Fedâilu`l-Kur`an rivayetlerinin sıhhati ve bu rivayetlerin oluşturduğu Kur`an tasavvuru

Abstract

Kütüb-i Tis'a'da müstakil başlıklar halinde Fedâilu'l-Kuran bölümleri mevcuttur. Bu bölümlerde birçok rivayet nakledilmiştir. Çalışmada ilk olarak, bu rivayetlerin kaynakları ve muhtevası ortaya konulmuştur. Sonra meşhur olan bazı rivayetlerin isnad analizi yapılmıştır. Bu rivayetlerden Fâtiha sûresi, Bakara sûresinin sonundaki iki ayet ve İhlâs sûresinin faziletine dair rivayetlerin isnad açısından sahîh; Yâsîn sûresinin faziletine dair rivayetin ise zayıf olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu rivayetlerin sahih bir Kur'an tasavvuruna kaynaklık eden yönlerinin yanında, mahzurlu gördüğümüz noktaları da vardır. Vahyin ve sahîh sünnetin oluşturduğu Kur'an tasavvuru, Kur'an'ın bir bütün olarak değerlendirildiği, lafız-mana birlikteliğinin olduğu, anlama ve amel merkezli bir tasavvurdur. Ancak geleneğimizde ve günümüzde Kur'an tasavvurunun daha çok literal bir yöne ve sevâb merkezli bir okuyuşa evrildiğini söylemek mümkündür. Binâenaleyh, ilhamını Kur'an ve sünnetten alan, anlama, içselleştirme ve amel merkezli bir Kur'an tasavvurunun inşa edilmesine ciddi bir ihtiyaç vardır. Anahtar Sözcükler Kur'an, Rivayet, Fedâil, İsnâd, Cerh-Ta'dîl, Sıhhat, Tasavvur.

There are Fadail al-Quran chapters in Kutub al-Tis'a (the famous hadith collections) under separate titles and a lot of narrations was transmitted in these chapters. İn this dissertation firstly, sources and contents of the narrations were explained, then some of the well-known reports were subjected to the isnad analysis and reached the following conclusions: The narrations about virtue of surahs Al-Fatihah, Al-İkhlas and last two verses of surah Baqarah have sound isnads. However, the narrations about surah Yaseen have weak isnads.Although the mentioned narrations have some features that forms `a sound Quranic perception`, they have some objectionable sides. The Quranic perception that is formed by Quran and Sunnah is a meaning-based perception in which words and meanings of Quranic verses are considered together. However it is possible to say that Quranic perception throughout our tradition diverged to a literal and wording-centered direction. Consequently, there is an urgent need to an integrated approach to rebuild the authentic Quranic perception.Key wordsQuran, Narrative, Fadail, Isnâd, Jarh-Ta'dil, Soundness, perception.