Karamanlı Sabûhî divanı (İnceleme, tenkitli metin ve dil içi çeviri)

Abstract

Bu tezin amacı, 16. yüzyıl şâirlerinden Karamanlı Sabûhî'nin Divanı'nın tenkitli metnini transkripsiyon harfleriyle ve dil içi çevirisiyle beraber şekil ve muhtevâ özellikleri açısından inceleyip, şâirin hayatı ve edebî şahsiyeti hakkında bilgi vermektir.Bu doğrultuda, hazırlanan çalışmada tezkirelerden ve şâirin kendisi hakkında verdiği bilgilerden istifade ederek hayatı hakkında en güncel bilgi oluşturulmaya çalışılmıştır. Buna göre asıl adı Abdullah olan şâir Karamanlıdır ve Abdî-i Zarîf nâmıyla meşhurdur. Kaynaklardan edinilen bilgiye göre bilinen tek eseri Kanûnî Sultan Süleyman adına tertip ettiği divanıdır. Şâirin edebî şahsiyeti, kendi şiirleri hakkında yaptığı yorumlar göz önüne alınarak değerlendirilmiştirDivan, nazım şekli, vezin, kafiye, redif ve dil ve anlatım alt başlıklarıyla şekil ve üslup özellikleri yönünden değerlendirilmiştir. Muhtevâ özellikleri dinî unsurlar, tarihî, efsanevî ve mitolojik şahsiyetler, mekânlar, tabiat, sosyal hayat ve işlenen başlıca konular başlıkları altında ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Sonuç kısmında ise Sabûhî'nin hayatı, eserleri, edebî şahsiyeti ve divanı hakkında elde edilen çıkarımlar verilmiştir.Son bölümde tenkitli metni hazırlarken kullanılan Medine ve Fransa nüshaları hakkında bilgi verilmiş, tenkitli metnin nasıl oluşturulduğu açıklanmıştır. Ardından, transkripsiyon alfabesi ile Latin harflerine aktarılan metin, dil içi çevirisiyle karşılıklı gelecek şekilde verilmiştir. Nüshaların tıpkıbasımı da çalışmanın sonuna eklenmiştir.Anahtar Kelimeler: Sabûhî-i Karamanî, Divan, şiir, 16.yüzyıl

The aim of this thesis was to examine Divan of Sabûhî, a poet from 16th century, in terms of its form and content with transcription letters and intralingual translation and to give information about the life and literary personality of the poet.In this direction, the most recent information about his life was aimed to be formed by utilizing the information given by the Tezkires and the poet himself. Accordingly, the poet whose real name is Abdullah is from Karaman and is famously known as Abdî-i Zarîf. According to the information obtained from sources, his only known work is Divan, which he created in the name of Sultan Süleyman the Magnificent. The literary personality of the poet was reviewed by considering his comments on his own poems.The structural and content features of Divan were evaluated in terms of its structural and content features under the subtitles of verse, rhythm, rhyme, redif, and language and expression. The content features were examined in detail under the subtitles of religious elements, historical, mythical, and mythological figures, locations, nature, social life, and the subjects treated in his poems. In the conclusion part, the deductions were presented about the life, works, literary personality of Sabûhî, and his Divan were given.The information about the copies of the writing from Medina and France used to prepare the critical text was given in the last section and it was explained how the critical text was formed from the copies. Finally, the writing was arranged and presented where the text written with Latin alphabet corresponds to the linguistic translation of the text. The reproductions of the copies were also attached to the end of the study.Keywords: Sabûhî of Karaman, Divan, poem, 16th century