bağlı olarak değişmiştir. A. tarichi'nin her iki eşeyinin kas total lipidindeki 16:0 yüzdesinin, diğer aylarla karşılaştırıldığında şubat ve ağustos aylarında daha yüksek olduğu; buna karşılık DHA yüzdesinin, diğer aylarla karşılaştırıldığında ekim ayında düşük olduğu bulunmuştur.A. tarichi'nin kas lipitlerinin PL fraksiyonunda ΣSFA ve 16:0'ın oranın üreme dönemi olan haziran ayında düştüğü, buna karşılık ΣSFA ve 16:0 oranın üreme sonrası ağustos ayında yüksek olduğu belirlenmiştir. İnci kefali'nin her iki eşeyinin total lipitlerinde n-3/n-6 oranı; kasta 3.50-4.41, karaciğerde 3.03-5.54, gonatlarda 3.14-6.09 aralığında tespit edilmiştir. A. tarichi'nindokularındaki TAG ve PL yağ asidi kompozisyonları farklı bulunmuştur. Triaçilgliseroller; yüksek oranda ΣMUFA, 14:0, 16:1n-7, 18:2n-6 ve 18:3n-3; fosfolipitler ise yüksek miktarda ΣPUFA, 20:3n-6, AA, EPA, 22:5n-3, DHA ve ΣSFA'ler içinde 18:0 içermiştir.Bu çalışmada, İnci Kefali'nin değişik dokularında PC, PE, PS ve PI gibi fosfolipit altsınıflarının yağ asit içeriklerinin mevsimsel dağılımıda belirlenmiştir. Dokulardaki temel fosfolipitler PC, PE, PI ve PS olarak belirlenmiştir. Kantitatif yağ asiti içeriklerinin PL altsınıfları arasında değiştiği belirlenmiştir. Örneğin, İnci Kefali'nde PC'nin baskın yağ asitleri 16:0 ve DHA iken; PI'nın 18:0 ve AA'dır. PE'nin temel bileşenleri 18:0 ve DHA olarak belirlenmiştir. Bir yıl boyunca İnci Kefali'nin dokularındaki PL altsınıflarının yüzdelerinde bazı değişiklikler oluştu. PL fraksiyonlarında bulunan 16:0 ve doymuş yağ asitleri yüzdesi ağustosta artarken; DHA ve PUFA'ların miktarı aralık artmıştır.İnci Kefali'nin değişik dokularındaki aynı PL altsınıfı yağ asit içeriği değiştiği belirlenmiştir. Örneğin, A. tarichi'de ovaryumun PI'sı, diğer dokuların PI'sından daha fazla AA içermiştir. Yıl boyunca PC, PE, PI ve PS'nin yağ asitlerinin yüzdelerinde bazı değişiklikler oluştu.İnci Kefali'nin dokularında TAG ve PL altsınıflarının yağ asit içerikleri farklıydı. Miristik asit, 16:1n-7, 18:1n-9, ΣMUFA, 18:2n-6 ve 18:3n-3 yüzdeleri TAG'de, PL altsınıflarında belirlenen değerlere oranla daha yüksek olduğu belirlenmiştir. A. tarichi'nin PL altsınıflarında 16:0, 18:0, AA, DHA ve ΣPUFA, TAG fraksiyonundan daha yüksek bulunmuştur.

