Analitik hiyerarşi süreci metodu ile alternatif bakım stratejisi seçimi: İmalat sanayinde bir uygulama

Abstract

Bakım ile ürün kalitesi arasındaki ilişki göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Firmaların günümüz ekonomisinde rekabet üstünlüğü sağlayabilmeleri için kaliteli malı ucuza, istenilen zamanda ve yerde bulundurmaları kritik öneme haizdir. İşletmelerin üretim süreçlerini aksatmadan müşterilerine ürünlerini zamanında teslim edebilecekleri bir bakım yöntemi belirlemek, araştırmanın temel önceliğidir. Bu bağlamda işletmelerin seçmek durumunda olduğu değişik bakım stratejilerinden işletme için en uygun olanını belirlemek üzere AHS metodunun kullanılmasının uygun olacağına karar verilmiştir.Öncelikle konuyla ilgili literatür taranmış ve ana kriterler ortaya çıkarılmıştır. Bu çalışmadaki uygulama için belirlenen ana kriterler; maliyet, güvenlik, uygulanabilirlik ve rekabet avantajıdır. Ana kriterlerin belirlenmesinden sonra bunları daha detaylı inceleyen alt kriterler belirlenmiştir. Daha sonra bu kriterler ışığında işletmede kullanılabilecek alternatifler seçilmiştir. Bu alternatifler; Tamir-Onarım (Düzeltici Bakım), Zaman Esaslı Bakım, Durum Esaslı Bakım, Toplam Verimli Bakım ve Güvenirlik Merkezli Bakımdır. Bu alternatifler uygulama yapılan fabrikadaki ilgili personelin bilgi ve tecrübelerine dayanarak belirlenmiştir. Kriterler ve alternatifler belirlendikten sonra problemin çözümü için hiyerarşi ve ardından karşılaştırma matrisleri oluşturulmuştur. AHS metodu yardımıyla elde edilen değerler Expert Choice paket programı ile incelenmiş ve sonuçlar değerlendirilmiştir. Tüm bu işlemlere göre bakım stratejileri önem derecesine göre sıralanmıştır.Çalışma sonucunda uygulama yapılan fabrika için en uygun bakım stratejisinin Toplam Verimli Bakım olduğu belirlenmiştir. Ancak fabrikanın kapasitesi, üretim alanı, kullanılan makinelerin cinsi ve diğer birçok faktöre göre en uygun bakım stratejisi değişiklik gösterebileceği de göz ardı edilmemelidir.Anahtar SözcüklerAnalitik Hiyerarşi Süreci, Çok Kriterli Karar Verme, Bakım Yönetimi, Bakım Stratejisi Seçimi.

The relation between maintenance and product quality is big enough that cannot be ignored. In today's economy, in order to provide a competitive advantage for companies, keeping the quality goods cheap at any time and place has a critical importance. The main priority of this research is determine a maintenance strategy that allows companies delivering their products to the customers on time without disrupting the production process. In this context, it has been decided that using AHP method is appropriate to determine the most suitable one among the maintenance strategies for the companies are supposed to choose. First of all a literature review has been made and main criteria have been found out. Main criteria for the practice in this study are cost, safety, feasibility and competitive advantage. These alternatives are Repair (Corrective Maintenance), Time Based Maintenance, Condition Based Maintenance, Total Productive Maintenance and Reliability Centred Maintenance. These alternatives have been determined according to knowledge and experience of staff of the company which the practice has been made in. Gathered data by AHP method have been observed using Expert Choice software and results have been evaluated. According to all these calculations, maintenance strategies have been arranged in order to importance level.As the result of the study, Total Productive Maintenance has been found the most suitable maintenance strategy for the factory. However, it shouldn't be ignored that the most suitable maintenance strategy may vary depending on capacity of factory, production field, types of used machines and any other factors.Key WordsAnalytic Hierarchy Process, Multi-Criteria Decision Making, Maintenance Management, Maintenance Strategy Selection.