Genel anestezi altında trakeo-bronşiyal yabancı cisim aspirasyonu nedeniyle rijit bronkoskopi uygulanan hastaların retrospektif değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: Yabancı cisim aspirasyonları (YCA) neredeyse insanlığın ve belki de yeme alışkanlığının gelişmesiyle birlikte bir sorun olmaya başlamıştır. Günümüzde endüstrileşmiş tüketici toplumun gelişmesiyle özellikle çocuklarda önemli bir ölüm nedeni olarak yerini korumaktadır. Bununla birlikte anestezi ve bronkoskopinin gelişmesi ve yabancı cismin doğru ve zamanında çıkarılmasıyla birlikte ölüm oranında anlamlı bir düşüş yaşanmıştır. Çalışmamızın amacı; belki de toplumsal bir sorun olan yabancı cisim aspirasyonlarını retrospektif inceleyerek, özellikle yabancı cismin tipinin, yerleşim yerinin ve yarattığı klinik bulguları ve komplikasyonları belirlemek ve en önemlisi de geçmiş deneyimler ışığında doğru bir tanı ve tedavi yaklaşımını belirlemektir.Bu çerçevede genel anestezi altında rijit bronkoskopi uygulanarak yabancı cisim çıkarılan hastaların demografik özellikleri, kullanılan anestezik maddeler, işlem sırasında ve sonrasında görülen komplikasyonlar ve mortalite açısından değerlendirilmiştirMateryal ve Metod: Bu çalışmada Ocak 2007-Aralık 2012 yılları arasında Dicle Üniversitesi Tıp Fakültesi göğüs cerrahisi ameliyathanesinde gece ve gündüz şartlarında yabancı cisim aspirasyonu nedeniyle rijit bronkoskopi uygulanan hastalar yaş, cinsiyet, belirtiler, fizik muayene, radyolojik görüntüler, yabancı cisim yerleşim yeri, anestezi yöntemi, işlem sırasında ve sonrasında görülen komplikasyonlar açısından geriye dönük olarak değerlendirilmiştir. Çalışmaya yabancı cisim şüphesi olmayan fakat tanısal amaçlı bronkoskopi uygulanan hastalar alınmamıştır. Hastalara indüksiyon sırasında ve idamede kullanılan ilaçlar kaydedilmiştir. Bulgular: Çalışmamızda trakea-bronşiyal yabancı cisim yabancı cisim aspirasyonu ön tanısıyla başvuran 240 hasta değerlendirilmiş ve olguların %82.9 (n= 240)'sinde yabancı cisim tespit edilirken, 40 (%17.1) hastada ise herhangi bir yabancı cisme rastlanmamıştır. 240 hastanın %43.3 (n= 104)'u kadın, %56.7 (n= 136)'i erkek olup, yaş ortalaması 5.85 ± 9,59 (1yaş - 56 yaş) yıldı. Bunların %57.1'si organik yabancı cisim, %42.9'i inorganik yabancı cisimdi.Bunlar arasında en sık çıkarılan yabancı cisim çekirdek parçalarıydı (%21.2). Aspire edilen yabancı cisimlerin lokalizasyonları; en sık %37.5 (n= 90)'i sağ ana bronş, %16.2 (n= 39)'i sol ana bronş olarak tespit edildi. Radyolojik bulgular arasında en sık hava hapsi 102 olguda (%42.5), normal akciğer görüntüsü 81 olguda (%33.75), yabancı cisim görüntüsü 25 olguda (%10.4) saptandı. Fizik muayene bulguları arasında hışıltı 96 olguda (%40), stridor 52 olguda (%21.7) ve tek taraflı solunum sesi azalması 72 olguda (%30) saptandı. Yabancı cisim şüphesiyle başvuran hastaların %60.8 (146)'inde nefes darlığı, %60.4 (145)'inde öksürük, %20.4 (49)'inde hırıltı, %5.4 (13)'inde genel durum bozukluğu tarzında semptomlar bulunmaktaydı. Ameliyathaneye alınan hastaların hepsine genel anestezi uygulandı. Premedikasyonda bütün hastalara midazolam iv olarak verildi. Hastalara hipnotik olarak %97.5 (234)'ine propofol, analjezik olarak %68.3 (164)'üne fentanil, %15 (36)'ine alfentanil ve %11.3 (25)'üne remifentanil, nöromuskuler bloker ajan olarak %90 (216)'ına rokuronyum, %8.3 (20)'üne atrakuryum ve %8.3 (20)'üne süksinil kolin verilerek anestezi sağlandı. Anestezi idamesi ise bronkoskop yan bağlantı noktasına (sideport) bağlanan anestezi devresinden sevofluran (%99.2-n:238) verilerek