In this study, the sexual and seasonal variations in total lipid and fatty acid composition of total lipid, phospholipid (PL), triacylglycerol (TAG) and phospholipid subclasses such as phosphatidylcholine (PC), phosphatidylinositol (PI), phosphatidylserin (PS) and phosphatidylethanolamine (PE) fractions in muscle, liver and gonads of Alburnus tarichi, the only fish that can live in the biggest lake of Turkeywere investigated. Fish samples have been obtained from Lake Van in two-month periods between February 2012 and December 2012. The total lipid content varied seasonally from 3.21 % to 5.57 % in female muscles, 3.33 % to 5.57 % in male muscles, 4.93 % to 6.95 % in ovary, 3.54 % to 7.87 % in testis, 7.79 % to 27.27 % in female livers, 10.69 % to 29.73 % in male livers of wet weight for A. tarichi. It was determined that liver of A. tarichi contained higher percentages of total lipid than other tissues.The total lipid amount in tissues of A.tarichi was influenced by reproduction period and season. For example, the total lipid content in muscles of A.tarichi decreased to minimum in april beginning of the reproductive period, increased to maximum in august after spawning. Total lipid content of muscle was found lower than other tissues.Total lipid content of female all tissue (muscle, liver and ovary) was found higher in august than other period and season.According to the Gas Chromatography results, following saturated fatty acids: myristic acid (14:0), pentadecanoic acid (15:0) palmitic acid (16:0), heptadecanoic acid (17:0) and stearic acid (18:0) monounsaturated fatty acids, palmitoleic acid (16:1n-7), oleic acid (18:1n-9) and eicosenoic acid (20:1n-9); and polyunsaturated fatty acids: linoleic acid (18:2n-6), linolenic acid (18:3n-3),eikosadienoic asit (20:2n-6) eikosatrienoik asit (20:3n-6), arachidonic acid (AA), eicosapentaenoic acid (EPA), docosapentaenoic acid (22:5n-3) and docosahexaenoic acid (DHA) were determined in three tissues such as muscle, gonad and liver of fishes.Fatty acid compositions of total lipid, PL, TAG and PL subclasses (PC, PI, PS and PE) fractions have been determined in muscle, gonad and liver tissues of fish by gas chromatography using a mixture of fatty acid standards. The present study revealed that ΣSFA(Saturated Fatty Acids), ΣMUFA(Mono unsaturated Fatty Acids) and ΣPUFA(Poly unsaturated Fatty Acids) levels varied among seasons and tissues of the same fish species. The ΣSFA and ΣMUFA percentages of the total lipid extracted from tissues of A. tarichi ranged from 18.90 % to 40.30 % and from 24.75 % to 52.87 %, respectively. The ΣPUFA percentages of the total lipid in tissues was found from 18.83 % to 45.13 %.Generally,ΣMUFA percentages of the total lipid in liver of A. tarichi were found higher than muscles and gonads. The distributions ofΣSFA, ΣMUFA and ΣPUFA proportions were found different among total lipid, PL and TAG fractions from lipids in tissues of pearl mulletin all seasons. Triacylglycerol contained a lower proportion of ΣPUFA and a higher proportion of ΣMUFA than PL while PL contained higher proportion of ΣPUFA and ΣSFA than proportion of ΣMUFA compared to TAG.The main constituents were 16:0 (11.58-21.56 %) among SFAs, 16:1n-7 (7.27-21.23 %) and 18:1n-9 (16.95-36.94 %) among MUFAs, DHA (5.66-20.07 %) and EPA (5.19-14.38 %) among PUFAs in the total lipid extracted from tissues of pearl mulletin all seasons.The proportions of major fatty acids in tissues of pearl mulletvaried depending on reproduction period, temperature and season.It was found that the percentage of 16:0 in the total lipid extracted from muscles of both sexes of A. tarichi was higher in February and August than to other months while percentage of DHA was found lower in October than the other months.The proportion of ΣSFA and 16:0 in PL fractions of muscle lipids of A. tarichi was found to be low in june prespawning period whereas the proportions of ΣSFA and 16:0 were found to be high august in postspawning. In this study, the n-3/n-6 ratio was determined to range from 3.50 to 4.41 for dorsal muscle, 3.03 to 5.54 for liver and 3.14 to 6.09 for gonads in total lipids in both sexes of pearl mullet. Triacylglycerol and PL fatty acid compositions in tissues of A. tarichi were found different. Triacylglycerols were characterized by a high content of ΣMUFA, 14:0,16:1n-7, 18:2n-6 and 18:3n-3; whereas phospholipids contained a large quantity of ΣPUFA, mainly, 20:3n-6, AA, EPA, 22:5n-3, DHA and 18:0 and among SFAs.In this study, seasonal variations of fatty acid compositions of phospholipid subclasses such as PC, PE, PI and PS in various tissues of pearl mullet were also determined.The predominant phospholipids in the tissues were PC, PE, PI and PS. It was found that quantitative fatty acid compositions varied among PL subclasses. For example, the predominant fatty acids of PC were 16:0 and DHA while PI had higher 18:0 and AA in pearl mullet. The main constituents of PE were 18:0 and DHA.Some changes in percentages of fatty acids of PL subclasses in tissues of Van fish occured during the year.The percentages of saturated fatty acids and 16:0 found in PL fractions increased in august while amount of DHA and PUFAs increased in december.The fatty acid contents of same PL subclasses in various tissues of pearl mullet varied. For example, the PI of ovary had higher percentage of AA than the PI of other tisssues in A. tarichi. Some changes in percentages of fatty acids of PE, PC, PI and PS occurred during the year.Furthermore, The fatty acid contents of TAG and PL subclasses in tissues of pearl mullet were different. Myristic acid, 16:1n-7, 18:1n-9, ΣMUFA, 18:2n-6 and 18:3n-3 levels were higher in the TAG than determined for the PL subclasses. Phospholipid subclasses in A. tarichi had higher 16:0, 18:0, AA, DHA and ΣPUFA percentages than TAG fraction.