Sürdürülebilir turizm kalkınması kapsamında marka kentler ve Diyarbakır`ın marka imajı

Abstract

Bu araştırmanın amacı, sürdürülebilir turizm kalkınması bağlamında Diyarbakır kentinin marka imajını, kente gelen turistlerin ve turizm paydaşlarının görüşleri temelinde değerlendirmektir. Genel tarama türünde betimsel olan bu araştırmanın evreni iki gruptan oluşmaktadır. Birinci grupta, Diyarbakır'a gelen yerli ve yabancı turistler yer alırken ikinci grupta, kentteki turizm paydaşları yer almıştır. Turist evreninden 584 turist örneklem olarak araştırmada yer alırken, turizm paydaşları evreninden ise örneklem alma yoluna gidilmeyip evrenin tamamına ulaşılmaya çalışılmış ve 151 turizm paydaşına ulaşılmıştır. Veri toplama aracı olarak `Turistlerin Diyarbakır Markası Algılaması Anket Formu` ve Turizm Paydaşlarının Diyarbakır Markası Algılaması Anket Formu` kullanılmıştır. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for the Social Science) ve AMOS (Analysis of Moment Structures) paket programları ile analizi yapılmıştır. Analiz yöntemi olarak; betimsel istatisklerin yanında, İlişkisiz (Bağımsız) Örneklemler t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA), Mann Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi ve En Az Anlamlı Fark (LSD) sınaması yapılmıştır.Çalışmadan elde edilen bulgular, turistlerin marka kent olma yolunda ilerleyen Diyarbakır'ın dünya şehri olduğunu ve marka şehri olduğunu ifade ettiklerini göstermiştir. Turistlerin akıllarına ilk gelen unsurun daha çok surlar ve karpuz olduğu tespit edilmiştir. Araştırmaya katılan turizm paydaşları ise, Diyarbakır'ın marka kent olma potansiyeline sahip olduğunu, surların Diyarbakır'a özgü bir özelliğin olduğunu, Diyarbakır'ın sloganının Kültür Diyarı olabileceğini belirtmişlerdir. Diyarbakır'ın yemekleri ve tarihi zenginliğinin kentin markalaşması açısından avantaj sağlayacağı, kentin `çekici` olarak nitelendirildiği, halkın sıcak, geleneksel ve samimi olarak nitelendirildiği görülmüştür. Bu sonuçlar aslında turistlerin ve turizm paydaşlarının Diyarbakır hakkında olumlu bir imaja sahip olduğunu göstermektedir. Turizm paydaşları, Diyarbakır'ın markalaşmasını olumlu karşıladıkları, önemli olduğunu ve bunun için yurdışında yaşayan Diyarbakırlıların markalaşma sürecine dâhil olmaları gerektiğini belirtmişlerdir. Turizm paydaşları ayrıca, gelecekte Diyarbakır'ın bölgenin ulaşım merkezi; sağlık merkezi ve kongre fuar merkezi olabileceğini belirtmişlerdir. Araştırmadan elde edilen sonuçlar, aslında Diyarbakır'ın bölgede önemli bir konuma sahip olduğunu ve bunun değerlendirilerek sürdürülebilir turizm kalkınması yaratarak marka kent olabileceğini göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, sürdürülebilir turizm, sürdürülebilir turizm kalkınması, kent markalaşması.

The purpose of this study is to evaluate brand image of Diyarbakır city, based upon the opinion of the tourism shareholders and of tourists coming to the city, within the context of sustainable tourism developmentThe universe of this descriptive survey consists of two groups. The local and foreign tourists coming to Diyarbakır generate the first group, and the tourism shareholders in the city generate the second group. 584 tourists were taken as sample group from the tourist universe and no sample group was taken from tourism shareholders universe, rather all 151 tourism shareholders were reached for the survey. `the questionnaire of tourist perception of Diyarbakır` and `the questionnaire of shareholders perception of Diyarbakır` were used as data collection tool. All data gained from the survey was analysed by using SPSS and AMOS packaged softwares. Independent T-test, one-way ANOVA, Mann Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test and LSD were used as analysis method as well as descriptive statistics. Findings from the survey shows that tourists state that Diyarbakır –the city which is becoming a brand city- is a world city and a brand city. The first two images spring to their mind are Diyarbakır walls and water melon. Besides, the shareholders who attended this research indicate that Diyarbakır has a potential to be a brand city and the motto of the city is `Destination of Culture`. It is indicated that Diyarbakır Cuisine and historical richness would provide an advantage on becoming a brand city, the city is `attractive`, and the local people are friendly, traditional and frank. These results essentially show that tourists and tourism shareholders have a positive image about Diyarbakır. Tourism shareholders agree with being a brand city is important for Diyarbakır, thus Diyarbakır natives who live abroad should be involved in this process. Furthermore, they indicate that Diyarbakır would become a centre of transportation, health and congress.The results of this research show that Diyarbakır has a significant position in the region, and by taking advantage of this situation Diyarbakır can be a brand city in the context of sustainable tourism development.