Duygusal zekâ ile algılanan tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Öğretim elemanları üzerine bir araştırma

Abstract

Organizasyonlarda insandan alınan verimin düşmesine dolayısıyla insandan kaynaklanan maliyetlerin artmasına neden olan pek çok etken mevcuttur. Hijyen şartlarının eksikliği, örgütsel adaletsizlik, nepotizm, cam tavan, mobbing gibi pek çok etken bireyi tükenmişlik sendromu olarak kabul edilen sürece götürebilmektedir. Tükenmişlik sendromu derecesine göre; çalışanların fiziksel ve psikolojik olarak zayıflamaları, iç enerjilerini kaybetmeleri, yorgun hissetmeleri, isteksizleşmeleri, duyarsızlaşmaları, işe karşı soğumaları, kişisel başarı oranının düşmesi, devamsızlık ve en nihayetinde işten ayrılma gibi pek çok sorunu barındıran bir durumdur. Bu durum iletişimin ve insan ilişkilerinin yoğun olduğu, stres seviyesi yüksek mesleklerde sıklıkla görülmekle beraber hem organizasyonun hem de birey ve çevresinin yaşamını son derece olumsuz etkilemektedir.Çalışma, kavramsal olarak yeni sayılabilecek duygusal zekânın tükenmişliğe karşı bir faktör olarak önemsenmesi gerektiği düşüncesiyle hazırlanmıştır. Araştırma duygusal zekâ ile tükenmişlik arasında bir ilişki var mıdır sorusuna cevap aramak için yapılmıştır. Veri toplama aracı olarak anket yöntemi kullanılmıştır. Anket çalışması rastsal seçim yöntemiyle gerçekleştirilmiştir. Veriler SPSS 23 programında analiz edilmiştir.Çalışma sonucunda duygusal zekânın alt boyutlarından 'duygusal değerlendirme' ve 'duyguların olumlu düzenlenmesi' ile tükenmişliğin bütün alt boyutları arasında ilişki olduğu tespit edilmiştir. 'Duyguların olumlu kullanımı' ve 'empatik hassasiyet' ile 'kişisel başarı' değişkeni arasında yüksek düzeyde bir ilişki olduğu bulgulanmıştır. Ayrıca 'duygusal değerlendirme', 'duyguların olumlu düzenlenmesi' ve 'empatik hassasiyet' ile 'duygusal tükenme' değişkeni arasında negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca duygusal zekânın alt boyutları ile medeni durum, idari görev, tecrübe arasında ve tükenmişliğin alt boyutları ile cinsiyet, medeni durum, idari görev, kadro sorunu, yaş, unvan, tecrübe arasında ilişki tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Duygusal zekâ, tükenmişlik sendromu, duygusal tükenme

In organizations, there are lots of factors which not only cause people' efficiency to decrease but also increase the cost created by people. Lack of hygiene conditions, organizational unfairness, nepotism, glass ceiling, mobbing and so many other factors like these might lead the individual to the process known as burnout. The burnout syndrome might include so many problems based on its intensity. For example, psychological and physical weakness employees experience, losing inner energy, feeling exhausted, becoming unwilling and careless, growing less interested to job, decrease in personal success and losing job. While this situation can be seen more often in jobs having a high stress level, it affects the individual and his environment so negatively.This work has been prepared based on the theoretically new idea; emotional intelligence, should be considered important factor for burnout. Hypothesis was established based on the fact that there is a direct link between emotional intelligence and burnout. Survey was used to collect data. The survey was carried out with randomly selection method. Data was analyzed through SPSS 23 program.It was found a relation between the sub categories of emotional intelligence including 'emotional appraisal' and 'positive regulation' 'empatic sensivity' and all sub categories of burnout. It was seen a high relation between 'positive utilization', 'empathic sensitivity' and 'personal success' variances. In addition to this, a negative relation was also found as an another finding between 'emotional appraisal', 'positive regulation, 'empathic sensitivity' and ''emotional exhaustion'. Besides certain relations was found between sub dimensions of emotional intelligence with marital status, administrative function, experience and sub dimensions of burnout with gender, marital status, administrative function, staff position problems, age, title and experience.Keywords: Emotional intelligence, burnout syndrome, emotional exhaustion