Sanayi sektöründe çevre muhasebesi üzerine bir araştırma: Diyarbakir ili örneği

Abstract

Çevre muhasebesi artan çevresel sorunlar karşısında, sosyal sorumluluk ilkesi gereğince işletmelerin muhasebe sürecinde çevresel etkenleri gözetebileceği bir çözüm yolu olarak sunulmuştur. Çevre muhasebesinin benimsenilmesi ile birlikte, işletmelerin hem çevresel sorunlarını azaltabilmesi hem de yoğun rekabetin hüküm sürdüğü iş dünyasında tutunabilmesi mümkün olmaktadır.Bu çalışma, Diyarbakır sanayi sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin çevresel konulara ve çevre muhasebesine ilişkin yaklaşımlarını ankete dayalı bir uygulama ekseninde sunmayı amaçlamaktadır. Araştırma kapsamında elde edilen veriler, araştırmanın amacı doğrultusunda çeşitli istatistik metot ve test teknikleri (frekans dağılımı, ortalama, tanımlayıcı faktör analizi, t - testi, Anova, korelasyon) kullanılarak SPSS 18.0 istatistik paket programı yardımıyla değerlendirilmiştir. Araştırmada ölçeğe yönelik yapılan tanımlayıcı faktör analizi kapsamında, çevresel konulara ilişkin `Değerleme – Önleme; Şeffaflık - Hesap verebilirlik; Sorunların algılanması` olmak üzere 3 faktör, çevre muhasebesine ilişkin `Sorumluluk – İmaj; Planlama – Maliyetleme; Sürdürülebilirlik; Belgeleme – Kayıtlama; Çevresel Duyarlılık` olmak üzere 5 faktör bulunmuştur. Araştırmada çevresel konular ve çevre muhasebesine yönelik işletme yaklaşımları ile ilgili alt faktörler arasında anlamlı ilişkiler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcı işletmelerin çevresel konular ve çevre muhasebesi alt faktörlerine yönelik yaklaşımlarının; sektör, çalışan sayısı, kurumsal yapı ve çevresel yatırımların olup olmaması değişkenlerine göre farklılaştığı tespit edilmiştir.Anahtar KelimelerÇevresel sorunlar, Sosyal sorumluluk, Çevre muhasebesi

Environmental accounting is proposed as a function that provides firms to consider environmental factors in their accounting process in accordance with the principle of social responsibility in the face of environmental challenges. Along with its adoption, it has been easier for companies both to lessen their environmental issues and to hold in business world dominated by intense competition.The object of this study is to investigate the approach of the firms operating in the industrial sector in Diyarbakir province to environmental issues and environmental accounting based on a survey data. A variety of statistical tests and methods (frequency distribution, mean, factor analysis, t-test, ANOVA, correlation) have been applied to the data obtained in the context of this study, using SPSS 18.0 statistical software. In this research, within the scope of factor analysis made to scale, three factors on environmental issues (valuation - prevention, transparency - accountability, detection of problems) and five factors on environmental accounting (responsibility-image, planning - costing, sustainability, certification - registration, environmental awareness) have been found. The research has shown that there is a significant relationship between environmental issues - environmental accounting and their sub-factors. The approach of the participatory firms to the sub - factors of environmental accounting and environmental issues has been found to differentiate according to variables such as industry, number of employees, organizational structure and the state of environmental investment.Key wordsEnvironmental ıssues, Social responsible, Environmental accounting