sağlandı. Anestezi sırasında en çok saptanan komplikasyonlar desaturasyon (SpO2<%95) 95 olguda (%39,6), aritmi (bradikardi/taşikardi) 46 olguda(% 19,1), hiperkarbi 15 olguda (%6,2), bronkospazm 8 olguda (%3.3)'dır. Ekstübasyon sonrası ise 58 hastada (%24.2) solunum sıkıntısı (desatürasyon, laringospazm, devam eden öksürük, bronkospazm) gözlendi.Sonuç: Yabancı cisim aspirasyonları daha çok çocukluk çağında olmak üzere önemli bir ölüm nedeni olmaya devam etmektedir. Bu açıdan yabancı cismin aspire edilmesini önlemek en önemli yaklaşımdır. Yabancı cisim aspire edildikten sonra ise tanının hızlı bir şekilde konularak en uygun zaman ve koşullarda çıkarılması hayati önemdedir.

Introduction: Foreign body aspiration (FBA) has almost become a problem with the development of mankind, and perhaps eating habits. Nowadays, it has found its place as a major cause of death, particularly in children, with the development of industrialized consumer society. However, the development in anesthesia and bronchoscopy as well as the accurate removal of the foreign body in time has caused a significant decrease in mortality rate. This study aims to determine the type of foreign body and its location by a retrospective observation of patients with FBA, which is a significant social issue.The clinical findings and complications caused by FBA are also considered and therefore based on the past experience, the correct diagnosis and treatment will be determined. Applying rigid bronchoscopy under general anesthesia in this context, foreign bodies removed demographic characteristics of patients, anesthetic agents are used, seen during and after the process was evaluated in terms of complications and mortality.Materials and Methods: This study includes patients with FBA admitted to Dicle University, Faculty of Medicine, thoracic surgery operating room undergone rigid bronchoscopy between January 2007 and December 2012 in days and nights. Patients were retrospectively evaluated in terms of age, gender, symptoms, physical examination, radiological images, the location of foreign body, the type of anesthesia and complications developed during and after operation. Patients undergoing diagnostic bronchoscopy but having no FBA were excluded from the study. Drugs employed for anesthetic applications in patients were also recorded.Results: In this study, 240 patients with initial diagnosis of tracheal-bronchial foreign bodies were evaluated where foreign bodies were detected in 199 (82.9%) of patients (n=240) and no foreign body was detected in 40 (17.1%) patients. In 240 patients, 43.3% (n = 104) were female, 56.7% (n =136) were male. Theirmean age was found as 5.85±9.59 (ranging from 1 to 56 years) years. The rate of aspirated organic foreign bodies was 57.1's% while that ofinorganic foreign was 42.9%. The seeds parts were encountered as the most common foreign (21.2%).The right main bronchus were found to be the most frequent localization ofaspired foreign bodies with 37.5% (n=90), followed by left bronchus with 16.2% (n=39). Air trapping was the most frequent radiological findings with 102 cases (42.5%), followed by normal lungimagesin 81 patients (33.75%) and foreign body image in 25 cases (10.4%). Physical examination findings include wheezingin 96 cases (40%), stridor in 52cases (21.7%) and unilateral decreased breath sounds in 72 cases (30%). Symptoms found in patients admitted with suspicion of foreign bodies involve 60.8% (146) of the shortness of breath, 60.4% (145) of the cough, 20.4% (49) of the wheezing,5.4% (13) of general poor health.