405 nolu Çermik şer`iyye sicilinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (H.1310-1312/ M.1894-1895)

Abstract

Osmanlı toplumunun kapalı olan birçok yönünün aydınlığa kavuşturması yönünden yazılı tarihin veri kaynaklarından birisi de şer'iyye degterleri ya da bir diğer adıyla mahkeme kayıtlarıdır. Bu defterler sadece Osmanlı kanunlarının uygulanmasını değil, gündelik hayatın, iktisadi, sosyal ve idari hayatı güzel bir şekilde gösterebilme özelliğini taşımaktadır. Bu mahkeme kayıtlarından biri olan 405 Nolu Çermik Şer'iyye Sicili ile Diyarbakır'ın Çermik ilçesinin ekonomik, sosyal ve idari durumu araştırılmaya çalışılmıştır.405 Nolu Çermik Şer'iyye Sicillerinin Transkripsiyonu ve Değerlendirilmesi, başlıklı bu çalışma; giriş ve iki bölümden oluşmaktadır.Giriş bölümünde; Şerʻiyye Sicillerinin tanımı, ortaya çıkışı ve öneminden bahsedilmiştir. Diyarbakır ve Çermik alanında çalışılan şerʻiyye sicillerine değinildikten sonra 405 Nolu Şerʻiyye defterinde kullanılan metod hakkında bilgi verilmiştir.Birinci bölümde; 405 Nolu Şer'iyye Sicili defterinin muhtevasının yanında incelenen şer'iyye sicilinin özetleri hem ayrı olarak ve hemde koyu harflerle transkrip edilen belgelerin üst tarafında verilmiştir.İkinci bölümde ise; transkript edilmiş olan belgelerden yararlanarak 1894-1895 yıllarında Çermik Kazası'nın ekonomik, sosyal ve idari yapısı hakkında bilgi verilmeye çalışılmıştır.

One of the written data sources of history to lighten the closed aspects of Ottoman society are Sharia books or with its other name court records. These books not only show the implementation of Ottoman law, but also show daily life, economic, social and administrative life. With this study the economic, social and administrative status of Diyarbakir Çermik district will be investigated by using one of the Çermik Sharia court records, registry No. 405. This work, titled `Transcription and Evaluation of No. 405 Çermik Court Records`, consists of an introduction and two parts. In the introduction part; definition of Court Records, their emergence and importance has mentioned. After addressing the studied Sharia courts in Diyarbakir and Çermik area, information about the methods used in the Sharia book No. 405 was given. In the first part; the content of the Sharia Registry No. 405 and the summary of the review of Sharia courts were given both separately and in bold at the top of the documents that are transcribed. In the second part; benefiting from the documents that have been transcribed, it is aimed to give the information about the economic, social and administrative structure of Çermik District in the years of 1894-1895.